46709 wstęp do teorii polityki img 202

192

lach wywołujących namacalną reakcję w postaci konkretnych decyzji i działań uczestników mających wpływ-' na realizację ról.

Kolejnym kryterium oceny realizacji ról międzynarodowych jest efektywny zakres roli. Pod tym pojęciem rozumieć można zakres przedmiotowy lub podmiotowy, w którym rola może wywoływać pożądane efekty. Da się tutaj wyszczególnić różne wymiary efektywności ról: wymiarpsychologiczny i rzeczywisty-; globalny, regionalny lub lokalny;

lifcklywność ról państwa można badać także w oparciu o kryterium stopnia aprobaty (pozytywnej oceny) środowiska między narodowego. Biorąc pod uwagę fakt, że role uczestników stosunków międzynarodowych zależą także od potrzeb i wymagali otoczenia, kryterium to wydaje się mieć istotne znaczenie dla występowania i efektywności poszczególnych ról. Według tego kryterium wyróżnić można zarówno role cicsz.ące się dużą aprobatą (wręcz, narzucane przez środowisko) a także role tolerowane lub też zupełnie nieakceptowane.

Wydaje się, żc kryteria te wzajemnie się uzupełniają i dopiero ich kompleksowe zastosowanie umożliwia dosyć pełną analizę efektywności ról międzynarodowych państwa. Niestety nawet dokładne ich zastosowanie nic daje pełnego i obiektywnego obrazu sytuacji, a wynik badania w dużej mierze musi opierać się na intuicyjnej ocenie efektów realizacji tych ról.

System ról międzynarodowych ma podstawowe znaczenie w badaniu polityki zagranicznej państwa. Jego szczegółowa analiza dostarcza nam informacji na lemat przewidywanych celów i kierunków tej polityki, a także sposobów realizacji podjętych zamierzeń. Badanie ról międzynarodowych państwa pozwala także na ocenę efektywności działań państwa i racjonalności jego polityki zagranicznej⁴⁸.

Sadowski,„Zagadnienia racjonalności...”, s. 105-108.