39489 sr 9
kami liści kształtu szydła, umocowanymi na pniu spiralnie. Liście dolne opadały stopniowo i pozostawiały ślady romboidalne. Cały pień lepidodendrona jest jakby pokreślony, przypomina andruty. Nasz widłak, potomek potężnego drzewa, zwyrodniał i jest płożącą się, niepokażną rośliną.
Szczególnie cenione są zarodniki widłaka; zawierają one 49'< tłuszczu i 2rr cukru. Używane są w aptekach do zasypywania pigułek, aby nie wilgotniały, i jako przysypka dla niemowląt. Zarodniki widłaka nie wchłaniają wody, lecz pływają po jej powierzchnL •
Zarodniki widłaka od dawna były używane w teatrach do wywoływania efektów świetlnych, gdyż przy zapaleniu dają silny blask. Z tych samych względów używa się ich do wyrobu rakiet sygnalizacyjnych. Mają też one specjalne znaczenie w odlewnictwie; przy drobniejszych odlewach wysypuje się nimi formy,
Widłaki zbiera się w lipcu i sierpniu, gdy w kłosach dojrzewają zarodniki. Kłoski należy ścinać nożycami, najlepiej przy wilgotnej pogodzie, gdyż zarodniki mniej się wówczas wysypują.
Ścięte kłoski rozkładamy na papierze i suszymy w temperaturze nie przewyższającej 35—40". Wysuszone zarodniki odsiewa się od domieszek, otrzymując bladożółty proszek.
Inny potomek wymarłych roślin to skrzyp — Eąuisetum, od słów „equus“ — koń i „seta“ — szczecina. Skrzyp rośnie na polach o lichej glebie, na urwiskach, nad rowami. Dzieci błędnie nazywają skrzyp „choinkami*4. Wysokość skrzypu waha się w granicach od 15 do 30 cm. Wczesną wiosną skrzyp wyrasta w postaci czerwonawobiałych ło-
dyg, u wierzchołka znajdują się kioski z zarodnikami. Każdy zarodnik skrzypu ma dwa wyrostki zwinięte jak sprężynki; zarodniki sczepiają się w grudki, które przenosi wiatr; stąd skrzypy wyrastają przeważnie grupowo.
Łodyga skrzypu składa się z poszczególnych członów, jakby wsuniętych jedne w drugie. Każdy człon ma ząbki z nie rozwiniętych listeczków (osiem—dziewięć).
W niektórych miejscowościach ludność spożywa pędy z zarodnikami na surowo lub gotowane i jako farsz do pierogów. Skrzyp polny ma długie kłącza z bulwkami zawierającymi skrobię. Skrzypy jadano już w czasach przedhistorycznych; mówią nam o tym resztki w naczyniach znalezione przy rozkopywaniu dawnych mogił.
Wiosenne pędy skrzypu z zarodnikami prędko obumierają i na ich miejsce wyrastają małe „cho-ineczki“. Łodygi mają kolanka, węzły ich są puste; od każdego kolanka odchodzą boczne rozgałęzienia. Są to letnie pędy skrzypu, wysokości 30—60 cm. Te pędy właśnie zbiera się i suszy w pierwszej połowie lata.
W lecznictwie skrzyp używany jest jako środek moczopędny, przy schorzeniach reumatycznych i wątrobowych. W weterynarii proszek ze skrzypów służy za przysypkę na rany i wrzody u zwierząt.
Łodyga skrzypu zawiera krzemionkę, która służy do oczyszczania zardzewiałych przedmiotów metalowych, a także do polerowania.
Proszek ze skrzypów nadaje się do czyszczenia naczyń, mycia stołów kuchennych i podłóg nie malowanych.
Skrryp
199
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
39489 sr 9 kami liści kształtu szydła, umocowanymi na pniu spiralnie. Liście dolne opadały stopniowo
sr 9 kami liści kształtu szydła, umocowanymi na pniu spiralnie. Liście dolne opadały stopniowo i poz
87175 scan9 4 Środek kwiatu musimy teraz umocować na łodyżce zrobionej z 4 pałeczek z watą pok
37407 sr9 GwUt4aici jx»«POliia mrozkami. Z wielkich, miękkich liści łopianu można sobie zrobić niez
24094 sr9 pienia wątroby, żółty sok jaskółczego ziela leczył żółtaczkę, porosty w kształcie brody u
sr9 m — orzech, tak zwana żołądź. Każda żołądź Jest osadzona w okrągłej miseczce. Dęby należą do
sr7 Gdy oderwie się od ziemi jedną roślinę, pociągnie się za nią kilka innych, umocowanych na
sr9 Nasiona rdesiu wraz z błotem przylepiają się do butów przechodniów i do kół wozów; w ten sposób
sr9 Mouik Koklet prześcieradłach na podłodze w dobne ogrzanej sali opatrunkowej. Po upływie doby me
sr9 bić z nich napar leczniczy. Napar kwiatu lipowego jest starym, ulubionym lekiem, który ..zazięb
sr9 do papieru. Papier ze skrawkami wkładamy pod prasę. Gdy skrawek wyschnie, obcinamy papier wokoł
sr9 cha (na cześć Lizymacha, jednego z wodzów armii Aleksandra Macedońskiego). Tojeść ma kwiatki ja
sr9 Po upływie miesiąca, gdy jego ciało stanie się /nów czarne, młodzieniec zahartowany i
sr9 północ. Plantacje herbaty rozpowszechniły się aż do okręgu kubańskiego i nawet na Krymie. W obw
sr9 XostM>’K do kwiatów roślin motylkowych (fasoli, pachnącego groszku, koniczyny): płatki są ta
sr9 chodnie. których można zapytać o drogę, są rzadkością i gdzie łatwo zabłądzić, winien przede ws
więcej podobnych podstron