BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (108)

206

Kapitały (fuHduiię),

otrzymane z budżetu państwa, pozostawiony w przedsiębiorstwie zysk oraz i zasilenia. Zmniejszenie funduszu założycielskiego może wynikać np. z przeka"⁶nych nieodpłatnie składników majątkowych.

W spółdzielniach funduszem podstawowym jest fundusz udziałowy. Fund. udziałowy powstaje z wpłat udziałów członków spółdzielni, z podziału nadwy/ ki bilansowej oraz z innych źródeł. Zmniejszenie funduszu udziałowego następy* je na skutek zwrotu udziałów członkowskich lub z tytułu pokrycia strat, jeśli njj jest wystarczający fundusz zasobowy.

2.3. Należne wpłaty na kapitał podstawowy

Należne wpłaty na kapitał podstawowy

Należne wpłaty na poczet kapitału mogą wystąpić jedynie w spółce akcyjnej, ponieważ w spółce tej nie ma obligatoryjnego wymogu, aby akcje zostały opk cone w pełnej wysokości przed jej zarejestrowaniem. Jeżeli akcje są nabywane za gotówkę, to przed zarejestrowaniem spółki powinny być opłacone co najmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej. Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości, nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki. Jeżeli akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pie. niężne, to wówczas kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej jego wysokości⁸. Jak z po-wyższego wynika, akcjonariusze mogą część wartości akcji opłacić w terminie późniejszym po zarejestrowaniu spółki. Należne wpłaty na kapitał podstawowy stanowią więc zadeklarowane, lecz nie wniesione wkłady kapitałowe. Jest to należność z tytułu nieopłaconego kapitału.

Kapitał podstawowy jest wykazywany w bilansie w wartości zadeklarowanej, natomiast należne wpłaty na kapitał podstawowy są ujmowane ze znakiem ujemnym. Po uwzględnieniu tej korekty, kapitał podstawowy jest wykazany w bilansie w kwocie realnie opłaconej lub wartości wniesionego aportu. Jeżeli kapitał podstawowy jest wykazywany w bilansie w wartości zadeklarowanej z jednoczesną korektą tego kapitału, to mamy do czynienia z mieszaną metodą sporządzania bilansu w zakresie kapitałów własnych.

Przykład

W spółce akcyjnej akcjonariusze dokonali wpłaty gotówkowej na akcje w kwocie 300 000 zł. Kwota zadeklarowanego kapitału podstawowego wynosi 500 000 zł.

•Por.Bt.309IC.sJi.

ixn

Ma podstawie powyższych danych natęży ustalić:

\) wartość bilansową kapitału podstawowego.

2) należne wpłaty na kapitał podstawowy.

3) wartość realnie opłaconego kapitału podstawowego.

ggtwiązanle

Wartość bilansową kapitału podstawowego stanowi kapitał zadeklarowany, czyli kwota 500 000 zł.

Należne wpłaty na kapitał podstawowy wynoszą200 000 zł (500 000 - 300 000V W bilansie zostaną wykazane za znakiem ujemnym.

Wartość kapitału realnie opłaconego wynosi 300 000 zł, ponieważ równa jest dokonanym wpłatom gotówkowym.

2.4. Udziały (akcje) własne

Zarówno spółka akcyjna, jak i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogą dowolnie nabywać własnych akcji łub udziałów. Odlej generalnej zasady Kodeks spółek handlowych w art. 362 wprowadza pewne wyjątki. V/ odniesie- _NłhvWłnV,

niu do spółek akcyjnych zakaz ten nie dotyczy, jeżeli akcje sąnabywane. ^

• w celu zapobieżenia zagrażającej spółce poważnej szkodzie, własnych

• w wypadku zaoferowania tych akcji pracownikom łub byłym pracownikom,

• nieodpłatnie lub w drodze sukcesji uniwersalnej,

• w celu ich umorzenia,

• dla zapewnienia roszczeń spółki, gdy nie można ich zaspokoić w inny sposób z majątku akcjonariusza.

Nabycie akcji własnych w dwóch pierwszych, wyżej wymienionych sytuacjach, jest dozwolone tylko wtedy, kiedy zostały spełnione łącznie następujące warunki:

• nabyte akcje zostały w pełni pokryte,

• łączna nominalna wartość nabytych akcji nie przekracza \0% kapitału zakładowego spółki,

• spółka utworzyła na ten cel kapitał rezerwowy, równy co najmniej cenie nabycia akcji własnych.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może również nabyć udziały własne:

• w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika.