004501

Dość głowę podnieść: ileż to widoków,

Ileż scen i obrazów z samej gry obłoków--str. 83,

a jak znowu łagodnieje dźwięk jego, gdy

. . . wiatr rozwinął dłonie I mgłę muskał, wygładzał, rozścielał na błonie, Tymczasem słonko z góry tysiącem promieni Tło przetyka, posrebrza, wyzłaca, rumieni —

Jak para mistrzów w Słucku lity pas wyrabia,

Dziewica siedząc w dole krosny ujedwabia,

I tło ręką wygładza — tymczasem tkacz z góry Zrzuca jej nitki srebra, złota i purpury,

Tworząc barwy i kwiaty: tak dziś ziemię całą Wiatr tumanami osnuł a słońce dziergało, str. 164,

A dopieroż ten koncert wieczorny! Akord muszek i półton fałszywy komarów — i harmonia orkiestry podwodnej owych chórów, co brzmiały jak arfy eolskie.

' • Dwa stawy pochyliły ku sobie oblicza

Jako para kochanków: prawy staw miał wody Gładkie i czyste jako dziewicze jagody;

Lewy ciemniejszy nieco jako twarz młodziana Smagława i już męskim puchem osypana;

Prawy złocistym piaskiem połyskał się w koło Jak gdyby włosem jasnym . . .

Z nich dwa strugi, jak ręce związane pospołu, Ściskają się. Strug dalej upada do dołu,

Upada, lecz nie ginie: bo w rowu ciemnotę Unosi na swych falach księżyca pozłotę.

Woda warstwami spada, a na każdśj warście Połyskują się blasku miesięcznego garście —

Światło w rowie na drobne drzazgi się roztrąca; Chwyta je i w głąb unosi toń uciekająca,

A z góry znów garściami spada blask miesiąca.

, Myślałbyś, że u stawu siedzi Świtezianka:

Jedną ręką zdrój leje z bezdennego dzbanka,

A drugą ręką w wodę dla zabawki miota

Brane z fartuszka garście zaklętego złota . . str. 201.

A cóż to za cudowny obraz nieba i ziemi, które oświeca księżyc, co wyszedłszy z boru srebrną pochodnię zaniecił,

a one teraz z pomroku odkryte w połowie, Drzemały obok siebie jako małżonkowie Szczęśliwi: niebo w czyste objęło ramiona Ziemi pierś, co księżycem świeci posrebrzona, str. 185.

Chciałem pisać o obrazach natury w „Panu Tadeuszu/⁵ a przytoczyłem tylko ustępy z poematu; i rzeczy wiście mówią one same za siebie tak wyraźnie, że dość było na nie wskazać, bo wszelkie podniesienie w obec nich maleje. A co jeszcze należy podziwiać ze stanowiska estetyki, to ów epiezny związek ziemi, nieba, zwierząt, roślin i kwiatów, słowem całej przyrody z człowiekiem. Wiadomo, jak martwy jest każdy krajobraz, jeśli nie ma na nim ludzi, a znowuż jak koniecznem a przynajmniej stósownem jest przyroda tłem obrazu. W poezyi epickiej mianowicie nic nie istnieje samo przez się i samo dla siebie — ale wszystko składa się na jeden wielki obraz narodowej uniwersalności. Ani słońce, ani księżyc, ani lasy ni góry nie są, właściwym przedmiotem poezyi, zajmującej się przedewszystkiem sprawami ducha — i dla tego maluje poeta przyrodę nie tyle w jej zewnętrznej postaci, ile że tak powiem, w jej treści i głębi: o ile wpływ wywiera na umysł, na serce, na uczucie człowieka i o ile, jest w związku ze strona jego duchowa.

Jeżeli nas wprowadza poeta do ogrodu — to dla tego, że wśród kwiatów i grządek piękniejszy .jest jeszcze Zosia; jeśli nam ciszę nocna przedstawia, o-świecona blaskiem księżyca, pełna harmonijnych szmerów i pogody, to dla tego, że od spokoju natury odbija niespokojne krzątanie się łudzi dla zakłócenia zgody i spokoju domowego; —• a burza przei^ywajaca tę ciszę jest jakby zwiastunem burzy, co się wnet podniesie nad głowami ludzi; kometa zapowiada nieszczęście; obraz zaś lasów i kniei jest koniecznym ze względu na zajęcie i zabawy ludu żyjącego śród lasów i puszcz.

Słowem tak tu jak i we wszystkich innych względach zaspakaja poeta w zupełności najwybredniejsze wymagania krytyki: bo czyto zechcemy sobie z góry postawić rozumna fceorya, to wszędzie poemat jej odpowiada, czy przeciwnie wysnujemy z „Pana Tadeusza*¹zasady estetyczne, (jak n. p. Hegel z Homera) to będą one i rozumne i piękne. Przedmiotowość, zaparcie swojej osobistości posunął poeta do najwyższego stopnia, a nawet w tych kilku ustępach, gdzie zdaje się przemawiać od siebie i o sobie, wyraża uczucia, będące całego narodu własnością, które z nim dzieli każdy

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zdj?cia 0045 / Uwzględniać zachodzące zmiany morfologiczne jak i czynnościowe w rozwoju nerki można
Zdj?cie 0045 xs. Ergonomiczne aspekty reklamy w transporcie. 16. Ergonomiczna list
004501 Kąpiel całkowita. znaleść pomocy żadnej. Zwykły katar, gdy się go zaniedba, może wywołać inn
004501 82 Na cztery lata przed śmiercią napisał rozprawę: Czy prawo Rzymskie było zasadą praw Litew
Zdjecia 0045 PN*
Photo 0045 spd;k mpisCn mięśniowej. dtęawli śaH.i degradacja rozwoju, pfcunw stosowinci diety
wpisana pod numerem 53-000043-003-0045 do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie Okręgowej Izby
0045 2 Ciasto różowe PLACKI
0045 2 Tablica 4.12 Zakres stosowania siali Klasa stali Znak gatunku stali Zakres
Chemia pH str 8 45 [H4J = 0,0045 ’kw Ciw = 0,1 mol/dm3 PRZYKŁAD 10 Ile gramów NaOH należ} użyć do s
55259 Zdjйcia 0045 Temperatura najistotniejszych czynników/ Wf. >t i przezywalność organizmów Pod

więcej podobnych podstron