CCF20101219061

Bronisław Szubelak - Hoplita grecki Vll-V w. p.n.e.

Wynikało to z tego, że zasadniczo przeznaczona była dla jeźdźców, mimo iż długość klingi nie przekraczała 65 cm. Przesunięcie ciężaru na koniec pióra stanowiło istotę jej przydatności u konnych, dając możliwość cięcia z góry z dużą siłą. Machaim wykuta była z jednego kawałka metalu wraz z rękojeścią modelowaną na płaski trzpień, zakończony głowicą stylizowaną na głowę zwierzęcia i jelcem z pojedynczym półwąsem zagiętym, osłaniającym rękę. Okładziny rękojeści z drewna lub kości w postaci dwóch płytek nitowano.⁵⁷

Wyrobem tych jednosiecznych mieczy zajmowali się płatnerze zwani macha-iropoios, którzy w związku z ogromnym zapotrzebowaniem na ten oręż szczególnie w IV w. p.n.e. zmonopolizowali całkowicie rynek broni.⁵⁸

Machairę noszono w pochwie ostrzem w dół. Pochwa wytwarzana była z drewna pokrytego skórą, szeroka, z kościaną lub metalową szyjką odtwarzająca kształt klingi. Szyjka pochwy miała trójkątną szczelinę prowadzącą jedno-sieczne ostrze. Dolna część pochwy była trójkątna z masywnym trzewikiem, zakończonym ostrogą. Czasami trzewik przybierał kształt sercowaty, a w epoce hellenistycznej owalno-sercowaty. Szyjka była masywna, pudełkowata, mieściła wewnątrz asymetryczny półwąs jelca.⁵⁹

Broń sprawiała solidne wrażenie, doskonale chroniła dłoń i była mało podatna na uszkodzenie, toteż stała się bardzo popularna na Bałkanach (Grecji, Tracji, Macedonii) i w Hiszpanii, a także na Półwyspie Apenińskim jako falcata. Istotną różnicą, wprowadzoną na Zachodzie, było stylizowanie głowicy rękojeści na koński łeb, kiedy na Wschodzie dominowała głowa drapieżnego ptaka.

Kopis

Ten typ jednosiecznego miecza różni się od machairy wyglądem głowni, nie zaś kształtem rękojeści i jej oprawą. Wywodzi się prawdopodobnie od jednosiecznego miecza typu antenowego i był rodzimym produktem italskim. Posługiwano się nim jak tasakiem, zadając poprzez cięcie czy też rąbanie, bardzo rozległe rany, lecz nie tak groźne, bowiem powierzchowne. Szczyt popularności tego rodzaju broni przypada na okres między VI

Miecze italskie typu antenowego