71 (181)
Raskolnikow (Daniel Olbrychski), Zbrodnia i kara, reż. Andrzej Wajda, Teatr TVP
i wprowadzeniu nadrzędnego sensu filozoficznego, moralnego czy ogólnie - egzystencjalnego.
PODSUMOWANIE
Analiza przemiany bohaterów wybranych powieści różnych autorów i z różnych epok potwierdziła popularność tego motywu i pokazała jego
Kreacja Rodiona łączy dwa elementy: pogłębiony portret psychologiczny i parenezę (przemiana bohatera wskazuje drogę postępowania).
funkcje. Najczęściej jest on wykorzystywany w celach dydaktycznych lub moralizatorskich, służy charakterystyce bohatera, ukazaniu postulowanych wartości. Rzadko przemiana bohatera wiąże się z jednym konkretnym zdarzeniem, które można uznać za punkt kulminacyjny akcji (na przykład pobyt Mikołaja Doświadczyńskiego na Nipu). Jest ona raczej konsekwencją wielu doświadczeń bohaterów, zamyka pewien etap w ich życiu i trudno wskazać jedną konkretną scenę ilustrującą zmiany (jak np. w epilogu powieści Dostojewskiego).
Często przemiana bohatera jest sygnalizowana poprzez zmianę perspektywy narracyjnej, poetyki dzieła czy jego kompozycji (na przykład w Homo faber) Graniczne doświadczenia analizowanych postaci byty początkiem nowego etapu życia, ale nie zawsze. Książka Frischa kończy się prawdopodobną śmiercią bohatera, natomiast Zbrodnia i kara - zapowiedzią siedmioletniej katorgi Raskolnikowa, silnego dzięki miłości Soni.
Część druga: pytania komisji (ok. 10 minut)
Wybierając dość popularny temat prezentacji, musisz przygotować się na rzeczową obronę zaproponowanych przykładów. Skoro motyw przemiany byt tak często wykorzystywany w literaturze romantycznej, musisz uzasadnić niewykorzystanie w prezentacji Dziadów czy Kordiana Pamiętaj, że są to dzieta kanoniczne, tak więc ich znajomość jest obowiązkowa, mimo że mogłeś ich nie wybrać jako przykładów w Twojej prezentacji. Dlaczego? Być może zdecydował o tym wybór tylko powieści jako podstawy analizy problemu i Twoje indywidualne zainteresowania tą formą literacką.
Inne pytania, które może zadać komisja:
- Potwierdź tezę swojej wypowiedzi o dydaktycznej funkcji przemiany bohatera.
Odpowiadając na to pytanie, możesz wykorzystać przykład Mikołaja Doświadczyńskiego, który nie tylko zmienił się w czasie pobytu na wyspie Nipu, lecz także potwierdził swoją metamorfozę w konfrontacji z polską rzeczywistością czasów saskich (księga III). Celem powieści jest wychowanie czytelnika i służy temu skonkretyzowanie współczesnych problemów przez kreację prawdopodobnego bohatera, dziecka swojej epoki.
- Czy motyw przemiany Kurtza - pisarza, misjonarza, humanisty - w uosobienie okrucieństwa, „dzikiego", zamyka charakterystykę bohatera?
Pytanie jest podchwytliwe i sprawdza Twoją znajomość Jądra ciemności Można bowiem w utworze wskazać jeszcze jedną metamorfozę bohatera, który na łożu śmierci dokonał osądu świata, a może i siebie, słowami: Zgroza!Zgroza!.
- W jakim stopniu źródła naukowe ukierunkowały Twoją pracę i pomogły Ci w selekcji materiału literackiego?
Słownik terminów literackich nazywa kryteria podziału postaci literackich, a także precyzuje różnice między bohaterem typem a charakterem. Tym samym wskazuje drogę poszukiwań interesujących postaci w literaturze realistycznej i w XX-wiecznej powieści psychologicznej, a dla kontrastu - schematy osobowe w literaturze dydaktycznej (na przykład oświecenia).
W Słowniku literatury polskiego oświecenia Mikołaj Doświadczyński określony jest jako wzór osobowy i jego charakterystyka jest pomocna w pokazaniu przemiany i funkcji tego motywu w literaturze dydaktycznej.
Szkic Władimira Nabokowa o Fiodorze Dostojewskim (Wykłady o literaturze rosyj-
111 Karta A4 dla komisji
Imię i nazwisko:.......................................
