508 509 (3)

508 c«# III. Podstawy makroekonomii

walutowego zneutralizuje część skutków ekspansywnej polityki fiskalnej. Na rysunku 18.25 znajduje to wyraz w przesunięciu w lewo krzywej /.V| w lewo. np. do położenia /Sj. W wyniku tych procesów ustali się nowa równowaga (punkt B), przy której poziom dochodu narodowego V. jest niższy od Y_x, ale wyższy od poziomu wyjściowego Y_v

Przyjrzyjmy się obecnie efektom polityki pieniężnej. W warunkach płynnego kursu walutowego występuje - jak wiemy - tendencja do równowagi bilansu płatniczego. Ponieważ w trakcie procesów dostosowawczych rezerwy walutowe banku centralnego nic muszą się zmieniać, podaż pieniądza krajowego może być całkowicie kontrolowana przez bank centralny. W warunkach płynnego kursu walutowego istnieje więc możliwość prowadzenia względnie autonomicznej polityki pieniężnej, co jest niemożliwe w warunkach sztywnego kursu walutowego. Wprowadzenie systemu płynnego kursu walutowego w Polsce w maju 1995 r. (stopień płynności został początkowo jednak ograniczony do pewnych przedziałów wahań kursu) przyczyniło się do zwiększenia autonomii polityki pieniężnej NBP.

Ry Minek 18.26. Polityka pieniężna w warunk-ich płynnego kurw walutowego

Efekty ekspansywnej polityki pieniężnej w warunkach płynnego kursu walutowego zilustrowano na rysunku 18.26. Przyjęto, że krzywe IM są bardziej strome od krzywych BP. Załóżmy, że początkowo gospodarka znajduje się w punkcie A i państwo podejmuje ekspansywną politykę pieniężną polegającą na wzroście podaży pieniądza. Na rysunku 18.26 znajduje to wyraz w przesunięciu krzywej LMo do położenia LM\. W rezultacie wzrostu podaży pieniądza obniża się krajowa stopa procentowa, co powoduje odpływ kapitałów za granicę. Przy założeniu, ze działa efekt Marshalla-Lcmcra, kurs walutowy musi spaść wystarczająco dużo. aby spowodować odpowiedni wzrost nadwyżki w bilansie obrotów bieżących, niezbędnej do utrzymania równowagi bilansu płatniczego. Spadek kursu walutowego spowoduje wzrost popytu na towary (krzywa /S₀ przesuwa się w prawo) oraz przesunięcie krzywej BP w prawo. Na rysunku 18.26 procesy te znajdują wyraz w przesunięciu krzywych LMo. IS₀ i BP_n do położenia LM_X. IS_x i BP i powstaniu nowej równowagi przy wyższym poziomic dochodu narodowego Y_x (punkt B na rys. 18.26). Tak więc. w warunkach płynnego kursu walutowego polityka pieniężna jest efektywna « zukrtsit oddiiulittimia na nitlkoki realne. w naszej analizie reprezentowane przede wszystkim przez dochód narodowy.

Przeprowadzona analiza efektów polityki ekonomicznej w warunkach sztywnego i płynnego kursu walutowego została ograniczona do sytuacji typowych. Znajdowało to wyraz w typowym przebiegu krzywych IS. LM i BP. Nie uwzględniliśmy w analizie pewnych różnic stanowisk między kcynesistami a monctarystami. co omawialiśmy przy analizie polityki ekonomicznej w gospodarce zamkniętej (patrz punkt 3). Nic uwzględniliśmy również w analizie różnego w praktyce stopnia międzynarodowej mobilności kapitału, znajdującego wyraz w zróżnicowanym nachyleniu krzywej bilansu płatniczego. Jesteśmy przekonani, że czytelnik jest w stanic samodzielnie rozwinąć analizę w sugerowanych kierunkach.

18.8. Podsumowanie

Analizowane w tym rozdziale związki i zależności w gospodarce otwartej syntetycznie pokazano na rysunku 18.27. Zaznaczone na rysunku strzałki łączące pewne zmienne reprezentują kanały zależności, przez które jedne zmienne wpływają na inne zmienne (symbole mają to samo oznaczenie, co poprzednio). Ze względu na nieco odmienny charakter zależności na rysunku wyodrębniono schematy dotyczące sztywnego i płynnego kursu walutowego.

R>*untk 18.27. Schemat /alc/noki w jmpodaroe otwartej

a* M tatmM. .«wotow»i. !■»!■» HM. * I'