86
fftaria literatury
fftaria literatury
HISTORIA LITERATURY
Leopold Staff (1878-1957)
- poeta, krytyk, eseista. Cechy poezji Staffa z okresu dwudziestolecia międzywojennego: przezwyciężenie konwencji młodopolskich, klasycyzm, filozofia stoicyzmu, lad, pochwala życia, franciszkanizm. Tomiki: Wysokie drzewa, Barwa miodu, Uśmiechy godzin. Por. biogram w rozdziale Mtoda Polska.
Anatol Stern (1899-1968)
- poeta, współtwórca polskiego futuryzmu. Autor tomików wierszy i poematu Europa, scenarzysta filmowy, tłumacz poezji Włodzimierza Majakowskiego.
Julian Tuwim (1894-1953)
- poeta, satyryk, tłumacz, związany ze Skamandrem, współtwórca kabaretu „Pikador", współpracował z kabaretami: „Qui Pro Quo", „Banda", „Cyrulik Warszawski". Cechy poezji: bunt przeciw nastrojom
i poetyce Młodej Polski (głównie przeciw dekadentyzmowi), ekspresjonizm, witalizm, dioni-zyjskość, dynamizm, biologizm, klasycyzm, humanitaryzm, eg-zystencjalizm, nawiązania do romantyzmu, biegłość w operowaniu słowem, bogactwo języka (od potocznego, wulgarnego do poetyckiego), fantazja słowotwórcza, baśnio-wość, groteska, satyra polityczna. Tomiki: Czyhanie na Boga, Sokrates tańczący, Rzecz czarnoleska, Biblia cygańska, Jarmark rymów, Treść gorejąca,
Bal w operze.
Leopold Stofl
Kazimierz Wierzyński
(1894-1969) - poeta, prozaik, eseista, związany ze Skamandrem. Cechy poezji: witalizm, dionizyjskość, euforia, refleksyjność, katastrofizm, nawiązania do romantyzmu, zapowiedź tyrteizmu, humanizm, tragizm. Tomiki: Wróble na dachu, Wielka Niedźwiedzica, Gorzki urodzaj, Laur olimpijski, Wolność tragiczna, Kurhany.
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (1885-1939) - dramatopisarz, prozaik, malarz, teoretyk sztuki, twórca teorii „czystej formy". Cechy twórczości: groteska, absurd, czysta forma, poetyka halucynacji, snu, katastrofizm, erotyzm, karnawaliza-cja, parodia, dekadentyzm. Dramaty: Szewcy, Matka; proza: Pożegnanie jesieni, Nienasycenie.
Jerzy Zagórski
(1907-1984) - poeta zwią. zany z grupą Żagary, autor wierszy, poematów, dramatów i szkiców literackich. Jego utwory (m.in. Ostrze mostu, Wyprawy, Przyjście wroga) reprezentują nurt niepokoju moralnego, społecznego i katastrofizm, wyrażający się w wizjach zagłady cywilizacji.
Stefan Żeromski
(1864-1925) - na okres dwudziestolecia międzywojennego przypada ostania faza jego twórczości, opublikował: Przedwiośnie, poematy prozą Wisła i Międzymorze oraz synkretyczny utwór Wiatr od morza. Por. biogram w rozdziale Młoda Polsko.
Franz Kafka (1883-1924)
- pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego, zamieszkały w Pradze; autor powieści: Zamek, Proces, Wyrok. Opisywał zmaganie zniewolonego człowieka z bezwzględną, anonimową siło, zazwyczaj instytucją. Operował parabolą, groteską, absurdem.
James Joyce (1882-1941
- irlandzki prozaik, twórca nowoczesnej, awangardowe; powieści (antypowieści)
XX wieku. Dzieła: powieść Ulisses, cykl opowiadań Oe-blińczycy, poemat prozą Finnegan's Wake.
Terminy literackie i pojęcia
czysta forma - pojęcie estetyki stworzonej przez Witkacego; konstrukcja elementów oderwanych od życiowych realiów i motywacji logicznych, zapewniająca dziełu integralność i niezależność; najbliższe ideałowi czystej formy miały być malarstwo abstrakcyjne i muzyka
dramat groteskowy - gatunek nowoczesnego dramatu, typowy dla teatru absurdu; tradycyjną akcję dramatyczną zastępują w nim luźne sceny, złożone z dialogów bohaterów wplątanych w absurdalne, nieprawdopodobne sytuacje; operuje groteską, nonsensem
Motywy popularne w IH®* raturze dwudziestoleci0
• miasto
• rewolucja
• wojna
• kobieta
• dom
• apokalipsa
• miłość
• egzystencjalizm
Jako filozofia bytu egzystencjalizm zajmował się przede wszystkim problemami etycznymi i antropologicznymi, pojęciem istnienia i nicości, absurdem życia ludzkiego. Za atrybut istnienia uznawał odczuwaną przez człowieka niepewność, lęk, kruchość własnej egzystencji. Cechy: irracjonalizm, pesymizm, ścisły związek z literaturą.