Temat: Przemiana bohatera w literaturze. Zanalizuj problem, wykorzystując przykłady z różnych epok.
I. Literatura podmiotu:
1. i. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki.
2. F. Dostojewski, Zbrodnia i kara.
3. J. Conrad, Jądro ciemności.
4. M. Frisch, Homo faber.
II. Literatura przedmiotu:
1. Słownik terminów literackich, red.
J. Sławiński i inni, Wrocław 1976.
2. Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1991.
3. Leksykon pisarzy świata XX wieku, Warszawa 1993.
4. B. Chrząstowska, S. Wysłouch, Poetyka stosowana, Warszawa 1978.
5. M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1977.
6. W. Nabokow, Wykłady o literaturze rosyjskiej, Warszawa 2002.
III. Ramowy plan wypowiedzi:
1. Cytat jako motto prezentacji.
2. Porównanie utworów wykorzystujących motyw przemiany bohaterów.
3. Kreacja bohaterów i związek ich przemiany z porządkiem fabularnym utworów.
4. Różne funkcje motywu przemiany:
a) charakterystyka świata bohaterów,
b) cele moralizatorskie,
c) zmiana toku zdarzeń,
d) egzempiifikacja określonych idei,
e) polemika.
5. Podsumowanie.
IV. Materiały pomocnicze:
1. Plansze z definicjami.
2. Fragmenty Homo faber ilustrujące zmianę poetyki utworu i Zbrodni i kary (scena „uzdrowienia” Raskolnikowa).
Podpis zdającego..................................... skiej) uświadamia, że analiza osobowości Rodiona Raskolnikowa wymaga znajomości tradycji literackiej, w tym przypadku Biblii, a także technik pisarskich stosowanych przez rosyjskiego twórcę (np. polifonii).
Omówienie w prezentacji postaci Raskolnikowa jest na pewno funkcjonalne, ponieważ kreacja Rodiona łączy dwa elementy: pogłębiony portret psychologiczny i parenezę (przemiana bohatera wskazuje drogę postępowania). Wykład Nabokowa pomaga dostrzec ten aspekt przemiany.
BOGUMIŁA JANKOWSKA
^Analiza osobowości Rodiona Raskolnikowa wymaga znajomości tradycji literackiej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Kanał (1956) reż Andrzej Wajda PKJX %Pt€lAl IŁMIV4U Dt« T. JANCZAR W. GLIŃSKI TI2EWSKA
lektury j polski 2 Zbrodnia i kara Fiodor Dostojewski kupienie. Zakochała się w Raskolnikowie, towar
JAN PAWEŁ II PAPIEŻ KULTURY I NAUKI 14 i fascynującym Jubilerem. Daniel Olbrychski zagrał * Ojca A
ScannedImage 71 - 181 - działa możliwość polepszenia stale pogarszających się warunków życiowych. W
KORDIAN ZBRODNIA I KARA KORDIAN WESELEDŻUMA PAN TADEUSZ tiauicitftil MtUU
PIAZZOLA NIGHT.TANGO DE BUENOS AIRES KAYAH - wokal Daniel OLBRYCHSKI - recytacje SAWARS TANGO PROJEK
7. Wobec zagrożeń współczesności Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara Eliza Orzeszkowa, [Bez perspekt
lektury j polski 5 r Zbrodnia i kara Fiodor Dostojewski że do morderstwa przyznał
lektury j polski 6 Zbrodnia i kara Fiodor Dostojew: Motyw snu — bohaterowie Dostojewskiego często ma
lektury j polski Zbrodnia i kara Fiodor Dostojewski W Fiodor DostojewskiZbrodnia i karaBiogram autor
Fiodor Dostojewski - biografia Zbrodnia I kara Maria Konopnicka - biografia Mendel
CESARZPowieść, która „przeorała" Lenina Zbrodnia i kara i rozdziały Wojny i pokoju ukazywały si
27510 Pozytywizm leksykon literatury polskiej6 Daniel Olbrychski jako Kmicic w filmie J. Hoffmana
Zbrodnia - kara me krótsza od lat 3 lub surowsza (pozbawienie wolności) Występek - kara przekracza 1
według powieści według powieści Dostojewskiego .Zbrodnia i kara* w wykonaniu artystów
więcej podobnych podstron