43787 Strona�,95 (skan by buby77)

UKŁAD TRAWIENNY

Układ trawienny ma za zadanie dostarczyć organizmowi materiał do budowy i odnowy własnych tkanek oraz związki energetyczne dla podtrzymania wszelkich procesów życiowych.

Do najważniejszych odcinków układu trawiennego należą:

♦ jama ustna;

♦ gardło;

♦ przełyk;

♦ żołądek;

♦ jelito cienkie;

♦ jelito grube.

Bardzo ważne funkcje spełniają także gruczoły trawienne, takie jak:

♦ ślinianki;

♦ wątroba;

♦ trzustka.

Jama us1 (ccmtm oris) służy do przyjmowania pokarmu, jego oceny

i rozdrabniania. Tutaj także odbywa się już wstępne trawienie, zanim pokarm przejdzie dalej, do gardła i przełyku.

(pharym) ma kształt lejkowatej cewy mięśniowo-włóknistej, położonej za jamą nosową, ustną i krtanią. Część ustna gardła stanowi skrzyżowanie drogi oddechowej i pokarmowej.

TRAWIENNY

łyi (oesophagus) jest przewodem łączącym gardło z żołądkiem. Jego długość wynosi około 25 cm. Możemy go podzielić na następujące części: szyjną, piersiową i brzuszną. Od wewnątrz przełyk pokryty jest błoną śluzową, na zewnątrz natomiast tkanką łączną.

Żołądek (renfriculus)

Jest on rozszerzoną częścią przewodu pokarmowego, do której połknięty pokarm trafia z przełyku. Pokarm zbiera się w żołądku, aż zostanie przesunięty do jelita cienkiego, w którym zachodzą dalsze procesy trawienne. Żołądek jest workiem mięśniowym. Ma kształt haka. Od góry łączy się z przełykiem, a ku dołowi z pierwszym odcinkiem jelita cienkiego - dwunastnicą. W żołądku wyróżniamy ścianę przednią i tylną. Obie powierzchnie przechodzą jedna w drugą na brzegach zwanych krzywiznami - mniejszą (curvatura minor) i większą (cuwatura major). Połączenie żołądka z przełykiem tworzy wpust (cardia) - w nim znajduje się warstwa mięśni okrężnych, które utrzymują ujście do żołądka w stanie zamkniętym. Prawy obwód przełyku przechodzi w krzywiznę mniejszą. Od strony lewej przejście to tworzy wcięcie zwane wcięciem wpustowym. Wcięcie to kończy się workowatym uwypukleniem, zwanym dnem żołądka. Część przylegająca do wpustu to część wpustowa; środkowa, największa część to trzon żołądka, a dolna to część odźwierni-kowa, kończąca się odźwiernikiem (pylorus). Jest to mięsień zamykający połączenie żołądka z dwunastnicą.

Ściana żołądka składa się z czterech warstw: zewnętrznej - błony surowiczej; mięśniówki; tak zwanej podśluzówki, zawierającej naczynia krwionośne i nerwy, oraz błony śluzowej, która jest silnie pofałdowana, co zwiększa jej powierzchnię. W błonie śluzowej występują gruczoły odźwiernikowe, produkujące śluz. i właściwe, wytwarzające kwas solny oraz enzymy trawienne. Błona mięśniowa żołądka składa się z trzech warstw: zewnętrznej - podłużnej, środkowej - okrężnej, i wewnętrznej - skośnej. W żołądku następuje wstępna obróbka chemiczna. W nim pokarm zmienia się w postać papki i drobnymi porcjami przechodzi do jelita cienkiego. Żołądek jest bogato una-czyniony i unerwiony, co wiąże się z jego funkcją motoryezną (mechaniczną) oraz wydziclniczą.

Żołądek jest zaopatrywany w krew przez naczynia tętnicze:

♦ tętnicę żołądkową lewą - gałąź pnia trzewnego;

♦ tętnicę żołądkową prawą odchodzi od tętnicy wątrobowej właściwej;

♦ tętnicę żołądkowo-sieciową lewą - odchodzi od tętnicy śledzionowej;

♦ tętnicę żołądkowo-sieciową prawą - odchodzi od tętnicy żołądkowo--dwunastniczej, gałęzi tętnicy wspólnej;

♦ tętnice żołądkowe krótkie - odchodzą od tętnicy śledzionowej.

Żyły żołądkowe biegną wraz z różnymi tętnicami doprowadzającymi krew do żołądka. Krew z żołądka spływa do żyły wrotnej, przepływa przez wątrobę i powraca do serca.

Chłonka, zbierana z żołądka, płynie przez układ naczyń chłonnych do wielu węzłów znajdujących się na krzywiznach mniejszej i większej żołądka, a potem do węzłów chłonnych trzewnych.

UKŁAD TRAWIENNY