84 85
burzę (okres konfliktu wynikającego z podejścia do zadań i z wrogości między członkami),
- normowanie (okres, w którym tworzy się spójność grupy wynikająca ze zgodności w odniesieniu do zadań),
- wykonanie (okres, w którym grupa może skutecznie działać).
Znajomość faz rozwoju grupy wydaje się być istotnym elementem wykształcenia nauczycieli ze względu na przydatność w realizacji zadania, jakim jest kierowanie grupą - klasą szkolną, umożliwia bowiem rozpoznanie aktualnego stanu wzajemnych relacji i podjęcie działań ułatwiających dalszy ich rozwój. P. Hartley pisze:
Grupę, która wchodzi na przykład w fazę konfliktu (według 8.W. Tuckama), można powstrzymać przed niepotrzebnym konfliktem, jeśli porozmawia się otwarcie o celach i dążeniach jej członków. Innymi słowy, zręczny prowadzący może przeprowadzić grupę do fazy tworzenia norm. Innym przykładem niech będzie interwencja mająca na celu szybkie przeprowadzenie grupy przez wstępną fazę formującą z użyciem odpowiednich ćwiczeń przełamujących lody1.
Warto także wiedzieć, że kryzys i konflikt to zjawiska, które w naturalny sposób pojawiają się w każdej grupie i często stanowią ważny czynnik jej rozwoju. Według Marioli Chomczyńskiej-Miliszkiewicz i Doroty Pankowskiej: „Trudno sobie wyobrazić grupę, w której nie ma konfliktów, okresów napięć i niepokoju, walki o zmianę norm i pozycji poszczególnych osób"2. Skoro zatem konflikty są stałym i nieuniknionym elementem stosunków międzyludzkich, to ważniejsze od ich eliminowania wydaje się ich akceptowanie i umiejętne, konstruktywne pokonywanie.
Z dynamiką grupy wiąże się również jej struktura. Na strukturę grupy składają się wzajemne powiązania i zależności między poszczególnymi uczestnikami, zmieniające się wraz z etapami rozwoju grupy. W ramach struktury wyodrębnić można role przyjmowane na siebie przez poszczególnych członków grupy. Ról w grupie może być wiele, są też różnie nazywane. Hanna Hamer3 role grupowe klasyfikuje w trzy zbiory:
- pierwszy zbiór obejmuje działania nastawione na zadanie, takie jak: pomysłodawca, zaangażowany inicjator, inspirator, twórczy kontynuator, nonkonformista umiejący się sprzeciwić, echo, przytomny pilnujący zaawansowania działań wobec terminu, strażnik równości obowiązków i norm grupy, koordynator, dociekliwy, ekspert, odpowiedzialny i sekretarz,
- drugi zbiór ról to działania nastawione na ludzi, ważne dla współpracy, czyli: dobry duch grupy, uważny słuchacz, okazujący szacunek, opoka, ciepły i serdeczny, namawiający do współpracy, umiejący współpracować, próbujący iść na kompromis, mediator w sporach, pogodny żartowniś i pomocnik dbający o innych,
- do trzeciego zbioru H. Hamer zaliczyła działania nastawione na eksponowanie własnej osoby i utrudniające współpracę, takie jak: gwiazda, egocentryk, szara eminencja, ofiara losu, użalający się nad sobą, błazen, pochlebca, lekceważący innych, nie uznający reguł, przeszkadzający - narzucający swoje zdanie, planowo niemiły, negatywnie oceniający innych, złośliwy, nazbyt impulsywny, agresywny, manipulujący innymi, rozkoja-rzony, nazbyt bierny, zgadzający się bez przekonania.
Zdaniem A. Maślarz4 do znaczących ról grupowych należą:
• lider zadaniowy - wchodzi w rolę „szefa" w sytuacji zadaniowej: wyznacza cele, rozdziela zadania;
• lider emocjonalny - cieszy się szacunkiem grupy, jest popularny, kierowanych jest do niego szereg emocji pozytywnych, które odwzajemnia;
• ekspert - jego zdanie jest szanowane i często brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji, często pełni rolę „konsultanta w sprawach spornych";
• błazen - rozładowuje poprzez swoje „błazeńskie" zachowanie sytuacje związane z napięciem;
• kozioł ofiarny - to osoba, która jest czymś w rodzaju „kontenera" emocji negatywnych w grupie.
