347 (7)

Sztuka w IV wieku 347

wykonywać, pojawia się nie Bóg z Biblii, lecz Chrystus (fot. 33) - pod ściśle taką samą postacią, jaką nadaje mu rzeźbiarz w scenach cudów, Chrystus młodzieńczy, preegzystujący Logos, odwiecznie uczestniczący w potędze Ojca. Zupełnie z boku, w scenie stworzenia kobiety, przedstawiona jest boska Trójca, której trzy osoby, o jednakowych obliczach, wspólnie dokonują stwórczego dzieła. Inspiracja tych dwóch scen ukazuje się więc, z całą surowością i ścisłością, dogmatyczna i teologiczna. W wywyższeniu Logosu i uroczystym stwierdzeniu nierozerwalności Trójcy jest ona wyrazem ducha nicejskiego.

Nowy etap w rozwoju rzeźby chrześcijańskiej rozpoczyna pojawienie się, zapewne około połowy IV wieku, tak zwanych sarkofagów kolumienkowych (fot. 73); charakterystyczny dla nich jest architektoniczny drugi plan, który dzieli dekorację na pewną liczbę odrębnych scen (fot. 70). Sarkofagi te powstały na wzorach pogańskich, o których — jak dotąd — wiemy, że istniały w Azji w II wieku i że rozpowszechniły się na Zachodzie w wieku III. Jeśli chodzi o chrześcijaństwo, tworzą one najliczniejszą grupę w całej rzeźbie. Grupa ta ma dwa główne rozgałęzienia, jedno w Rzymie i w północnej Italii, drugie w Prowansji, z tym, że wyraźną przewagę ma ten drugi region: na przeszło sto znanych zabytków chrześcijańskich tylko około czterdziestu przetrwało w Italii. Zdaje się, że mamy podstawy, aby początków serii szukać w Galii.

Sarkofagi kolumienkowe, które pokrewne są sarkofagom fryzowym z uwagi na pewne elementy repertuaru ikonograficznego i pewną ogólną inspirację swoich przedstawień, różnią się jednak od nich bardziej złożoną i staranniej wypracowaną symboliką. Kompozycja ich odznacza się surową konstrukcją i najczęściej, z symetrią zadowalającą jednocześnie wzrok i umysł, skupia się wokoło tematu centralnego; w centrum przeważnie występuje Chrystus, i to Chrystus w chwale (fot. 69), znany z teologii, a często zamiast Chrystusa umieszczony jest po prostu jego znak, krzyż albo symboliczny monogram -chryzma (fot. 78). Te rysy charakterystyczne z całą wyrazistością obserwujemy na najbardziej reprezentatywnym egzemplarzu serii, rzymskim sarkofagu dwufryzowym, w którym w roku 359 złożono zwłoki byłego konsula Juniusza Bassusa i który dzięki inskrypcji można — fakt wyjątkowy w starożytnej sztuce chrześcijańskiej - w granicach paru lat zlokalizować w czasie. Chrystus na tronie i Chrystus wjeżdżający do Jerozolimy (fot. 29) zajmują środek rejestru górnego i dolnego. Sceny ze Starego Testamentu (ofiarowanie Izaaka, Hiob, Adam i Ewa, Daniel) oraz uwięzienie Piotra i męczeństwo Pawła, a wreszcie scena stawienia Chrystusa przed Piłatem uzupełniają dekorację tego zespołu o bardzo pięknej fakturze, podobnej jak na sarkofagu dwufryzowym zwanym sarkofagiem Dwóch Braci (fot. 93).

Scena sądu Piłata jest głównym elementem cyklu męki Pańskiej (fot. 96), określającym jedną z podgrup serii sarkofagów kolumienkowych. Uznano, że

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
346 347 (4) dować pojawienie się na wyjściu nieskończenie dużego napięcia tej samej częstotliwości.
mu zagrożeń militarnych i niemilitarnych na przełomie XX i XXI wieku spowodowały, iż pojawiły się pr
Adapter — gramofon elektryczny z lat 50. ubiegłego wieku Po 1920 r. pojawiają się pierwsze gramofony
Kontrkultura W latach 60. i 70. XX wieku w Stanach Zjednoczonych pojawiły się zmiany kulturowe
343 (7) Sztuka w IV wieku 343 Bożego, które poprzez śmierć cielesną pozwala dostąpić szczęśliwości w
345 (8) Sztuka w IV wieku 345 Ryc. 14. Plan willi w Lullingstone, należącej do rodziny chrześcijańsk
IMG332 JLa. W praktyce klinicznej oba / zespoły mogą pojawiać się nie-~ zależnie, jednakże u aż 84
75767 IMG16 12 WiięjJ drukarską”9. Według Gildera komputer pojawił się nie po to, by zmienić kultur
IMG16 12 WiięjJ drukarską”9. Według Gildera komputer pojawił się nie po to, by zmienić kulturę maso
Dla nas najważniejsze jest to pierwsze hasło-wolności. Ta idea wolności pojawia się nie przypadkowo,
twardniał i rumienił się brzegami. Odklejenie go potem w porę od gorącej paszczy było taką samą sztu
50 Akt trzeci leutner. A to co znowu? Przecież to jest właśnie ta sztuka, którą tu teraz grają, jeśl
IMG16 12 WiięjJ drukarską”9. Według Gildera komputer pojawił się nie po to, by zmienić kulturę maso
scan0012 (23) .4 11 Z reguły skale nastaw regulatorów opisuje się nie w wartościach współczynnika k
Manga?ntasy rysowanie jest łatwe
4 TWARZ OZieWCZ^NKi Z POIPROFUU Oczywiście twarze ogląda się nie

więcej podobnych podstron