c

„Biologia. Anatomia i fizjologia człowieka. Genetyka. " D. Witowski www .NowaMatura.cdu.pl

Zadanie 709 (3 pkt) Pr. XI/2006/Al

Na schemacie przedstawiono trzy modele stawów.

a) Podaj, który zc stawów (A, B czy C) ma największy zakres swobody

ruchów: ................

b) Podaj po jednym przykładzie połączenia stawowego typu A i typu C w organizmie człowieka:

Staw A — ..............)..................)...........

Staw C - ..'............../,..............................................

Zadanie 710 (J pkt)

W tkance łącznej występują elementy o charakterze włóknistym.

Włókna można podzielić na: sprężyste, kolagenowe i retikulinowe.

Poniższy schemat przedstawia rodzaj włókna, jego najważniejsze właściwości i miejsce występowania w organizmie człowieka.

Uzupełnij poniższy schemat, aby przedstawiał prawidłową charakterystykę wyżej wymienionych włókien:

................................. Bardzo odporne na zerwanie

1 1.

Występują w ścianach naczyń Występują w:

krwionośnych ........... .J,>... _r.

Bardzo delikatne

Występują w:

. ,v. :! >. a :.......

t.rl, -ri , ••

Zadanie 711 ( / pkt) V/2008/Al

Mięśnie gładkie budują ściany wielu narządów wewnętrznych, między innymi przewodu pokarmowego. W ścianach narządów mięśnie te ułożone są w warstwy i tworzą mięśniówkę. Poprzez skurcze mięśni gładkich w otaczanej przez nie przestrzeni np. w jelicie, wytwarzane jest ciśnienie.

Wyjaśnij, w jaki sposób przedstawione w tekście działanie mięśni gładkich wpływa na prawidłową pracę układu pokarmowego.

Zadanie 712 (2pkt)

Wśród mięśni gładkich wyróżnia się dwie podstawowe kategorie czynnościowe:

1. mięśnie gładkie typu jednostkowego, tzw. trzewne oraz

2. mięśnie gładkie wielojcdnostkowc.

Podaj dwa przykłady występowania tych mięśni, spośród wymienionych wyżej, które cechuje brak automatyzm działania.

1 .'i...................................................................................

* /7

2 ...................................................................................................

/\ v * i > <•:

Zadanie 713 (4pkt.)

Poniżej przedstawiono kilka informacji na temat mięśni:

a) zawierają dużo rnioglobiny,

b) zawierają mało rnioglobiny,

c) zawierają dużo sarkoplazmy,

d) zawierają mało sarkoplazmy,

c) szybciej się męczą,

f) zatrzymują dużo glikogenu,

g) wiążą dużo tlenu,

h) zawierają dużo włókien kurczliwych.

Wpisz do poniższego schematu za pomocą oznaczeń a - h te cechy, które dotyczą włókien mięśniowych białycłi i czerwonych.

Zadanie 714 {2pkt.) I/2006/AI

W organizmie człowieka można wyróżnić dwa typy komórek mięśniowych: 1 - oksydacyjne (mięśnie czerwone), tzn. z przewagą oddychania tlenowego, które są zdolne do długotrwałej pracy i choć kurczą się stosunkowo wolno, to nie ulegają szybkiemu zmęczeniu; 2 - glikolityczne (mięśnie białe), tzn. oddychające głównie beztlcnowo, które są zdolne do szybkich, silnych ale krótkotrwałych skurczów, bo łatwo ulegają zmęczeniu. U ludzi mięśnie szkieletowe są zbudowane z włókien obu typów, lecz w różnych proporcjach (co jest uwarunkowane genetycznie, ale zmienne osobniczo). Osobnicy posiadający w mięśniach dużą ilość włókien wolnych (czerwonych) są biologicznie lepiej przygotowani do trwającej długo aktywności niż osobnicy, u których więcej jest włókien szybkich (białych). Ci z kolei mogą osiągać większą siłę skurczu.

Rysunek przedstawia przekrój poprzeczny przez tkankę mięśnia czworogłowego uda dwóch młodych mężczyzn I i II.

237