46 (136)
26 Katarzyna A. Kaszycka
koncepcja ta stała się bardzo popularna w paleoantropologii (np. WOOD [1984, 1991, 1993], KIMBEL i wsp. [1988], KJMBEL & RAK [1993]). Rozpoznawanie filogenetycznego gatunku opiera się na: (1) rozkładach zmienności cech i ocenie ich polaryzacji („zaawansowania” lub „prymitywizmu”); (2) porównaniach stopnia morfologicznej zmienności pomiędzy próbą kopalną a jakimś blisko spokrewnionym współczesnym gatunkiem.
WOOD [1984, 1991] stosując koncepcję filogenetyczną sugerował, że można rozpoznać dwie kategorie diagnostycznych cech gatunku: cechy unikatowe (autapomorfie) oraz unikatową kombinację cech. ELDREDGE & CRACRAFT [1980], CRACRAFT [1981] i HARRISON [1993], zwrócili uwagę na fakt, że gatunki mogą być rozpoznawalne również na podstawie cech plezjomorficznych („prymitywnych”). CRACRAFT [1981] wskazuje, że ponieważ gatunki przodków muszą dzielić jedną lub więcej synapo-morfii (cech wspólnych zaawansowanych) ze swoimi potomkami, pozostając plezjo-morficzne w stosunku do nich pod względem wszystkich innych cech, zaakceptowanie hipotezy o relacji przodek-potomek nie wymaga, w tym przypadku, by te gatunki były zdefiniowane poprzez autapomorfie. CRACRAFT [1983] i HARRISON [1993] podsumowują tę część dyskusji stwierdzając, że gatunki po prostu mają unikatową kombinację cech prymitywnych i zaawansowanych.
Filogenetyczna koncepcja gatunku napotkała jednak wiele sprzeciwów. Zwracano uwagę na jej ograniczenia i słabe strony. ERESHEFSKY [1989] krytykował definicję (szczególnie tę CRACRAFTA [1983]) jako nieadekwatną, ponieważ może ona odnosić się do demów, populacji lub nawet morfologicznych warian
tów w materiałach kopalnych, a nie tylko gatunków. WOLPOFF i wsp. [1994] oraz WOLPOFF [1989] podkreślają, że koncepcja nie dopuszcza istnienia zmienności wewnątrzgatunkowej (politypowości) w materiałach kopalnych, ponieważ wystąpienie nawet jednej nowej unikatowej cechy (autapomorfii) może zadecydować o wyróżnieniu nowego gatunku. MlSHER & DONOGHUE [1982], zasadniczo zwolennicy filogenetycznej koncepcji gatunku, j
przyznają: „prawdopodobnie moglibyśmy J
wyróżnić każdy indywidualny organizm, j
bądź bardzo małe grupy organizmów na I
podstawie apomorfii (jeśli szukalibyśmy j
wystarczająco intensywnie)”.
W opinii HARRISONA [1993], metody [ systematyki filogenetycznej (kladystyki) nie są właściwe dla rozpoznawania gatunków. Według tego autora, identyfikacja gatunków musi poprzedzać analizę kladystyczną, nie można natomiast używać tej metody jako narzędzia do grupowania organizmów w gatunki. HARRISON [1993] stwierdza: „trudności powstają przede wszystkim dlatego, że ściśle operacyjne procedury, stosowane przez kla-dystów do wnioskowania o związkach filogenetycznych, zaczynają przenikać wszystkie inne aspekty ich badań, włączając klasyfikację i rozpoznawanie gatunków”. HULL [1979] argumentując w tym samym tonie zauważa: „Kladyści, którzy porzucili biologiczną koncepcję gatunku ... nie klasyfikują gatunków, ale grupują organizmy według posiadania przez nie szczególnych cech”.
5*C "k
Podsumowując przedstawiony wyżej przegląd współczesnych koncepcji gatunku należy stwierdzić, że ujęcie „ewolucyjne” wydaje się najbardziej właściwe i przydatne, gdy obiektem badań są
materiały kopalne, w tym oczywiście takie i te, które odnoszą się do ewolucji hominidów [KASZYCKA 1995], Wydaje się zaskakujące, jak słusznie zauważył STRZAŁKO [1996], że rozstrzygnięcie, jak wyglądało drzewo genealogiczne człowieka i jego przodków, zależy nie tylko od liczby znalezisk i precyzji ich datowania, ale także od uzgodnienia poglądów na to czym właściwie jest gatunek.
