Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (28)

Josś Collados Zorraqu1no

Najwybitniejszymi dziś klasyfikacjami depresji^ jak już wspomnieliśmy, te zaprezentowane przez APą i WHO: tabele DSM-M-R (1987), DSM-IV (1994) i IDC-10. Nie obejmują one jednakże zaburzeń okre. su dzieciństwa w ósobnyeh rozdziałach i dlatego zaj. mują się nimi w dalszym ciągu w rozdziałach poświę. eońych osobom dorosłym. Thk IDC—10 nie zalicza depresji dziecięcej do rozdziału F9 („Zaburzenia po. stępowania i zaburzenia emocjonalne początków dzieciństwa i wieku młodzieńczego”), lecz do sekcji?^' („Zaburzenia afektywne”), które dzieli następni&Ba epizodmaniakalny, chorobę dwubiegunową, epizod depresyjny, zaburzenie depresyjne nawracające, ustawia-ne zaburzenie nastroju i inne. Epizod depresyjny dzieli się z kolei* na lekki, średni i poważny.

Ikbela DSM-IV umieszcza te przemiany pośród zaburzeń nastroju i wyróżnia trzy wielkie bloki: zaburzenia depresyjne, dwubiegunowe i inne zaburzenia nastroju. Następnie dzieli zaburzenia depresyjń'e:;||:. trzy formy: zaburzenie depresyjne większe, zaburzenie dysforyczne (z jakimś symptomem depresyjnym) i zaburzenie depresyjne niewyszczególnione.

>| Zaburzeniu depresyjnemu w/ę/tszemu zwykł towarzyszyć! ■rUntensywny smutek, beznadzieja, apatia, brak inicjatyw i drażliwość. Pojawiają się również inne bardzo częste, prawie codzienne symptomy: utrata apetytu i wagi, bezsen-ność lub przeciwnie pragnienie nadpgfąego^pu, pobudzenie lub ociężałość psychomotoryczna, utrata

□ 58

zainteresowań i energii, poczucie bezużyteczności i winy, trudności z koncentracją, myśli samobójcze i dziwne zachowanie. Odnośnie do symptomów większych DSM-IV zauważa, że choć zwykły być jednakowe w dzieciństwie i wieku młodzieńczym, mogą się zmieniać z wiekiem — w wieku młodzieńczym dominuje ociężałość motoryczna, nadmierna senność, i .szalone myśli”. Ponadto w okresie przed osiągnięciem dojrzałości płciowej chłopcy i dziewczynki dotknięci są zaburzeniami w tym samym stopniu, podczas gdy począwszy od okresu młodzieńczego niektóre symptomy są dwa razy częstsze u kobiet niż u mężczyzn.

>T Odnośnie do zaburzeń dysforycznych, niektórzy autorzy przyrównują je do depresji neurotycznej z tego powodu, że związane są z osobowością tego, kto na nie cierpi. Ich długotrwałość nie przystaje do czasu sygnalizowanego przez DSM-IV (dwa lata z symptomami charakterystycznymi dla syndromu depresyjnego) i przez IDC-10, który ogranicza ten okres do tylko jednego roku u dzieci i młodzieży. Na główny symptom depresyjny składają się jednak zmartwienia, przygnębienie i niemal utrata jakichkolwiek zainteresowań. Towarzyszą mu zwykle trzy lub więcej z następujących objawów: poczucie nieudolności, bezsenność lub nadmierna senność, utrata szacunku dla siebie, zmniejszenie zdolności okazywania uczuć, skłonność do zmęczenia, zmniejszenie uwagi, wycofanie się ze społeczności, draźli-wość, mniejsza chęć do mówienia, skłonność do płaczu i myśli o śmierci. Generalnie zwykły występować w równej mierze u obydwu płci i przejawiają się również pogorszeniem wyników szkolnych.

59 o