44 (364)

44 Elżbieta Kawecka- Wyrzykowska

szerzenie wspólnych działań, np. w takich dziedzinach, jak wspólny system obrony czy skuteczna polityka zatrudnienia. Państwa najbogatsze nie chcą jednak słyszeć

0 zwiększeniu budżetu, przeciwnie - w ostatnich latach doprowadziły do zmniejszenia wydatków w relacji do DNB. a dodatkowe cele chciałyby realizować poprzez okrojenie części obecnych wydatków, np. na wspólną politykę rolną - w ramach wspomnianej renacjonalizacji tej polityki. Taka propozycja jest z kolei ostro krytykowana przez państwa, które są znaczącymi beneficjentami transferów w ramach W PR. w tym przez Polskę.

Również skuteczniejsze funkcjonowanie unii gospodarczej i walutowej (UGiWi wymagałoby szerszego finansowania działań o charakterze ponadnarodowym.

Zwiększenie roli budżetu ponad jego funkcje czysto redystrybucyjne oraz przekształcenie go w' instrument stabilizujący gospodarkę UE wymagałoby znaczącego zwiększenia pułapu środków' własnych ponad obecny 1,24% DNB. jak też zmiany sposobu podejmowania decyzji (wyprowadzenia jego uchwalania w drodze większ ści kwalifikowanej). W tym kierunku zmierzała propozycja zaw^rarta w Traktat konstytucyjnym, przewidująca wprowadzenie głosowania większościowego w R dzie UE w sprawach finansowo-budżetowych. Została ona jednak zakw estionow a przez część państw', z Holandią i Hiszpanią na czele.

W połowie 2008 r. miała rozpocząć się dyskusja nad przeglądem unijnego buc-i żetu, w tym zwłaszcza źródeł jego finansowania. Została ona zapowiedziana p okazji przyjmowania perspektywy finansowej w grudniu 2005 r.²⁰. Przygotowar w tym kierunku, w tym duża praca analityczna wykonana w wielu krajach, sugff rowały, że istnieje szansa na głębsze zmiany zasad funkcjonowania budżetu, tak go lepiej dopasować do nowych wyzwań i potrzeb. Jednak już w kwietniu 200'' okazało się, że Komisja przesunęła początek tej dyskusji na okres po wakacjach i.

- w sytuacji zaangażowania unijnych instytucji i części państw w zapewnienie ra: fikacji Traktatu lizbońskiego, duże rozbieżności stanowisk poszczególnych pań: członkowskich, jak też bliskie już wybory do Parlamentu Europejskiego i zmi w- pozostałych instytucjach UE - realnie patrząc, nic ma szans na przygotow -

1 uzgodnienie zasadniczej modyfikacji zasad działania i wielkości unijnego żetu po zakończeniu obecnej perspektywy finansowej. W szczególności niere jest scenariusz wzrostu roli budżetu ogólnego w procesie integracji UE i zwią z tym wzrost federalizmu w UE.

²⁰ Komisja zaproponowała wprowadzenie nowego, bardziej przejrzystego (pozbawionego - -wyjątków, które obecnie funkcjonują) i sprawiedliwego systemu środków własnych budżetu, np : sowanego z dochodów z jednego ze zharmonizowanych w UE podatków. Rolę takąmógłb> sr np. unijny VAT: odpowiednio zmniejszyłby on stawkę krajowego podatku i byłby wyodrębr fakturach jako VAT krajowy i unijny, co zwiększyłoby przejrzystość finansowania budżet