Piśmiennictwo
Bock W.Ł, 1986, Species concepts, speciation, and macroevolution, [w:] Modem Aspects of Species, K. Iwatsuki, P. Raven & W. Bock red., Univ. Tokyo Press, Tokyo, 31-57 CRACRAFT J., 1981, The use of fimctional and adaptive criteria in phylogenetic systematics, Amer. Zool., 21,21-36
Cracraft J., 1983, Species concepts and speciation analysis, Curr. Omithol., 1, 159-187 Darwin C., 1859, On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preserva-tion of Favoured Races in the Stmggle for Life, (Sixth Edition, 1873), J. Murray, London Dobzhansky T., 1937, Genetics and the Origin of Species, Columbia Univ. Press, New York Dobzhansky T., 1950, Mendelian populations and their evolution, Am. Natur., 84, 401-418 EldredgeN., 1985, The ontology of species, [w:] Species and Speciation, E.S. Vrba red., Tran-svaal Mus. Monograph No. 4, Transvaal Mus., Pretoria, 17-20
EldredgeN., 1993, What, if anything, is a species?, [w:] Species, Species Concepts, and Primate Evolution, W.H. Kimbel & L.B. Martin red., Plenum Press, New York, 3-19 EldredgeN., J. Cracraft, 1980, Phylogenetic Pattems and the Evolutionary Process, Columbia Univ. Press, New York EldredgeN., S. J. Gould, 1972, Punctuated eąuilibria: An altemative to phyletic gradu-alism, [w:] Models in Paleontology, T.J.M. Schopf red., Freeman, Cooper & Co., San Francisco, 82-115
Ereshefsky M., 1989, ]Vhere's the species?
Comments on the phylogenetic species con-cept, Biol. Philos., 4, 89-96
Ghiselin M.T., 1974, A radical solution to the species problem, Syst. Zool., 23, 536-544 Gingerich P.D., 1979, The stratophenetic appro-ach to phylogeny reconstmction in vertebrate paleontology, [w:] Phylogenetic Analysis and Paleontology, J. Cracraft & N. Eldredge red., Columbia Univ. Press, New York, pp. 40-70 Gingerich P.D., 1985, Species in the fossil re-cord: Concepts, trends and transitions, Pale-obiology, 11,27-41
Harrison T., 1993, Cladistic concepts and the species problem in hominoid evolution, [w:] Species, Species Concepts, and Primate Evo-lution, W.H. Kimbel & L.B. Martin red., Plenum Press, New York, 345-371 Henneberg M., G. Brush, 1994, Similum, a concept of flexible synchronous classifcation replacing rigid species in evolutionary thin-king, Evol. Theory, 10, 278 Henneberg M., E.N. Keen, 1990, Are species a valid category in evolutionary thinking?, Evol. Theory, 9, 214
Hennig W., 1966, Phylogenetic Systematics,
Univ. of Dlinois Press, Urbana Hull D.L., 1976, Are species really individuals?, Syst. Zool., 25, 174-191
Hull D.L., 1978, A matter of individuality, Phi-losophy of Science, 45, 335-360 Hull D.L., 1979, The limits of cladism, Syst. Zool., 28, 416-440
Kaszycka K.A., 1993, Zastosowanie analizy
kladystycznej do rekonstrukcji filogenezy hominidów, Przegl. Antrop., 56, 139-149 Kaszycka K.A., 1995, Status of Kromdraai: Cranial, mandibular and dental morphology, systematic relationships, and significance of the Kromdraai hominids, rozprawa doktorska, University of the Witwatersrand, Johannesburg Kimbel W.H., 1991, Species, species concepts and hominid evolution, J. Hum. Evol., 20, 355-371
Kimbel W.H., Y. Rak, 1993, The importance of species taxa in paleoanthropology and an argument for the phylogenetic concept of the species category, [w:] Species, Species Concepts, and Primate Evolution, W.H. Kimbel & L.B. Martin red., Plenum Press, New York, 461—484
Kimbel W. H., T. D. White, D. C. Johanson,
1988, Implications of KNM-ER 17000 for the evolution of „robust" Australopithecus, [w:] Evolutionary History of the „Robust” Austra-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
90 Katarzyna Żukrowska działań i interesów. Koncepcja ta opiera się na wspólnej wizji i wspólnie
55 targuał. Okoliczność ta stała się dla Boosa głosem Bożym, wołającym : Mów, a nie milcz ! Dnia 8.
poświęcona zjawisku smarowania w stawie biodrowym. Od roku 1996 dziedzina ta stała się istotnym obsz
ScanImage155 207 Rozdział 19: Semiotyka strukturalna 19.4. Uwaga końcowa Koncepcja Metza stała się o
kupisiewicz dydaktyka ogólna3 168 Dydaktyka ogólna dopiero w latach dwudziestych i trzydziestych na
kupisiewicz dydaktyka ogólna2 48 Dydaktyka ogólna Koncepcja ta kształtowała się z jednej strony w w
W połowie lat 70 miasto- wieś, potem zmiany i wieś ( częściowo) stała się bardzo atrakcyjnym miejsce
57832 Zdjęcie0240 (8) Marek Kuiawa Funkcja ta wydaje się bardzo ważna, gdyż—jak wiadomo —zarówno ple
Muzyki Cerkiewnej. Ta ciesząca się dużą popularnością w województwie oraz w całym kraju impreza, gro
136 2 136 5.7a). W widoku wzdłużnym zgrzeinę doczołową zaznacza się bardzo grubą linią ciągłą (rys.
26 (319) Radiokomunikacja Technika SDR staje się coraz popularniejsza wśród amatorów. Przyczyną tego
więcej podobnych podstron