70 (91)

— (NH₄)₂Fe(S0₄)₂-6H₂0, zwany solą Mohra, który ze względu na swą trwałość na powietrzu znajduje zastosowanie jako sól żelaza(II), a także chloran(I) chlorek wapnia CaCl(OCl) noszący nazwę chlorku bielącego lub wapna chlorowanego, ortofosforan(V) amonu i magnezu NH₄MgP0₄ i inne.

Znane są również sole podwójne występujące w przyrodzie (minerały), jak chlorek magnezu i potasu MgCl₂ • KC1 • 6 H₂0 {karnalit), węglan magnezu i wapnia CaC0₃ • MgC0₃ (dolomit), KC1 ■ MgS0₄ • 3 H₂0 (kainit), który jest solą podwójną w całym tego słowa znaczeniu, gdyż ki >s/tały jego zbudowane są z dwu różnych soli: chlorku potasu i siarczanu(VI) magnezu. Ten ostatni związek jest przykładem soli dysocjującej w roztworze wodnym na aniony dwóch kwasów i kationy dwóch metali.

Najprostszym sposobem otrzymywania soli podwójnych jest wykrystalizowanie z możliwie stężonej mieszaniny obydwu soli w stosunku równomolowym.

Mieszając roztwory zawierające taką samą liczbę moli siarczanu(VI) potasu i siarczanu(VI) glinu możemy po odprowadzeniu wody otrzymać ałun glinowo-potasowy. Ałun chromowo-potasowy można otrzymać przez redukcję dwuchromianu(VI) potasu w obecności kwasu siarko-wego(VI):

2K₂Cr₂0₇ + 8H₂S0₄    4KCr(S0₄)₂ + 8H₂0 + 30₂.

Reduktorem może być wiele substancji, np. kwas szczawiowy, alkohol etylowy, dwutlenek siarki. ¹

dów, którą może przykoordynować jon centralny, nazywa się liczbą koordynacyjną.

Związki kompleksowe o charakterze soli powstają najczęściej w roztworach. Ich trwałość jest uzależniona od wielu czynników, tj. charakteru jonu centralnego, ligandu, środowiska, pH, temperatury, rozpuszczalnika i in.

Wydzielenie soli kompleksowych z ich roztworów jest w wielu przypadkach możliwe, jednakże wymaga zachowania ostrożności, gdyż mogą się one rozkładać. Najprostszym jonem kompleksowym jest jon amonowy NH₄, który można uważać za jon wodorowy kompleksowa-ny cząsteczką amoniaku NH₃.

Tak pospolite sole uwodnione (hydraty) są w wielu przypadkach związkami kompleksowymi, w których ligandami są cząsteczki wody. Na przykład siarczan(VI) miedzi(II) bezwodny CuS0₄ jest bezbarwny, natomiast roztwory wodne soli miedzi(II) są niebieskie. Dzieje się tak dlatego, że w roztworach wodnych jon miedzi(II) jest związany z czterema ligandami — cząsteczkami wody tworząc jon tetraakwamiedzi(II) [Cu(H₂0)₄]²⁺ barwy niebieskiej. Jeżeli zamiast wody jon taki będzie zawierał inne ligandy, np. cząsteczki NH₃ powstanie jon tetraamina-miedzi(Il) [Cu(NH₃)₄]^{2 +} , barwy ciemnogranatowej. W obydwu tych przypadkach ligandami były cząsteczki obojętne, wobec czego ładunek jonu kompleksowego pozostawał taki sam, jak ładunek kationu metalu stanowiącego jon centralny. Jeżeli ligandami będą inne jony, np. jony CN ~ (cyjankowe) pochodzące z dysocjacji, np. cyjanku potasu, wówczas ładunek jonu ulegnie zmianie. Reakcję kompleksowania w tym przypadku należy napisać następująco:

[Cu(H₂0)₄]² + 4CN~ -> [Cu(CN)₄]¹ + 4H₂0

lub    CuS0₄ + 4KCN - K₂[Cu(CN)₄] + K₂S0₄.

Analogicznym reakcjom ulegają również i jony innych metali.

Wiele związków kompleksowych znajduje zastosowanie w chemii analitycznej, zarówno do identyfikacji pierwiastków jak ich oznaczania ilościowego czy rozdzielania. Związki kompleksowe rozpuszczają się inaczej w rozpuszczalnikach organicznych niż w wodzie, co jest wykorzystywane do wydzielania ich z roztworów wodnych przez wytrącanie (krystalizację) lub ekstrakcję; stanowi to zasadę metod otrzymywania tych substancji.

137

1

SOLE KOMPLEKSOWE I METODY ICH OTRZYMYWANIA

Solami kompleksowymi nazywamy związki chemiczne, których cząsteczki w roztworach wodnych dysocjują na jony kompleksowe i jony proste.

Jony kompleksowe są zbudowane z atomu centralnego, zwanego też jonem centralnym, i ligandów, którymi mogą być jony (np. F^-, Cl^-, Br^-, OH^-, CN^-, SCN^-, C₂0|^-, P0₄~ i inne) oraz cząsteczki obojętne o wyraźnie zaznaczonym charakterze dipolowym (np. H₂0, NH₃).

Ładunek jonu kompleksowego jest sumą algebraiczną ładunków jonu centralnego i przyłączonych ligandów. Maksymalna liczba ligan-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
72 (82) (NH4)2Fe(S04)2 t± 2NH4 +Fe2+ + 2SOJ". Rozcieńczone roztwory soli Mohra są prawie bezbar
IMG
91 (15) 4.8.3. Gazy osłonowe do spawania stali wysokostopowych Ze względu na zróżnicowanie mikro
IMG70 Ze względu na horyzont czasowy rachunek ekonomiczny dzieli się na : Rachunek krótkookresowy (
Formy faktoringu ze względu na powiadomienie dłużnika o zawarciu umowy faktoringu 9Faktoring otwarty
70 Barbara Sobczak określonych znaczeń. Ze względu na funkcje w komunikacji P. Ekman i W. Friesen49
DSC03316 (3) 70 złomu (    ze względu na element poziomu najwyższego z nale ży zdefin
Obraz3 (10) l 5. Oblicz średnicę belki ze względu na skręcanie. I ii ii I1 II I Dane: ks = 70 MPa
metalurgia036 70 Ze względu na koszt elektrolityczna rafinacja aluminium jest stosowana tylko do otr
elastycznosc?low i strategii 70 Rozdział 2. Elastyczność celów i strategii Możliwość częściowej ada
PIC02842 ■ o ze względu na dopuszczalny spadek napięciaMi $8 U0.004 (^^20)” 1+0.004-(70-20) 4833=io
PIC02846 ze względu na dopuszczalny spadek napięcia: Ydd — ?2Q 58 1 + 0.004-(r* -20)“ 1 + 0.004-(70
61759 IMG70 Ze względu na horyzont czasowy rachunek ekonomiczny dzieli się na : Rachunek krótkookre
IMG70 Ze względu na horyzont czasowy rachunek ekonomiczny dzieli się na : Rachunek krótkookresowy (
SAM91 Zarządzanie procesem zakupu Ze względu na różnorodność firm powinny one zastosować

więcej podobnych podstron