DSC00618
do „psychologistów”, a jego powieści i opowiadań traktować jako zwykłej kontynuacji międzywojennego eksperymentalnego „psy-chologizmu”. Jego pisarstwo reprezentuje bowiem całkiem inną odmianę prozy, w której w gruncie rzeczy egzystencjalna metafizyka losu'bierze górę nad pospolitym „psycliologizowaniem”. Nim najbardziej przeniknięte są Miejsca nawiedzone, ale należą one do słabszych utworów Odojewskiego.
Ukraiński archipelag
Wyobraźnia Odojewskiego osadziła właśnie na Ukrainie splątanie pamięci i niewymierność czasu. Step stał się ich obrazem. J.R. Krzyżanowski kładzie nacisk nafikcyjność, inityczność, w tym sensie „faulkneryzm” owej „krainy na pograniczu Polski i Ukrainy”, gdzie toczy się akcja utworów Odojewskiego1. Ale zarazem Ukraina tego pisarza jest jak najbardziej rzeczywista, przede wszystkim w obrazie rozdzierąjącego ją morderczego konfliktu skazanych na siebie dwóch zwalczających się stalenarodów.
Fatalistyczna i katastroficzna historiozona Odojewskiego osnu-wasię konsekwentnie wokół periodycznie występującego fenomenu ukraińskiego, nazwijmy go tak, koliszczyzny — straszliwej, krwawej kolizji ukraińsko-polskiej i polsko-ukraińskiej, przecinającej konsekwentnie dzieje tych ziem od wieku _X VII aż do ostatniej wojny światowej. Świadomie łączyć tu ti^seba „ziemię” z „histo-riozofią”, bo taki właśnie osobliwie geograficzny wymiar uzyskuje u Odojewskiego widzenie dziejów. Ze stepu2 wyrasta określona historiozofia.
183
J.R. Krzyżanowski, op. cit. s. 212—213.
Z licznych opisów stepu u Odojewskiego wybieram dwa najpiękniejsze, ale i nasycone symbolicznymi i metafizycznymi znaczeniami: „Z prawej stropy drogi ciągnął się już tylko żółty step, wybrzuszający się tu i ówdzie kurhanami zasłanymi czamobylnikiem, miętą, białą pryczką-diabliczką i kaszką, nad czym górowały strzeliste bodiaki, sprawiające z daleka wrażenie odwróconych mioteł, i choć nie czuło się wcale wiatru, ponad parowem unosił się białawy tuman, a horyzont w oddali też miał tę zapyloną, dymną barwę, jakby gdzieś tam, w jego pobliżu, przecwałował podnosząc kurz-z ziemi tabun spłoszonych
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
312 313 (8) 312 CifM III. Podstawy milmUnamii do budżetów lokalnych zazwyczaj jest traktowana jako z
dacze dostrzegają w jego powieściach i opowiadaniach inwencję i rozmach w konstruowaniu perypetii fa
skanuj0009 6 22 Włodzimierz Bolecki „workowatość”, traktowana jako typ powiązań międzytekstowych, wy
39254 SAM90 resized na nowelę traktować jako zaprawę do powieści, ale kto tak czyni, nie napisze do
hpqscan0002 Wskaźnik pewności może być traktowany jako pewnego rodzaju wskaźnika ryzyka. Niska jego
IMGC83 Drzewo zasadzić można po to, aby dawało cień, ale także można je traktować jako narządzie do
VG 220 i może być traktowany jako jego zamiennik. Litera „P” w nazwie oznacza olej przekładniowy, a
IMG453 44 Jaromir Volek można już traktować jako momentu rzeczywistości. Rozróżni przedmiotem i jego
skanowanie0056 Ćwiczenie statyczne - należy traktować jako formy pozycji wyjściowych do ćwiczeń dyna
16 Niniejszy materiał może być traktowany jako podstawa do nazewnictwa stosowanego jako tytuł formal
20258 IMG718 (2) 12 Program estetyki strukturalnej przeszedł Mukafovsky do utworu traktowanego jako
wykorzystać zestaw tych umiejętności do formułowania operacyjnych celów edukacji, a także traktować
IMGG09 (2) w pojęcie proletariatu i traktować jako proletariat, wobec czego w zajmującym nas tu stos
4. RODZAJE WARTOŚCI Wartość - cecha środka technicznego traktowana jako potencjalna cena możliwa do
więcej podobnych podstron