2
4

Teoria społeczeństwa przemysłowego

Przedstawiając teorię społeczeństwa przemysłowego i porów nującją z poglądami wyrażonymi przez Marksa lub przez jegr interpretatorów, powinienem na początku sformułować pew ne zastrzeżenia. Porównania, których chcę dokonać, i wątk dyskusji, które chcę podjąć, nie wyczerpują możliwości kategoryzacji idei socjologicznych. Jeśli sam marksizm obejmuji zróżnicowany zbiór teorii, to różnorodność form niemarksi-stowskiej myśli społecznej jest o wiele większa. Pewien stopień uproszczenia często dość złożonych problemów jest więt nieuchronny; nieuniknione jest też pominięcie niektórych zagadnień i idei, którym należałoby poświęcić wyłączną uwagi w obszerniejszym dziele.

Przedstawione poniżej porównanie dwóch perspektyw ni; nam przybliżyć scenę wydarzeń społecznych. Nie jest tt książka ..marksistowska”, deklarowanie sympatii dla pew nych koncepcji nie oznacza akceptowania w całości poglądów Marksa ani jego samozwańczych następców. Zarazem jedna! nie odrzucam Marksa na rzecz teorii społeczeństwa przemy słowego. Obydwa stanowiska powinny nas czegoś nauczyć Każde z nich ma pewne ograniczenia, które spróbujemy zł dentyfikować i pokonać. Często można spotkać się z opinią że marksizm i tzw. socjologia burżuazyjna są niespójne i dlfr tego trzeba opowiedzieć się po jednej stronie kosztem drugiej Nie zgadzam się jednak z tym twierdzeniem.

Pojęcie „społeczeństwo przemysłowe” zawdzięczamy, jai już wspomniałem, dziełu Saint-Simona. Moim zdaniem N ną szkołę socjologiczną. Odwołuję się raczej do wielu koncepcji i interpretacji, które generalnie tworzą pewną całość. Różni autorzy eksponują niektóre z nich kosztem innych, wyrażając opinie na różnym poziomie wnikliwości i subtelności .

Myśliciele, których chciałbym zaliczyć do teoretyków społeczeństwa przemysłowego, są zwolennikami przynajmniej kilku spośród poniższych poglądów.

1.    Najbardziej znaczący kierunek zmian we współczesnym świecie jest związany z przejściem od społeczeństw „tradycyjnych” opartych pierwotnie na rolnictwie, na jednym krańcu, do „społeczeństw przemysłowych” opartych na produkcji mechanicznej i wymianie towarów, na drugim. Mówiąc o tych dwóch typach społeczeństwa, teoretycy używają różnych określeń i rozmaicie charakteryzują typ tradycyjny i przemysłowy. Zauważają również, że „tradycja” i „nowoczesność mogą rozmaicie łączyć się ze sobą w różnych krajach.

2.    Przejście od społeczeństwa tradycyjnego do przemysłowego tworzy postęp. Nikt oczywiście nie twierdzi, że w społeczeństwach przemysłowych nie ma konfliktów i napięć. Panuje jednak przekonanie, że owe sprzeczności są równoważone przez korzystne cechy ustroju przemysłowego, który stwarza dostatek materialny, a zarazem wiąże się z likwidacją tradycyjnych źródeł zniewolenia. W społeczeństwie przemysłowym rozpadają się sztywne formy podziałów społecznych, np. pomiędzy arystokracją i szlachtą a „zwykłymi ludźmi'. Jest to społeczeństwo, w którym przeważa równość szans.

* Użyteczny przegląd owych idei prezentuje Krishan Kumar w Prophecyand Progress, London 1978.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
24 ro stopniowo się tworzył. Unowocześnienia w transporcie i komunikacji, o których mówiłem na pocz
fruitslegumes 2
4 ł )
higeina 2
4 40 Ćwiczenie III WILGOTNOŚĆ POWIETRZA I PSYCHROMETRIA Wilgotnością nazywamy zawartość pa
higeina 21 W praktyce jednak jako jednostki natężenia dźwięku używa się decybela. Decybel /dB/ jest
19 Lublin, Narutowicza 30 lok 12, KW LU1I/312756/2 Zaobserwowany rozkład cen jednostkowych ma wyraźn
page0223 czyna Bóg tworzenie człowieka; przez co zaznacza, że dzieło to ma być wyższe i doskonalsze
14853 skanowanie0195 I.« JESZCZE NAS NIE MA Radujmy się, radujmy! Bo już jesteśmy, a jednak nas nie
20426 tv8024 (8) * 4 ■4- 4 4- 1 «: 4 % 4 4 4 i i * 4 4 iii i ♦ 4 4 fc 4 4 i Mi 4 Ł 1 ii 4 4
wykład 24 Wsrunejcpowstania wiązania wodorowego *    3tOTTl wodoru jest związany w c
gielda?rmakologia od t
4 6horoba Alzhaimera stosujemy : nie ma prawidłowej odpowiedz ssfti powodują
higeina 24 bz=~enie CO2 0 poziomie 0,5% nie wywołuje u zwierząt żadnych widocznych 31Łas v oddychan

więcej podobnych podstron