Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (59)

-uu« ^órraquino

ca pacjenta, aby bardziej elastycznie stosował mechanizmy obronne, wykorzystując przykłady bazujące na jego postępowaniu, postawach, myślach etc. Postawa tych dzieci zwykła być ambiwalentna: czasami identyfikują się z terapeutą i wtedy bardzo szybko uczestniczą w terapii mówiąc i inicjując zabawy, lecz kiedy indziej depresyjny uczeń jest niechętny do współpracy, opiera się, jest wyzywający. W takiej sytuacji wypada, aby terapeuta wprowadził gry ustrukturyzowane, nie stanowiące zagrożenia, jak karty, warcaby etc., czy zabawy ruchowe: koszykówka, piłka nożna, lekkoatletyka etc.

Przy tych zabawach dziecko powoli zaczyna werbalizować swoje myśli i uczucia odnośnie do zabaw, a później będzie to czynić w stosunku do szkoły, kolegów, rodziny i nawet samego siebie. Praca terapeuty w takich sytuacjach nie polega tylko na kontaktach z samym pacjentem, lecz winna inicjować i podtrzymywać stały kontakt z rodziną, ze szkołą i instytucjami społecznymi.

i Podczas sesji terapeutycznej, kiedy uczeń depresyjny zaczyna manifestować agresywne zachowanie, werbalizuje agresywne myśli względem swego domu lub szkoły, wtedy można powiedzieć — choć wydaje się to sprzeczne —-że „zmierza ku wyzdrowieniu”. Przez miesiące, gdy było raz lepiej, raz gorzej, przez miesiące prób i wspólnej pracy z terapeutą, chore dziecko staje się bardziej ekspresywne, zaczyna rozwiązywać swoje konflikty wewnętrzne. Ciężka praca warta była trudu tylko wtedy, gdy zobaczy się uśmiech na jego obliczu.

Terapia psychoanalityczna młodzieży (12-18 lat)

Być może z powodu szybkich zmian hormonalnych i psychologicznych młodzież w statystykach depresji zajmuje wyższą pozycję (4,7%) aniżeli dzieci wieku szkolnym (1,9%). Z analizy przyczyn widać wiele wywołujących depresję czynników: niestabilność emocjonalna, narcystyczne zaniepokojenie, rozczarowanie względem społeczeństwa i rodziców, samotność, nadmierne oczekiwania etc. Większy jest również wskaźnik samobójstw wśród młodzieży depresyjnej niż pośród młodych ludzi w ich wieku, którzy nie cierpią na te zaburzenia.

Z drugiej strony, problemy emocjonalne w postępowaniu młodzieży są ogólnie rzecz biorąc mniej znane aniżeli te same problemy u dzieci w wieku od sześciu do jedenastu lat. Być może spowodowane jest to mniejszym stopniem komunikowania swych uczuć dorosłym i większą trudnością z ich strony (rodziców, nauczycieli, psychoterapeutów etc.), aby zbliżyć się z dostateczną empatią i bez postaw paternalistycznych czy osądzających.

Nie istnieją statystyczne wzory terapii psychoanalitycznej dla młodzieży. Thk jak stan emocjonalny nastolatka ewoluuje od początku (12-14 lat) aż do końca okresu młodzieńczego (16-18), tak też środki terapeutyczne winny być bardzo zróżnicowane i dostosowane do każdej sytuacji.

W każdej chwili jednak terapeuta, który pracuje z depresyjnym nastolatkiem, winien być bezpośredni, szczery, uczciwy i powinien przejść do meritum problemu,

117 □