97 (111)

§ ROZWIĄZANIA ZADAŃ - Poziom podstawowy

ROZWIĄZANIE ZADANIA 129.

Funkcję ochrony narządów wewnętrznych spełniają np.:

- czaszka (chroni mózg),

- kręgosłup (chroni rdzeń kręgowy),

- miednica (chroni u kobiet narządy rozrodcze),

- klatka piersiowa (ochrona dla płuc, serca, przełyku).

Układ szkieletowy pełni w organizmie człowieka m.in. następujące funkcje:

- umożliwia utrzymanie postawy, odpowiedniej wielkości i kształtu ciała,

- podtrzymuje i ochrania narządy wewnętrzne,

- umożliwia wykonywanie ruchów.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 130. Mięśnie szkieletowe, wywołujące ruchy zależne od naszej woli, często pracują „w parach” o antagonistycznym działaniu stąd np. nazwy zginacze i prostowniki. Schemat w zadaniu przedstawia właśnie taką parę mięśni działających antago-nistycznie: mięsień dwugłowy ramienia (biceps) oraz mięsień trójgłowy ramienia (triceps).

A. Skurcz mięśnia dwugłowego powoduje zgięcie kończyny górnej w stawie łokciowym. Inaczej mówiąc, dzięki niemu jest możliwe uniesienie przedramienia przy nieruchomym ramieniu.

B. Skurcz mięśnia trójgłowego powoduje wyprostowanie ręki w stawie łokciowym. Inaczej mówiąc, dzięki niemu jest możliwe opuszczenie przedramienia przy nieruchomym odcinku ramieniowym kończyny górnej.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 131. Jednostką kurczliwą włókna mięśnia poprzecznie prążkowanego jest sarkomer- odcinek ograniczony dwiema liniami Z.

Skurcz mięśnia jest spowodowany wsuwaniem się włókienek miozynowych pomiędzy aktynowe, przy czym te ostatnie przesuwają się w kierunku środka sarkomeru.

¹ 111 fi:	n Hi
'-v-'Z
II
	aktyna
III	^==-

ROZWIĄZANIE ZADANIA 132. Spośród przedstawionych na rysunku elementów stawu funkcję zmniejszania tarcia pełnią: błona maziowa i chrząstka szklista. Błona maziowa wydziela tłustą maź stawową, która jest naturalnym smarem i jej obecność zmniejsza tarcic kości względem siebie. Chrząstka szklista pokrywa kości budujące staw i stanowi gładką, odporną na ścieranie powierzchnię.

Kod/.aj mięśnia	Stan mięśnia w pozycji A	Stan mięśnia w pozycji B
dwugłowy	skurcz	rozkurcz
trójgłowy	rozkurcz	skurcz

ROZWIĄZANIE ZADANIA 133. W sytuacji zilustrowanej rysunkiem A (podnoszenie ciężaru) kurczy się mięsień dwugłowy, a trójgłowy pozostaje w rozkurczu i jest rozciągany. W sytuacji z rysunku B (naciskanie na płaską powierzchnię) działanie mięśni jest odwrotne -mięsień trójgłowy się kurczy, a dwugłowy pozostaje w rozkurczu. Tabela może wyglądać następująco: ___

lub:

_________Rodzaj mięśnia

Sytuacja na rysunku ——___

dwugłowy

trójgłowy

Stan mięśnia na rysunku A

skurcz

rozkurcz

Stan mięśnia na rysunku B

rozkurcz

skurcz

Uwaga: Przy konstruowaniu tabeli naleiy pamiętać o prawidłowym opisaniu nagłówków kolumn i tytułów wierszy.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 134. Kręgosłup ssaków składa się z pięciu odcinków i ma u człowieka charakterystyczny esowaty kształt. Kolejne jego odcinki to:

- A - szyjny (7 kręgów), wygięty do przodu, tworzy lordozę,

- B - piersiowy (12 kręgów), wygięty do tyłu, tworzy kifozę,

- C - lędźwiowy (5 kręgów), lordoza,

- D - krzyżowy (5 kręgów zrośniętych w kość krzyżową), kifoza,

- ogonowy (4-5 kręgów zrośniętych w kość ogonową), nie oznaczony literą na rysunku.

ROZWIĄZANIE ZADANIA 135. Rysunek A przedstawia kręg z odcinka lędźwiowego, rozpoznajemy to po grubym, masywnym trzonie. Rysunek B przedstawia kręg z odcinka piersiowego kręgosłupa; występują w nim dołki żebrowe w miejscach połączenia żeber z kręgosłupem. Rysunek C przedstawia kręg z odcinka szyjnego kręgosłupa, gdyż widać otwory dla tętnic szyjnych.