Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (90)

Jos6 Collados Zorr aqu(no

czy się powszechne niezrozumienie ze strony dorosłych. Tb wszystko wywołuje tarcia między obiema grupami. Nastolatek wymaga niezależności i autonomii, buntuje się przeciwko normom, które uważa za infantylne. Jeśli dziecko wychowywano od samego początku w zaufaniu i bezpieczeństwie, to ten typ konfliktów rozwiązuje się dochodząc do porozumienia. Problem powstaje, gdy usiłuje się totalnie kontrolować dziecko. W zachowaniach obecnie opisanych wchodzą w rachubę, poza krytycznym wiekiem, indywidualna osobowość, środowisko rodzinne i grupa społeczna, do której dziecko należy.

W tym krytycznym okresie nastolatek staje wobec specyficznych problemów: niepowodzenie w szkole, brak motywacji czy zainteresowań zawodowych, narkotyki, ucieczki z domu, kradzieże, próby samobójcze etc. Jaka jest postawa rodziców i wychowawców wobec takich sytuacji jak te? Zachowania nastolatków zwykły zaskakiwać ich rodziców: „Nie słucha już, kiedy do niego mówimy”, „wydaje się obywać bez wszystkiego z wyjątkiem telewizji”, „stał się burkli-wy” etc. Nastolatek czuje, że powinien zacząć odłączać się od rodziny, aby znaleźć dla siebie zewnętrzne centra zainteresowań. Musi zniszczyć totalną zależność od rodziców i czasami czyni w to gwałtowny sposób, jakby nie chcąc dowiedzieć się, co musi porzucić. Rodziców również kosztuje to, aby pożegnać się z tym dzieckiem, które było ich ukochanym dzieckiem, i uznać, że staje się dorosłym.

O 178

Czasami rodzice w dalszym ciągu traktują nastolatka tak samo jak malucha, pragnąc przy tym wydłużyć jak najbardziej etap dzieciństwa, co wywołuje w nastolatku większy bunt i wrogość. Domaga się on tego, aby być wysłuchanym, chce podejmować swoje decyle i inicjatywy. Dorośli muszą wspomóc go, aby podejmował odpowiedzialność za swoje życie, nawet, jeśli złączone jest to z ryzykiem, że się pomyli, ponieważ jest to jedyny sposób, aby nauczył się życia. Możemy doradzać lub zachęcać do tego, co uważamy za bardziej odpowiednie, lecz nie możemy decydować za niego czy zmusić do wyruszenia w drogę, której nie wybrał. Ponadto, wszystkie wysiłki byłyby daremne, gdyż to wszystko, co realizuje się jako obowiązek względem rodziców, z powodu rosnącego pragnienia niezależności, zostanie odrzucone.

Młody człowiek potrzebuje kontaktu i relacji z rówieśnikami i uczy się za ich pośrednictwem. Nastolatek znajduje największe zadowolenie w gronie przyjaciół i w zajęciach poza domem. Tworzy grupy i nawiązuje przyjaźnie oparte na wspólnych zainteresowaniach. Preferuje towarzystwo przyjaciół kosztem rodziny i uważa przyjaźń za czynnik bardzo ważny w swoim życiu. Szuka wspólnych modeli postępowania i przywódców, za którymi może iść.

Współczesne społeczeństwo niesie ze sobą określone zagrożenia (narkotyki, przestępczość) i młodzi powinni umieć je rozpoznać. Jest to jeszcze jeden powód, aby nastolatek nauczył się jak najszybciej być