Przedstawiciele:
Martin Heidegger
(J889-1976) filozof niemiecki, uważany za jednego z najważniejszych myślicieli XX wieku. Za najważniejsze dzieło Heideggera uważa się Dzieło i czas,
elipsa - jedna z figur retorycznych polegająca na celowym pominięciu w zdaniu jakiegoś wyrażenia, które da się odtworzyć z kontekstu wypowiedzi
groteska - kategoria estetyczna polegająca na: fantastyce, absurdzie, lekceważeniu zasady decorum, parodii, trawestacji, kontraście, kpinie z uznanych wzorców i norm
powieść psychologiczna - powieść, w której uwaga narratora koncentruje się na doznaniach wewnętrznych postaci; drobiazgowa
analiza psychologiczna przeważa nad zredukowaną do minimum akcją
strumień świadomości - odmiana monologu wewnętrznego bohatera powieści psychologicznej; technika zapoczątkowana przez Jamesa Joyce'a w Ulissesie (1922 r.)
układ rozkwitania - termin wprowadzony przez Tadeusza Peipera; wypowiedź poetycka polegająca na rozwijaniu słowa czy zdania przez stopniowe dopełnianie go i doprecyzowywanie
Filozofia
w którym filozof zajmuje się analizą ontologiczną ludzkiego bycia. Istota istnienia człowieka leży w jego egzystencji - śwadomej i nakierowanej na śmierć. Bycie człowieka jest byciem-ku-śmierci, otoczonym przez nicość.
Karl Jaspers (1883-1969)
- pojmował filozofię jako praktykę, której zadaniem miało być wyjaśnianie egzystencji. Nawiązywał do myśli Sarena Kierkegaarda i Jean Paula Sartre'a. Uważał, że doświadczenie egzystencjalne może rozwijać się tylko w świecie poszanowania indywidualnej i politycznej wolności.
Jean Paul Sartre
(1905-1980) - filozof, pisarz, przywódca francuskich egzystencjalistów, laureat literackiej Nagrody Nobla, której zresztą nie przyjął.
W filozoficznych dramatach ukazywał życie jako teatr (topos theatrum mundi). Sartre'a zajmował przede wszystkim problem ludzkiej wolności. Na ile człowiek kształtuje swój los wobec założenia, że stajemy się takimi, jakimi widzą nas inni ludzie (słynne zdanie filozofa, że „piekło to inni"). Dzieła z okresu dwudziestolecia międzywojennego: Mdłości, Wyobraźnia, Byt i nicość, Mur.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
lektury j polski2 Deszcz jesienny Leopold St W Leopold StaffDeszcz jesienny Biogram autora Leopold
48744 Mapa1 (5) Mapa polskiej poezji współczesnejPrzed rokiem 1920 LEOPOLD STAFF (1878 - 1957) -okre
Czasopismo Literatura ludowa Dwumiesięcznik naukowo-literacki, ukazuje się od 1957 roku
LEOPOLD STAFF poeta trzech epok Poeta, dramatopisarz, tłumacz, tir. w 1878 we Lwowie, zm. w 1957 w S
18 Informator o sprawdzianie od roku szkolnego 2014/2015 Tekst do zadań 1-5 Leopold Staff Kwiecień P
W gniewu dzień Pieśni za zmarłych Wstęp W gniewu dzień T.: Leopold Staff-tłum. sekwencji Dies irae M
Slide15 Leopold Staff Kogut Purpurowego hełmu uwieńczony chwałą, W ogniu piór, gdzie grą wszystkich
Slide17 Leopold Staff Wieprz Racząc sie chętnie truflą i leśnym korzonkiem, Ponad wszystko przenosi
Leopold Staff Ars poetka..........................403 Leopold Staff Wysokie
CCF20090213 111 Friedrich Nietzsche, Wiedza radosna, przeł. Wacław Berent, Konrad Drzewiecki, Leopol
17. "...większą mi rozkoszą podróż niż przybycie".( Leopold Staff ). Mot
14.4. „Śladem muzy antycznej” - Leopold Staff; 14.5. W kręgu
GRAZIA DELEDDA PRZEŁOŻYŁ LEOPOLD STAFF
POEZJEWYBRANE LEOPOLD STAFF CZYTA BARTŁOMIEJ MAGDZIARZ audiobook
więcej podobnych podstron