33

68

Carvera, Zmowa milczenia [1985] Andrew Davisa), Steven Seagal (Nico [1987] Andrew Davisa), Arnold Schwarzenegger (Jak to się robi w Chicago [1986] Johna Irvina, Czerwona gorączka [1988] Waltera Hilla) i Sylvester Stallone (Nocny jastrząb [1980] Bruce'a Malmutha, Cobra [1985] George'a P Cosmatosa, Tango i Cash [1989] Andrieja Konczałowskiego¹⁸) stanowią ripostę - utrzymaną w konserwatywnym tonie - na moralne rozterki i miazmaty filmów lat 70. Samotni policjanci, ucieleśniający wartości typowe dla ideologii westernu, podejmują walkę ze złem. A ponieważ przestępcy są nieobliczalni, wpływowi, często wręcz ukryci za fasadami publicznych agend, niezbędne jest zdecydowanie oraz posłużenie się środkami, które umożliwią wyplenienie zła. Bezkompromisowość inspektora Cobrettiego (Syl-vester Stallone w Cobrze) czy Nico (Steven Seagal w Ponad prawem) idzie w parze z uproszczoną, wręcz komiksową wizją świata, w ramach której nie ma wątpliwości, co jest dobre, a co złe i jak należy wymierzać sprawiedliwość. Prosty dydaktyzm w kostiumie wielkomiejskiego westernu niesie z sobą sporą dawkę infantylizmu i eskapizmu. Wpływa to także na styl obrazowania - mrok i brud rzeczywistości zaczyna ustępować miejsca intensywnym barwom, błyskotliwej technice i efektom specjalnym. Lapidarnie można to ująć parafrazując słowa Boba Hodgesa (Robert Duvall), bohatera Barw (1988) Dennisa Hoopera: to nie dżungla, lecz Disneyland.

Przedstawianie okrutnej zbrodni i krwawej kary osiąga apogeum w dramatycznych, brutalnych, ale - przede wszystkim - widowiskowych spektaklach, w których produkowaniu wyspecjalizował się Joel Silver. To on był producentem kolejnych części Zabójczej broni, Szklanej pułapki czy Rykoszetu. Szklana pułapka (1988) Johna McTiernana, która - jak sam twórca przyznaje - została pomyślana jako połączenie Płonącego wieżowca z westernem, stała się wzorcem dla tzw. kina akcji na początku lat 90. Nowojorski policjant John McClane (Bruce Willis) przyjeżdża do Los Angeles, by spędzić Boże Narodzenie razem z byłą żoną, pracownicą wielkiej korporacji. Odwiedza ją w biurze, mieszczącym się w wieżowcu ze stali i szkła, i staje się świadkiem ataku terrorystów. Ponieważ policjant zawsze jest na służbie, John McClane interweniuje. Dramatyczne i ociekające krwią starcia przeplatane są scenami, w których McClane wykazuje dużo poczucia humoru, określonego przez jednego z krytyków mianem anarchistycznego. Uwaga ta jest wyjątkowo trafna, bowiem terro-

¹⁸ Aczkolwiek trzeba przyznać, że w filmie Tango i Cash, mającym rozmach inscenizacyjny i styl realizacji bondowskich, Sylvester Stallone wykazuje sporą dozę autoironii wobec swego ekranowego wizerunku macho.

ryści, którym chodziło o olbrzymi depozyt w papierach wartościowych, zostają wprawdzie „unieszkodliwieni", ale - przy okazji - wieżowiec zostaje obrócony w perzynę.

