CCF20091122004

kwencji. Jedna z nich jest szczególnie ważna. Skoro zachowanie człowieka * zależy od środowiska społecznego, to dzięki odpowiednim metodom manipulacji można dowolnie modyfikować reakcje ludzkie. Jeśli chcemy ukształtować „człowieka doskonałego”, który posiadałby nawyki organizacyjne i techniczne, który umiałby współpracować z partnerami, musimy najpierw stworzyć „doskonałe środowisko”. Możliwości uczenia się człowieka są olbrzymie. Te optymistyczne poglądy wpłynęły na rozwój beha-wiorystycznej inżynierii.

Ale behawioryści stworzyli coś więcej niż kontrowersyjny portret człowieka, sformułowali oni ponadto nowy paradygmat naukowy, zgodnie z nim psychologia — podobnie jak fizyka — powinna być nauką całkowicie obiektywną, która bada relacje między zjawiskami obserwowalnymi. Ponieważ jedynie bodźce zewnętrzne i reakcje są obserwowalne i mierzalne, tylko one mogą być przedmiotem analizy. Zajmowanie się stanami wewnętrznymi, które nie są dostępne obserwatorowi, prowadzi do pseudonaukowych teorii. Jedynie dzięki takiemu paradygmatowi psychologia — zdaniem Skinnera — może wejść do klubu nauk rozwiniętych; może stać się hetrd science, podobnie jak fizyka czy biologia.

Rozdział II

Sterowanie pozytywne: wzmocnienia

1 Pogląd, że środowisko, a więc system szkolny, instytucje kulturalne czy mass media modelują ludzkie zachowanie, nie jest ani oryginalny, ani odkrywczy. Mimo iż nie jestem specjalistą z historii myśli społecznej, mogę bez większego ryzyka stwierdzić, że w przeszłości wielu filozofów, polityków i pedagogów zwracało uwagę na to, że człowiek jest w znacznym stopniu ukształtowany przez świat, w którym żyje. Gilbert Seldes napisał kiedyś plastycznie, że „człowiek jest tworem okoliczności; jeśli w związku z tym trzydziestu małych Hotentotów i trzydzieścioro dzieci arystokracji angielskiej wymieniłoby swoje środowiska, to arystokraci staliby się Hotentotami posiadającymi ich umiejętności praktyczne, Hotentoci zaś — małymi konserwatystami”⁴.

Tego rodzaju poglądy są szczególnie popularne w okresie wielkich przemian i ruchów społecznych. Nietrudno jest znaleźć wybitnych polityków i działaczy rewolucyjnych, którzy byli całkowicie przekonani, że aby zmienić nawyki drobnomieszczańskie, aby zlikwidować przestępczość i aspołeczne zachowanie, aby ukształtować nowe postawy, należy radykalnie zmienić stosunki społeczne, należy znieść wyzysk, ubóstwo i nierówności między ludźmi, należy uszanować godność jednostki. Mo-

¹ B. F. Skinncr, op. cit.

29

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zdj?cia 0004 t KINEZYTERAPIAmałych pacjentów Jedną 2 nich jest mptod^ne^era ^!^ ? pedialryci:ne sto
15585 PB250051 Istnieją różne odmiany techniki decyzji grupowej, jedna z nich jest przeprowadzana z
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela, sposobu prowadze
P5300069 c) towarowa 9. Pieniądz pełni szereg funkcji. Jedną z nich jest przechowywanie w pieniądzu
ART. 62 ECOSOC wyłoni komisje funkcjonalne w tym ds. popierania PC (nie jest szczególnie ważna) d) R
CCF20090831107 190 Świculomość z nich jest w sobie samym przeciwieństwem samego siebie. Albo jeszcz
im:t<xly, któreby mogły przyśpieszyć proces rewolucyjny: jedna z nich jest komunistyczna, kt
Podczas badań terenowych struktury opisuje się według kilku cech. Jedną z nich jest kształt elementó
Zad 6. (MONETY) Mamy osiem monet. Jedna z nich jest lżejsza od pozostałych (nie wiemy, która). Jak w
23994 img051 (46) Istnieją metody umożliwiające zmniejszanie intensywności stresu egzaminacyjnego11.
Odchylenie względne sposób, że jedna z nich jest wielk podstawową a druga kształtuje się pod
Językoznawstwo praktyczne czy stosowane —jaka przyszłość 29 Jedną z nich jest juryslingwistyka, czyl
DSCN1488 n Media I tarroryicl. Czy zastraszę n“n»łmi«rt> Jwćncjc. Jedną z nich Jest przekszt

więcej podobnych podstron