98 99 (15)

98 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE

Ból nasila się przy ruchach, nierzadko występuje samoistnie w nocy, niekiedy miejsce bolesne można wyczuć w okolicy przyczepu m. naramiennego. Ból najczęściej pojawia się w połowie amplitudy odwiedzenia lub zginania ramienia. Może też wówczas pojawiać się bolesny skurcz mięśnia naramiennego. Sam ruch odwodzenia i rotacji zewnętrznej może być „usztywniony”.

Co się tyczy tzw. ruchów użytecznych, to z reguły stwierdza się niemożność czesania włosów, utrudnienie ubierania, zdejmowania przedmiotów z półek itp.

Badaniem klinicznym stwierdza się:

Ryc. 2.26. Dowód przerwania stożka rotato-rów - niemożność odwiedzenia kończyny mimo zniesienia bólu za pomocą blokady lidokainowej. Uwaga! Stan wymaga różnicowania z porażeniem nerwu pachowego!

- asymetrię barku polegającą na wystawaniu grzebienia łopatki - wynik zaniku mm. nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego. Zaniki występują już po upływie 2 tygodni od uszkodzenia pierścienia rotatorów;

M. deltoideus

Bursa subacromialis

m. supraspinatus

Wyrostek kruczy Torebka stawowa

M. biceps brachii (głowa długa)

k. ramiennej

Ryc. 2.27. Przekrój stawu i stopnie uszkodzenia stożka rotatorów w obrazie artograficznym.

ograniczenie ruchów w stawie. W tym miejscu należy zauważyć, że szczegółowe badanie komponenty ruchu ramienno-łopatkowego oraz łopatkowo-żebrowego za pomocą unieruchomienia łopatki jest zbyteczne. Najważniejszym objawem jest stwierdzenie różnicy między zakresami ruchów czynnych i biernych. Często stwierdza się objaw koła zębatego czy inne zaburzenia rytmu ramienno-łopatkowego;

- utrudnienie początkowego odwodzenia oraz prawidłowe odwodzenie powyżej kąta 90°. Aby ułatwić sobie początek ruchu, chorzy często przechylają tułów na stronę chorą w celu wykorzystania siły przyciągania ziemskiego. Dla ułatwienia sobie wykonania odwiedzenia chory może też ratować ramię na zewnątrz, by zastąpić uszkodzoną część stożka inną;

- objaw „pseudoporażenia ramienia” w uszkodzeniach pełnych lub masywnych, niemożność utrzymania ramienia odwiedzionego do kąta 90° (po jego biernym odwiedzeniu);

- tkliwość przedniego odcinka pierścienia lub w okolicy guzka większego, przerwę ciągłości pierścienia, krepitacje lub obrzęk stawu. Badać trzeba przy rozluźnionym stawie, gdyż czynne napinanie się mięśnia naramiennego utrudnia lub uniemożliwia wymacanie odchyleń od normy.

Ścięgno m. dwugłowego może być bolesne, czy też wykazywać nadmierną ruchomość. Na istnienie zapalenia ścięgna i jego pochewki wskazuje ból przedniego przedziału barku przy odwracaniu przedramienia wobec oporu.

Istotne diagnostycznie jest wyłączenie ochronnego kurczu mięśnia naramiennego ramienia podaniem dostawowo prokainy (Novocain);

- w przypadku rozerwania częściowego zakres ruchów będzie prawidłowy, chociaż siła ruchu (wobec oporu) będzie osłabiona;

- jeśli uszkodzenie pierścienia rotatorów jest masy wne, wyłączenie nowokai-nowe nie umożliwia choremu wykonania odwiedzenia ramienia.

Występujące niekiedy zaburzenia czucia w obrębie ręki łączy się z przemieszczeniem głowy kości ramiennej ku górze i napinaniem splotu ramiennego.

Rozpoznanie różnicowe. Na pierwszym miejscu należy wymienić zapalenie ścięgna m. nadgrzebieniowego, zapalenie ścięgna m. dwugłowego ramienia oraz uszkodzenie nerwu nadłopatkowego. To ostatnie można wykluczyć testem klinicznym i za pomocą elektromiografli.

Badania obrazowe. Większość świeżych uszkodzeń nie wykazuje zmian w obrazie rentgenowskim. Współistniejące w zaawansowanym uszkodzeniu pierścienia rotatorów zmiany patologiczne wykrywa się w ok. 50% przypadków.