40 (49)

Najczęściej stosowane są poliestrowe liny cumownicze. W porównaniu do innych tworzyw poliester ma dużą wytrzymałość przy relatywnie małej wydłużałności. Ponadto zachowuje niezmienioną wytrzymałość po długotrwałym zanurzeniu w wodzie. Według badań [12] pod zmiennym obciążeniem trwałość lin poliestrowych jest 190 razy lepsza niż lin nylonowych, a 570 razy lepsza w porównaniu do lin z polipropylenu! Liny z tego materiału są drogie (trzy razy droższe od polipropylenowych, a od nylonowych droższe o 20% [12]), jednak większy koszt zakupu rekompensowany jest długą żywotnością. Większą trwałość lin poliestrowych w porównaniu do wykonanych z polipropylenu potwierdzają próby ścieralności, przeprowadzone

• ł « N

wydłużenie w/ględnc [%]

Rys. 55. Wydhdalnośi lin syntetycznych [ 12]; I - nylonowa, ośmiosplotowa. 2 - nylonowa. podwójnie splatana. 3 - polipropylenowa, ośmiosplotowa. 4 - poliestrowa, po' dwójnie splatana. 5 - aramidowa, 6 - stalowa 6-36.2 rdzeniem włókiennym. 7 - stalowa 6 -36. z rdzeniem stalowym

Wymieniony powyżej aramid jest rzadko stosowany do wyrobu lin. Pomimo wielu korzystnych cech, jak: pięć razy większa od stali wytrzymałość na jednostkę masy, mała gęstość, niewielka względna wydłużalność (3% dla obciążenia równego 50% siły zrywającej, 4% przy pełnej sile zrywającej [12, 34]), odporność na wodę morską i korozyjne oddziaływanie większości substancji agresywnych.

wysoki koszt tego materiału stanowi skuteczną przeszkodę w szerokim jego rozpowszechnieniu.

Typowe wyroby linowe z materiałów syntetycznych: lina skręcana trzy splotowa, skręcana czterosplotowa oraz lina splatana z ośmiu splotów', przedstawione są na rysunku 56.

Rys 56. S/MKoby skręcania i splatania lin z włókien syntetycznych stosowanych do cumowania statków [54]: a) skręcana, trzysplotowa, b) skręcana, czterosplotowa. c) splatana, ośmiosplotowa

Polski Rejestr Statków dopuszcza do stosowania wyłącznie liny wykonane z jednorodnego materiału. Kombinacje różnych materiałów syntetycznych w jednej linie muszą uzyskać akceptację towarzystwa. W światowej żegludze stosowane są współcześnie różne rodzaje lin cumowniczych wykonanych z mieszanych włókien syntetycznych [12, 34]. 1 tak, na przykład, pod nazwą „Karat" stosowane są liny wykonane ze stopionej mieszaniny poliestru i polipropylenu. Znane są również liny z mieszaniny włókien polipropylenowych i poliestrowych o mniejszej wydłużalności niż liny z czystego poliestru. Nazwę „Atlas Perlon" nosi szcściosplotowa lina wykonana z nylonowych bardzo grubych włókien skręcanych razem z skrętkami z wielu cienkich