284 285 (3)

284 URAZY / USZKODZENIA SPORTOWE

Niekiedy w grę wchodzi uraz bezpośredni w tej okolicy, np. kopnięcie lub drażnienie cholewką sztywnego buta (np. narciarskiego).

Objawy

Na czoło wysuwa się piekący ból na grzbiecie stopy. Niekiedy pojawia się promieniowanie bólu, czasami również dogłowowo (co może sugerować uszkodzenie piątego korzenia lędźwiowego i prowadzić do błędnej diagnozy).

Postępowanie

Dolegliwości łagodzi podawanie leków przeciwzapalnych i przeciwobrzęko-

wych.

Leczenie przyczynowe polega na odciążeniu chorego miejsca - zmiana obuwia albo podwyższenie obcasa od strony przyśodkowej (obcas Thomasa).

Neuropatia nerwu podeszwowego przyśrodkowego stopy

Do ucisku i drażnienia nerwu dochodzi z powodu jego przyciskania do zwłókniałego brzegu otworu wejściowego pod stopę.

Ucisk nerwu może być spowodowany działaniem mięśnia odwodziciela palucha w pozycji maksymalnego nawrócenia stopy. Ponadto, silny ucisk stopy, powodujący zapadnięcie jej długiego łuku, wywołuje dociśnięcie nerwu do napiętego górnego otworu (więzadło piętowo-łódkowate).

Przyczyny neuropatii nerwu podeszwowego przyśrodkowego stopy są podobne jak w zespole tunelu stępu.

Objawy

Jako pierwsza pojawia się przeczulica skóry tylno-przyśrodkowej części podeszwy. Z czasem dołącza się ból podeszwowej powierzchni palców, stopy i pięty¹. Ból ma charakter palący, a jego rozległość i natężenie zależą od stopnia usidlenia nerwu.

Dokładnym badaniem udaje się wykryć zaburzenia działania krótkich mięśni stopy - ograniczenie ruchów palców, ich przywodzenia i odwodzenia oraz osłabienie zginania, szczególnie w stawach śródstopno-paliczkowych. Ponadto, stwierdza się zaburzenia czucia na przyśrodkowej części stopy do przodu od pięty, podeszwowych powierzchniach palców z lożami paznokci i powierzchniach międzypalcowych.

Ucisk punktu usidlenia - wejście nerwu pod skórę - do przodu i poniżej kostki przyśrodkowej powoduje promieniowanie bólu do przedniej części stopy.

Postępowanie

Celem leczenia jest wyciszenie procesu zapalnego dookoła otworu, przez który nerw przechodzi na stronę podeszwową stopy. Uzyskuje się to odciążę-

Ryc. 8.8. Neuropatia nerwu podeszwowego przyśrodkowego.

A. et V. plantaris medialis

N. plantaris medialis

A. et V. plantaris lateralis

niem chorego miejsca za pomocą odpowiedniego obuwia, ograniczeniem pozycji i czynności przeciążających stopy oraz stosowaniem leków przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych.

W razie braku poprawy i uporczywych dolegliwości należy rozważyć leczenie operacyjne, którego jednak wyniki są trudne do przewidzenia.

Zapalenie ścięgna piętowego

Ścięgna piętowe współczesnego człowieka poddawane są szkodliwie intensywnym (bo sporadycznym) obciążeniom. W normalnej populacji przeciążenia te nasilają się z przybywaniem wagi ciała w miarę upływu lat (przekarmianie), czy też z okazjonalnym podejmowaniem się nadmiernych wysiłków fizycznych u prowadzących siedzący tryb życia i pracy. ¹

Ból pięty może również być skutkiem podrażnienia nerwu łydkowego.