84786 skanowanie0020
PRZYPISY
1 Nie mając zamiaru podania na tym miejscu pełnej bibliografii dotyczącej Komornickiej, pragnę jednak zwrócić uwagę na kilka pozycji. Otóż oprócz hasta w Polskim Słowniku Biograficznym biografii poetki poświęcona jest duża część tomu „Archiwum Literackie”, t. VIII, Wrocław 1964. Zebrane tam, bardzo ważne materiały opracowali Stanisław Pigoń i Maria Der-nałowicz. Wzmianki o listach i wspomnieniach w dalszym ciągu niniejszego wstępu będą się odnosiły właśnie do tego tomu „Archiwum”. Maria Demałowicz opublikowała oparty na biografii Komornickiej piękny esej: Piotr Odmieniec Wlast, „Twórczość” 1977, nr 3. Dramaturg, który wykorzystał elementy biografii (i twórczości) poetki, to oczywiście Tadeusz Różewicz i jego Białe małżeństwo.
y 2 Leo H., Paryż. Odczyt o Komornickiej, „Głos” 1900, nr 8.
3 Pisze o tym we wspomnieniu Aniela Komornicka („Archiwum”). Listy Marii Komornickiej do Feliksa Jasieńskiego znajdują się w Bibliotece Czartoryskich (rkps sygn. 633).
4 Listy Marii Komornickiej do Milana 5evića z lat 1900-1902, pisane po niemiecku, podpisywane czasem Maria Lemańska, znajdują się w Maticy Serbskiej w Nowym Sadzie (sygn. 24.330-24.346). Otrzymałam ich kopie dzięki uprzejmości p. Biserki Rajćić, za co wyrażam jej podziękowanie. O istnieniu listów dowiedziałam się od nieżyjącego już prof. Włodzimierza Kota. Jak wynika z listów, Milan Sević próbował tłumaczyć utwory Komornickiej. W liście z 27 X 1902 r. Komornicka pisze o przekładzie: „wie sie es sagen «Gebet»” w czasopiśmie „Nova Iskra”. Być może chodzi o utwór Tęsknota.
5 J. Lorentowicz, Spojrzenie wstecz, Kraków 1957, s. 37.
6 B. Leśmian, List do Zenona Przesmyckiego, Paryż 1903 (?), w: B. Leśmian, Utwory rozproszone — Listy. Zebra! i opracował Jacek Trznadel, Warszawa 1962, s. 268.
7 Wszystkie wzmiankowane rękopisy znajdują się w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
8 Część notatek o literaturze opublikował Stanisław Pigoń w „Archiwum".
9 Pisałam o tym szerzej w studium Bóg, ofiara, clown czy psychopata? O roli artysty na przełomie XIX i XX wieku, w: Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, wyd. II, Kraków 1994.
,0 Trudno tu nie wspomnieć o późniejszych, pochodzących z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w„ teoriach anty-psychiatrycznych, które zresztą mieszczą się w szerszym ruchu związanym z chęcią ograniczenia wszelkiej represyjności. Przy wszystkich zasadniczych różnicach można dopatrzeć się podobieństw: w swoistym „oswajaniu” z patologią umysłową, w dostrzeganiu w niej nie choroby, lecz „inności", w sprzeciwie wobec społeczeństwa z jego normami opartymi na przeciętnej większości, a zatem represyjnie nastawionego wobec mniejszości i inności, wreszcie — w sprzeciwie wobec społecznej degradacji i izolacji owych „kozłów ofiarnych”. Wacław Nałkowski z ironią pisał, że do szalejącej z rozpaczy Staszki ze Szkiców można sprowadzić... lekarza (Forpoczty, s. 47). Poglądami antypsychiatrów zainteresowała się Maria Janion, wykorzystując je do badań nad literaturą (Transgresje 1. Galernicy wrażliwości. Wybór, opracowanie i redakcja Maria Janion i Stanisław Rosiek. Gdańsk 1981, oraz Transgresje 2. Odmieńcy. Wybór, opracowanie i redakcja Maria Janion i Zbigniew Majchrowski, Gdańsk 1982). W kręgu tych zainteresowań znalazła się również Komornicka. Maria Janion umieściła w tomie Transgresje 2 studium Gdzie jest Lemańska? (Jest w tym tomie także studium Zbigniewa Majchrowskiego Białe małżeństwo i Eros tragiczny). Z antypsychiatryczną interpretacją Komornickiej dyskutuje Roman Zimand w szkicu: Klucze do Marii P.O.W., w książce Wojna i spokój, Londyn 1984.
39
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
84786 skanowanie0020 PRZYPISY 1 Nie mając zamiaru podania na tym miejscu pełnej bibliografii dotyczą
skanowanie0020 PRZYPISY 1 Nie mając zamiaru podania na tym miejscu pełnej bibliografii dotyczącej Ko
na to się godzi. § 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru
skanowanie0016(1) NIGPY NIE PAW SIĘ W WYKOPACH ! NA PLACACH PUPOWY.
skanowanie0093 Był już u różnych rodzimych specjalistów, ale żaden mu nie pomógł. Sprawa polega na t
scandjvutmp8b 01 132 Bez myśli zatapiania się w materyją obcą niuiejszemu dziełu, i nie mając zamiar
Pokaranie karnym 3 a. sprawca w warunkach nieostrożnego działania, nie mając zamia
Wstyd i przemo0081 160 Wstyd i przemoc Nie mam zamiaru spekulować tu o tym, jaki był w tamtej chwili
sam będę w kłopotach. Rewanż nie musi też polegać na tym samym: ja mu pożyczyłem pieniądze, a on pom
52 53 (28) nia, z czym początkowo (trzeba to obiektywnie przyznać) nie było najlepiej. Toteż na drug
na ż-tym miejscu jedynkę. Dowolne różne elementy a i b zbioru S mają wówczas przypisane różne numery
30881 skanowanie0011 82 proszę pana, jak cierń. Na tym polega sprzeczność, która może być brzemienna
img462 (2) funkcji / w punkcie x0 O (w przeciwnym razie funkc :ja nie byl.iby różniczkowal-na w tym
209 ZAGADNIENIA BIBLIOTEK NAUKOWYCH bibliologii czy bibliografii. Tu na pierwszym miejscu stoi Bibli
P1000998 do niespodziewanego epizodu; umieszczone jednakże na tym miejscu po wszystkim, co stało się
więcej podobnych podstron