Mimo pewnych tendencji poszczególnych osób do przyjmowania w życiu tych samych ról, w miarę zdobywania doświadczeń w tym obszarze i pogłębiania wiedzy o możliwych do przyjęcia rolach, mogą one z czasem stawać się coraz bardziej elastyczne, adekwatne do sytuacji i do tego właśnie dążyć powinni nauczyciele świadomie nadzorując i kierując pracą swojej klasy.
Jest jeszcze jedno pojęcie, które ściśle wiąże się z rozważaną tu tematyką, a mianowicie praca grupowa. Jest to jedna z form organizacji działań realizowanych przez zespół. Stymulowanie pracy dużego zespołu przez jego podział na mniejsze grupy to pomysł nienowy5. Jego geneza sięga przełomu XIX i XX wieku, kiedy to tę formę, w odniesieniu do pracy
85
Ibidem, s. 84.
M. Chomczyńska-Miliszkiewicz, D. Pankowska, Polubić szkolę. Ćwiczenia grupowe do pracy wychowawczej, Warszawa 1998.
H. Hamer, Rozwój umiejętności społecznych, jak skuteczniej dyskutować i współpracować?, Warszawa 1999.
A. Maślarz, Metody i techniki pracy grupowej (niepublikowane materiały szkoleniowe dla nauczycieli).
Por. A. Kamiński, Grupowe nauczanie, [w:| Encyklopedia pedagogiczna.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
pic 12 03 291300 - burzę (okres konfliktu wynikającego z podejścia do zadań i z w
84 85 (14) W wielu krajach jako podstawę do zaprojektowania drenażu rozsączającego traktuje się wyni
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA Do zadań IOŚ miedzy innymi należy: s udział w postępowaniu dotyczącym
HPIM1435 106 V1 XII K(>Xł I I*. I M /.mim zostanie przedstawione organizacyjne podejście do
1. Tendencje w gospodarce światowej i wynikające z nich tendencje w podejściu do jakości •
Punktacja Ocena od do 0 39 1 40 54 2 55 69 3 70 84 4 85 Pytani 100 e
Zasady nowoczesnego podejścia do konfliktów w firmie: 1. Premiuj inicjatywę, zwalc
84 85 przystosować to otoczenie do siebie, wywołać w nim zmiany zgodnie z własnymi potrzebami”1. Tak
84 85 Wskaż, jak naprawić sytuację.Zaproponuj wybór. nawet wtedy, według mnie. oeff. MASZ DO WYBORU:
84 85 HOWTO DO...MACHINĘ EMBROIDERY Grab yourfabric scraps and get practising Step 1 YOU’LL need a d
84 85 (20) wychowawcy musi trafiać do całego człowieka® a nie do wypreparowanych sztucznie jego posz
84 85 (26) 84 CtfU II. PodWawy mikroekonomii Zilustrujemy to na rysunku (rys. 3.3). Przy przejściu o
84 85 (3) łkpJ-E ;tei*j Czy jednak w ogóle musiało do tego dojść? Czy 10 l> konieczne? Jeśli przy
84 85 (3) łkpJ-E ;tei*j Czy jednak w ogóle musiało do tego dojść? Czy 10 l> konieczne? Jeśli przy
P5230996 85 84 85 84 ktoce# satnomj Wkładko Ryo. 19. Próbka do badania oku-teoznośol zabezpieozania
F (26) Części 84. 85. Elementy służące do połączenia parowozu z wagonarn Obie płaszczyzny haka 85 sk
F (74) Części 84. 85. Elementy służące do połączenia parowozu z wagonam Obie płaszczyzny haka 85 skl
więcej podobnych podstron