56W (3)
WYKŁAD 4
tym samym językiem, dla których poszczególne słowa mają sens nie tylko racjonalno-denotacyjny, ale są nośnikami złożonych pojęć i treści aksjologiczno-emocjonalnych, nieprzekładalnych na inny język. Szerzej o kwestii tej będzie mowa w Wykładzie 15 naszego kursu.
4.5. Typy funkcji wypowiedzi
Przechodzimy do omówienia funkcji pełnionych przez wypowiedzi językowe. Potrzebne są na wstępie pewne uściślenia.
4.5.1. Przede wszystkim będzie mowa o funkcjach pełnionych przez wypowiedzi w sposób bezpośredni, tzn. dzięki formie językowej i sytuacji użycia. Nie będzie mowy o celach dalekosiężnych, np. ktoś może chcieć, przekazując pewne informacje, zaniepokoić, uspokoić, przestraszyć, rozdrażnić odbiorcę, pochwalić się lub wywołać pozytywne uczucia odbiorcy względem siebie.
Abstrahujemy też od niezamierzonych skutków (i informacji), jakie wypowiedź może wywołać (lub przekazać), np. ktoś swoją wypowiedzią niechcący wywołuje gniew lub niechcący „zdradza” swój stan emocjonalny, intelektualny, przynależność społeczną itp. (tzw. funkcja charakteryzująca wypowiedzi, por. s. 51).
Abstrahujemy również od faktu, że wypowiedź tworzona z określoną intencją może później oderwać się od autora oraz pierwotnej intencji i zacząć żyć własnym życiem, pełnić nową funkcję, często sprzeczną z pierwotną intencją. Wielu takich przykładów dostarczają dzieje kultury.
Wreszcie istotne jest to, że dla większości wyróżnionych dalej funkcji wypowiedzi istnieją w systemie językowym określone środki służące do ich pełnienia, co pozwala odróżnić np. wypowiedzi informujące o stanie nadawcy typu Boli. (jako np. odpowiedź na pytanie u lekarza) od Boli! jako wypowiedzi ekspresywnej.
Dalej (na s. 57) przedstawiamy wykres (schemat 6), zbierający funkcje wypowiedzi w 12 głównych typach. W dalszym ciągu tego paragrafu omówimy te funkcje dokładniej.
4.5.2. Jak widać, w przedstawionym zestawie oddziela się stosunkowo ostro wypowiedzi, których jedynym (bądź głównym) celem jest poinformowanie odbiorcy o pewnym stanie rzeczy (charakteryzujące się ramą modalną ‘chcę, żebyś wiedział’ lub ‘wiedz, że’), od wypowiedzi, które
56 oprócz tego (lub jedynie) mają inne cele. Wypowiedzi o funkcji infor-
CO
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
56W 2 WYKŁAD 4 tym samym językiem, dla których poszczególne słowa mają sens nie tylko racjonalno-den
56W WYKŁAD 4 tym samym językiem, dla których poszczególne słowa mają sens nie tylko racjonalno-denot
stuacja jest zawsze czyjaś. W tym samym środowisku sytuacja sytuacja poszczególnych pracowników może
DSCN2598 (2) Policja w Internecie 411 łącza do niego praktykę i odkrywanie nowych możliwości. Tym sa
P2210336 38 Księga pierwsza tym samym całą istotę czasu. Czas to nic innego niż tylko ta właśnie pos
w tym samym domu, miał wrotki. Bystry Sokół i Czarny Żbik nie byli przyjaciółmi, ale też nie byli wr
enzymy3 zmienia się konformacja białka a tym samym ukształtowanie centrum aktywnego enzymu, wobec cz
Magazyn655 01 147 AMERYKI STANY ZJEDNOCZONE z pewnością jednym z powodów, dla których Stany Zjedn
DEMOTYWATORY RÓŻNE PACZKAP0 SZT FOTO (489) W tym miejscu samo schodzi powietrze (niezbadane zjawisk
DLA MATURZYSTÓW, STUDENTÓW KANDYDATÓW NA STUDIA I NIE TYLKO HANDYBOOKS
Dotacja projakościowa dla kierunku Transport W jej ramach finansowano nie tylko pomoce dydaktyczne d
zuchowej. Dla zucha ważne jest to. aby dobrze, wesoło się bawić, a dla was, czy ta zabawa jest nie t
11173 IMGE29 62 tym pamiętać, te ewolucja poetyki awangardowej w latach trzydziestych przebiegała ni
Dotacja projakościowa dla kierunku Transport W jej ramach finansowano nie tylko pomoce dydaktyczne d
więcej podobnych podstron