4 �dania zmęczeniowe metali2

76/H-04325 -przez;Za0, przy czym indeks g oznacza rodzaj obciążania (e r zginanie,- '• r - rozciąganie, śbiąkąnie, a.^ skręcanie), indeks B zaś - charakter cyklu.(i - Cykl ' jeduostronny lubtpdżbfĄy/a tętniący, o — cykl wahadłowy). Wyjątkowo’ wytrzymałość -zmęczeniowa przy zginaniu Wahadłowym oznaczana jest przez Z^, symbol Zp, ;iai; oznacza wytrzymgteśfi przy zginaniu obrotowym, przy którym zipięnno56 n$prężefi tnŁ > zresztą równieicKm^^ wahadłowy. POnadto dla wahadłowego rozciąganiar-ściśtónilt zanuast Zn, stosuje s|ię sjmboj ' ⁷

Istnieją urządzenia,'⁷ Których elementy przenoszą w całym okrpąje eksploatacji,;-;, ograniczonym ci^nikdrb.i itmynil niż zmęczenie materiału^ liczbę cykli znacznik . mniejszą od N_c.Bo takich urię^dzeA należą ńp. automą<ye^;lM^6tfc(9ł*^.^iź^V.< średnio przez cz|g^ejtąj_vłi^|d księtybowe”. Skoro okreśpwi. ęiaplpątacji takięgh ¹urządzenia odpo^;^a J|Ó2bą₍c^kli Jf/ć (patrz rys. 4J2)* to dla jego pląjpDntiiy napręży niem granicznyifrijest^napiażenią' Piw, znacznie przekrftc^ąće^ZąWyżna^opą :

w ten sposób wartość cw^jidifowi^

• i ■ ¹ ‘ ^!,• ____ Jf ’ ■ .1 _ tr _ M.

Nr cykli i nie

nazywa sie og

jj.Wyjftiorterjtp lię

---’ "' ■' **—-**— -----*-**■- --ęśtp znacznie przAkj$V '

przewiduje dla nii

czającej Z_ap, prówądżf⁷W oczywisty sptjsób do zmniejszenia'cięłam rożważańyćh elementów. ’ " ^: • "

O naprężeniach mniejszych od Żgp mówimy, ża leżą w obszarze nieograniczonej ' wytrzymałości zmęczeniowej, natomiast .naprężenia tu >> Z.>'tworzązi3aeś ogrh-’. ^rnnei wvtrzvmałoścl zmeezfiniowei.' - .

niczonej wytrzymałości zmęczeń i owej ■^j

Implikowaną pnśeą ipdeks /3 w oznaczeniu Zap zależność Z od rodzaju cyklu tnpt-na uzasadnić następującym prostym rozważaniem: Miech przy'naprężeniu p^iprze^ ■ biegu ,a” o R ='^T jeżyli flf'» 0) trwałość próbki Wynosi (rys. 4.3$. I*rzy li*.0 ' (H = 1, przebieg _>lfcⁿ) takiej samej toartości naprężenia maksymalnego <r___t odpowia

da zakres zmian naprężenia znacznie (bo dwukrotnie) mniejszy.

Rys. 4.3. Wyjaśnienie wpływu współczynnika R na położenie krzywą WOhlera

Inicjowano procesy zmęczeniowe przebiegają, więc mniej intensywnie-i prowadzą, do zniszczenia próbki po liczbie cykli Na, » Nn. Rozumowanie to dotyczy każdej wątłości naprężenia, a podobne ^'prowadzi do wniosku, że nie tylko trwałość N, lecz I wytrzymałość zmęczeniowa Z jest przy.cyklach wahadłowych niższa od wytrzymałości odpowiadającej przebiegom tętniącym, a ogólnie - zależy od wartości R lub H...

4.22. Statystyczne-opracowanie wyników badań zmęczeniowych

J Badania zmęczeniowe charakteryzują się dużym rozrzutem wyników. Nawet 300-500-procentowy rozrzut trwałości uzyskiwanych przy tej samej wartości -cw dla pozor-ńió idćńtyfcznych próbek nie należy db rzadkości. Dlątego Wyniki te zawsze powinny,

' a nłgtśż^śBiąj,'ttujsią być opracowane statystycznie. Omówimy tu jedynie sposób opracowania wyników eksperymentalnych w Zakresie ograniczonej wytrzymałości zmęcze-;mb^j.: v.' •• •" •

‘ SUbważmy ia Skoro-jak wspomniano-krzywa WBhlera, narysowana w ukła-dzie współrzędnych oj,*, -7V, Vna W znacznym zakrepie liczby cykli niszczących cha-, raktóf bardzo zbliżony do wykładniczego, to W ukłatjąie cw - log// zakresowi temu ó^Wiadk littid prosta (rys. 4^ Położenie tej prostej najłatwiej jest wyznaczyć sto-_r sująd opartą na irtetodzio‘najmniejszych kwadratów metodę regresji liniowej, prowadzącą do otrzymania równania prosty regresji O postaci:

(4.5)

•'■.w- ..

log N-a + b(J

iub po odpowiedniej zmianie oznaczeń

y = o+fcc

(4.6)

Sposób wyznaczania a oraz b opisano w części IV (rozdział 16). Miarą „dobroci"’ przybliżenia zbioru punktów eksperymentalnych prostą regresji jest współczynnik korelacji r, przyjmujący wartość 1 dla zależności ściśle liniowej (brak odchyleń