Obok filmów, w których twardzi faceci egzekwują prawo zgodnie z własnym poczuciem sprawiedliwości, powstają także poważne obrazy drążące problem korupcji (Książę wielkiego miasta i Pytania i odpowiedzi Sydneya Lumeta, Sprawy wewnętrzne [1990] Mike'a Figgisa), podejmujące problem zamykania się grup etnicznych w gettach (Barwy Dennisa Hoppera czy Ślepy zaułek [1995] Spike'a Lee) czy wreszcie polemizujące z uproszczoną wizją miejskich westernów (Żyć i umrzeć w Los Angeles [1985] Williama Friedkina, Śmierć na wiele sposobów [1986] Hala Ashby'ego). W filmie Friedkina już sam sposób obrazowania aglomeracji miejskiej jako bezkresnego, anonimowego betonowiska, poprzecinanego jedynie arteriami komunikacyjnymi, nawiązuje do ikonograficznej tradycji filmu policyjnego. Punktem wyjścia dla opowiadania jest motyw zemsty za zamordowanie partnera. Osamotniony po śmierci mentora i przyjaciela Richard Chance (William Petersen), wraz ze swym nowym partnerem Vukovichem (John Panków), chce dopaść winnego gangstera Erica Ma-stersa (Willem Dafoe). W myśl zasady, iż cel uświęca środki, Chance grozi, szantażuje, ba - decyduje się nawet na całkowicie nielegalną akcję, która zapewni mu zdobycie pieniędzy umożliwiających wciągnięcie Ma-stersa w pułapkę. Pieniądze udaje mu się zdobyć, okazuje się jednak, że nie był to przerzut depozytu gangsterskiego, lecz prowokacja FBI. W trakcie akcji zabity zostaje agent FBI, a Chance'owi i Vukovichowi udaje się w widowiskowej ucieczce autostradą pod prąd wyrwać z obławy. Jednak zacietrzewienia Chance'a nic nie może powstrzymać. Dochodzi do konfrontacji z gangsterami, w której ginie zarówno on jak i Masters. Chance w swych metodach nie różni się od „Brudnego Harry'ego" i jego następców, Friedkin jednak nie gloryfikuje jego walki, nie czyni nic, by jego bohater zaskarbił sobie sympatię widzów. Stawia natomiast pytanie o granice solidarności grupowej i ukazuje nieunikniony rezultat takich „metod pracy" - bezsensowną śmierć bohatera.

Początek lat 90. przynosi sygnalizowaną już eskalację form przedstawiania oraz dramaturgii samych problemów. Michael Flintrop uważa, że kryzys gospodarczy i stagnacja społeczna znajdują swe odzwierciedlenie w konsolidacji sił zla, z którymi z urzędu walczy policjant. Polega to już nie tylko na tym, że samotny policjant musi sprostać zorganizowanej przestępczości, której macki dosięgły i oplotły sam system bezpieczeństwa publicznego, lecz także na tym, że siły zła uderzają w pierwotnie zastrze-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Złap i ukręć łeb Szpiedzy, kłamstwa i zmowa milczenia wokół gwałcicieliRONAN
Zmowa milczenia Katarzyna Pisarzewska Katarzyna . Pisarzewska Jaką tajemnicę kryje małe miasteczko
Historia MS-WINDOWS 06 1985 Microsoft Windows 1.0 (egzemplarze testowe). 11 1987 Windows 2.03 (DOS 3
Tanks Illustrated Steven J Zaloga Operation?rbarossa (1985) TflHKS ILLUSTRtfTED Ho 16 STEVENJ.
IMG632 68 MU i znak te czynności narzucają myśl, że prawdziwe życie jest milczeniem i że czyn ma nad
68 Michał Preeowski cji. Steven Levy podkreśla ten element w sformułowanych przez siebie zasadach et
Arms & Armour Tanks Illustrated Steven J Zaloga Operation?rbarossa (1985) JfcTfltlKS ILLUSIM
Arms & Armour Tanks Illustrated 3 Steven J Zaloga Israeli Tanks and Combat Vehicles (1985) l^
skanuj0009 (206) ,4 = 9 + 7 8 + 5 6 8 + 3 4 6 8 + 1 2 4 6 8 Podobnie 5 = 78 9 + 6 8 9 + 3 4 5 8 9 +

więcej podobnych podstron