CCF20100512 006
weńcy, Chorwaci, Litwini i Łotysze, a także językoznawcy dla transkrypcji fonetycznej.
3. Nieadekwatność alfabetu łacińskiego w stosunku do języka polskiego. Wprawdzie A. Gieysztor — jak pamiętamy z rozdziału I, paragr. 8 — pismo alfabetyczne określił jako środek optymalny, tu by jednak należało dodać: „właściwy alfabet w stosunku do właściwego języka”. Dla języka polskiego alfabet łaciński okazał się w znacznym stopniu niewystarczający: wnosił 23 litery, gdy tymczasem według zestawień Z. Stiebera (53, s. 22 i 64) w w. XIV polski system fonologiczny obejmował 45 fonemów (12 samogłoskowych i 33 spółgłoskowe). Zabrakło więc w łacinie znaków dla połowy polskich dźwięków: m. in. dla samogłosek nosowych oraz dla wszystkich spółgłosek miękkich i szumiących. Stąd pierwsi Polacy piszący po polsku mieli do zwalczenia wielo trudności; więcej nawet niż Czesi, nie mający w swym systemie fonologicznym nie tylko samogłosek nosowych, ale też takiej ilości spółgłosek miękkich, w jaką obfitował język polski.
Zanim więc doszło do ujęcia dźwięków języka polskiego w litery łacińskie, a także w odpowiednie ich połączenia oraz w kilka nowych znaków, minęły cztery wieki (XII-XVI). Kształtowanie się pisma polskiego przeszło przez trzy etapy:
— grafię wieloznaczną, polegającą na oddawaniu jedną literą łacińską różnych dźwięków języka polskiego;
— grafię złożoną, polegającą na tworzeniu z dwu lub trzech liter łacińskich nowych połączeń literowych, stanowiących dwuznaki, np. ss, sz, cz, dz, rz, oraz trójznak sch-,
— wprowadzenie znaków diakrytycznych (odróżniających), którymi są różne znaki graficzne, jak przecinki, kropki, ogonki itp., umieszczane nad literami lub obok nich.
4. Grafia wieloznaczna. Historycy ortografii polskiej nazywają ją grafią niezło żoną. Była ona środkiem prawie wyłącznym do końca w. XIII. Bogatym źródłem przykładów tej graf ii są przede wszystkim dwa zabytki: Bulla gnieźnieńska (r. 1136) i Kazania świętokrzyskie. Stamtąd właśnie zostały zaczerpnięte przykłady:
1) Literą s oznaczano aij sześć różnych dźwięków:
„s” —np.: Sal (= Suł), Sulirad (— Sulirad), Snouid (— Snowid), Mislac (= Mysłak), sługa (= sługa), gest (= jest);
„ś” ;—np.: Gostol (= Kości oł), Suirsc (= według Taszyckiego: Świrez lub może Świrszcz), Sed-lon (= Siedlon), Sostros (— Siostrosz), Sirae (= Sirak), smernego (= śmiernego);
„ś” —np.: Ysemir (= Wszemir), Gneuos (— Gniewosz), Golis (= Kalisz), Turcouiste (= Tur-kowiszcze), uslisew (== usłyszew), nasego (= naszego), usitka (— wszytka);
„z”—np.: Sdanto (= Zdzięto), Posdech (= Poz-dziech);
„ź” —np.: usrewsy (= uźrzewszy);
„ż” —np.: Sarnota (= Żarnota), Sue (— Żuk), Se-rucha (— Żerzucha), Osar (= Ożar), Ghomesa (= Chomięża), Krisan (= Krzyżan).
2) Literą t oznaczano dźwięki:
„t” —np.: Trup (= Trup), Potulino (= Potulino), Modlenia (= Modlęta), taco (= tako), tito (= ty to);
„ó” —np.: Techuta (= Oiechuta), Teples (= Ciep-lesz), Tys (= Cis), Gostina (= Gościna), Man-tis (= Męcisz), Mislentino (= Myślęcino), Gho-tan (— Chocian).
2»
19
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
36686 skanuj0004 (513) ijy^g Wskaźnikami kulturowymi posługują się także antropologowie i językoznaw
skanuj0071 LITERKI I, JCira edukacyjna, językowa Josi lo gra językowa dla dow
Karta odpowiedzido sprawdzianu wiadomości i umiejętności w zakresie kształcenia językowego dla ki. I
18 Rozdział I nim do 17 roku życia. Ponadto zalecono także sędziom dla nieletnich powołać opiekunów
BANKOWOŚĆ Z perspektywy biznesowej start-upy w obszarze fintech to także ważny dla nas element,
Oprócz zastosowania tych urządzeń w procesie oczyszczania ścieków, buduje się także odstojniki dla
IMAG0042 Pound tłumaczył także z języków, których nie miał opanowanych w sposób doskonały; również j
www.yummy.pl Darmowe gry językowe dla małych dzieci. Przedszkolaki -YUMMY.pl
Źródło: A. Klimowicz, Teraz polski. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego
[15] Prawo rzymskie jako podstawa projektów kodyfikacyjnych 61 a więc także i określenia dla rodzimy
IMG&16 tanu parkingów. Nie powstał także most dla pieszych łączący Kazimierz z Ludwinowem. Najbardzi
PODSTAWOWE TREŚCI JĘZYKOWE DLA POZIOMU Al - przykłady w zdaniach. 1. Stosowanie li
261 10.3. Rząd jako instytucja władzy wykonawczej ści parlamentarnej (a niekiedy także i prezydenta)
CCF20110225 001 rząt, dziennikarzy i publicystów, ale także przez starszą generację artystów, członk
CCF20111014 000 Program ćwiczeń z cytologii, embriologii, histologii i cytofizjologii dla studentów
więcej podobnych podstron