32 (36)

/. fttduawowe właściwości iccśmkmc materiałów budowlanych

stanem szklistym a wysokoelastycznym. Zakres temperatur między początkiem zmian tych właściwości a ich ustabilizowaniem określa się jako zakres temperatury zeszklenia T_t. która umownie stanowi temperaturę potowy tego zakresu. T_K jest temperaturą przemiany zachodzącej w stanic stałym (cieczy prze-cModzonej).

W stanie wysokoelastycznym polimer ponownie stosuje się do prawa Hooke'a. chociaż wykazuje o wiele gorsze cechy mechaniczne (niższe E, <y) i zdecydowanie większe odkształcenie.

\Y stanie plastycznym (płynięcia) polimer charakteryzuje się brakiem naprężeń przy oddziaływaniu siły zewnętrznej, ponieważ naprężenia te (energia wewnętrzna) podlegają Rozproszeniu (relaksacji) w wyniku przesuwania się makrocząsteczek względem siebie (polimer płynie).

Temperatura, w której następuje przejście polimeru zc stanu wysokoclastycz-nego w | plastyczno-ciekły nosi nazwę temperatury płynięcia T_p lub 7/. Temperaturę tą określa się niekiedy jako temperaturę topnienia T_m, czyli temperaturę zmiany stanu skupienia polimeru ze stanu stałego w stan ciekły. Dotyczy to polimerów krystalicznych (takich jak polietylen - PE, polipropylen - PP).

1.1.5. Podstawy krystalografii. Materiały krystaliczne

Podczas powolnego odprowadzania ciepła z roztopionej lawy mineralnej lub metalicznej (technologia stali, ceramiki, zastyganie skał głębinowych w skorupie ziemskiej) atomy, jony lub cząsteczki tworzące te ciała układają się względem siebie w przestrzeni według pewnej prawidłowości geometrycznej, tworząc kryształy.

Większość ciał stałych, a wśród nich metale i materiały ceramiczne, to materiały krystaliczne. Izn. złożone z wielkiej liczby kryształów, zwanych w tym przypadku krystalitami lub ziarnami, które wzrastały równocześnie w całej objętości. zazwyczaj podczas krzepnięcia, i które (przy tej samej konfiguracji atomów w komórce podstawowej) różnią się między sobą orientacją w przestrzeni.

Ciało stale może być też jednym wielkim kryształem, powstałym samorzutnie I warunkach naturalnych bądź też w warunkach laboratoryjnych wytworzonych przez człowieka.

Aktualnie w >koh przemysłowej produkuje się na przykład monokryształy germanu lub krzemu, które znajdują powszechne zastosowanie w tranzystorach i innych urządzeniach elektronicznych, spełniając w nich funkcje elementów pół-pamodnlctwych.

Krystalografia jest nauką o budowie pewnej kategorii ciał stałych, w których atomy. jony. cząsteczki są ułożone w przestrzeni według określonej prawidłowości geometrycznej.