86 (110)

Opinia zatem o działalności i roli Komisji, uzależniona od wielu czynników, była przyczyną trudnego i powolnego wrastania dążeń magistra tury edukacyjnej w glebą polską. Sądy o jej działalności skupiły się głównie około trzech spraw, tj. około sprawy powrotu jezuitów jako zakonu nauczającego, około sprawy nauczania łaciny i języka polskiego oraz około oceny roli wychowawczej szkól Komisji i jej nauczycieli.

Niewątpliwym paradoksem było to, że program nauczania na wskroś nowoczesny i świecki, mieli przekazywać młodzieży głównie ludzie duchowni, w dużej części nieprzygotowani do reformy szkolnej, a wieloletnią praktyką związani z tradycyjnym systemem. Stosunek nauczycieli świeckich do duchownych, wyrażający się w cyfrach jak 1 : 5 lub 1 : 3 w miarę rozwoju.. szkolnictwa obrazuje trudne warunki pracy Komisji. Raporty wizytatorów ujawniają również, że mimo wprowadzenia jako wykładowego języka polskiego nadal tu 1 tam królowała łacina, że uprawiano metodę pamięciową, te brak podręczników powodował wypaczenia i wręcz karykaturowanie przedmiotów nauczania, nieznanych nauczycielom zakonnym ze studiów naukowych. Władysław Smoleński w swojej rozprawie Żywioły zachowawcze a Komisja Edukacyjna wykazuje, ile ciemnoty i wstecznie twa mieściło się w murach szkół oraz dostrzega główną przyczynę niepowodzenia Komisji w niechęci, nawet wręcz wrogości eksjezuitów I innych zakonów do nowego szkolnictwa. Generalnie rzecz biorąc, ataki zmierzały do zachowania szkół w rękach zakonów, z drugiej strony wymierzone były w świeckość i nowoczesność systemu wychowania.

Motyw walki o powrót zakonu jezuickiego — od sejmu delegacyjnego poczynając — powtarza się niemal w każdej napływającej fali krytyki, przejawia się silnie w instrukcjach sejmikowych w 1790 r. i kończy

w okresie Targowicy postulatem restytucji zakonu: „Oświadczamy, Jako szanując wolę narodu, jest i będzie naszym najusilniejszym żądaniem używać wszelkich sposobów do przywrócenia tego zakonu księży jezuitów i powierzenia im edukacji młodzieży naszej pod zwierzchnością i dozorem krajowym*' (17.VU1.1792).

- Bezkrytyczne przywiązanie szlachty do zakonu rzuca cień i na inne sprawy, związane ze szkołami Komisji, a mianowicie na naukę łaciny i języka polskiego. Jak zaznaczyliśmy uprzednio, była to przede wszystkim próba obrony dawnego systemu nauczania z gramatyką Alwara i metodami wychowawczymi włącznie, jakkolwiek nie . pozbawiona rzeczowych racji stanowych, związanych z obniżeniem się poziomu łaciny w szkołach oraz jej rolą w praktyce sądowej.

Niechęć szlachty do „nowości**, do matematyki, do nauki moralnej i prawa natury jako „zasłony modnych sentymentów’*, do „bałamutnej edukacji**, do „warszawskiej zarazy” skupiła się z czasem głównie na nauczycielach świeckich, wychowanych w nowej atmosferze, w nowych poglądach filozoficznych, nierzadko radykalnych; świadczą o tym liczne sprawy typu ks. Niemirycza, Obmińskiego, Łojowskiego oraz innych akademików, posądzanych o łibertynizm i a teizm. Ubrani w krótki, modny strój, jasne pończochy i trzewiki, „z zawieszonym płaszczykiem na plecach", reprezentowali odrębny styl życia, wnosili wiew nowych myśli, zamiłowanie do życia towarzyskiego — co budziło niechęć profesorów zakonnych i konserwatywnych rodziców, przyzwyczajonych do surowości obyczajów i stroju zakonnego. Zresztą — jak stwierdza wizytator Fr, S. Jezierski — zakonnicy mieli za sobą „furtę i świętą opinię”, akademicy natomiast mieli przeciw sobie „uprzedzone publicum”, wyolbrzymiające najmniejszą płochość młodych ludzi. Ubiór tych „lokajczyków" —

Komfcja — 12

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DOSKONALENIE JAKOŚCI PRODUKTÓW JEST UZALEŻNIONE OD WIELU CZYNNIKÓW W TYM “Świadomości misji i celów
DSC01166 (5) Czas trwania zabiegu jest uzależniony od wielu czynników (patrz str. 35). Czynności po
198 Stanisław Zając Motywowanie przez wynagrodzenia powinno być uzależnione od kilku czynników. Jedn
302 303 Rozwój potrzeb edukacyjnych nauczyciela jest uzależniony od wielu różnych czynników. Wśród n
img099 Wielkość wymienionych wyżej wskaźników uzależniona jest od wielu czynników. a mianowicie od r
II. KOMISJE I RADY DZIAŁAJĄCE W UCZELNI 2.1. Komisje ustawowe (stan osobowy na koniec kadencji) Komi
strona? 87 8ó zatem pomijać roli rodziny w procesie rrientacji i poradnictwa zawodowego, przygotowan
skanuj0023 (Kopiowanie) 4. WCHŁANIANIE SUBSTANCJI LECZNICZEJ Działanie substancji leczniczej jest uz
1624533p1158543258098?0281924 n Część kosztów ma charakter zmienny i jest uzależniona od skali prowa
310 Z ŻYCIA SBP DZIAŁALNOŚĆ KÓŁ, KOMISJI I SEKCJI W minionej kadencji liczba kół SBP uległa
Akredytywa pieniężna ! Art. 86 ust 1 PrBank. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imi
aczkolwiek korzystanie z instytucji faktoringu nie jest uzależnione od rozmiarów prowadzonej działal
Kształt linii pozycyjnej zależy od mierzonej wielkości - jest on uzależniony od zasady działania uży
Załącznik 2. Sprawozdanie z działalności Wydziałowej Komisji ds. Jakości Kształcenia i Pełnomocnika
275 SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI SBP Komisja do opracowania projektu nowelizacji dekretu o biblioteka
DSC00675 (3) 110 mu zatem za 3 miesiące, które po pierwszym nadeśle; 2° do    a szewc

więcej podobnych podstron