DSC02380 (9)

Tafc wiec warto przychylić się do obserwacji Jolanty Sztachelskiej, źe w tferzi ^obrazili (oraz intuicji) religijnej Sienkiewicz ciągle jest pisarzem jeśli nie krzywi .tzonvm. ro co najmniej niedoczytanym .

4. Wizja Orzeszkowej

lekarstwo i azyl. We wczesnym odczycie 0 wpływie nauki na rozwój miłosierdzia Orzeszkowa, co zarzucali jej krytycy, nie wspomniała ani słowem na temat religijnych konotacji posługi miłosierdzia i postulatu miłosierdzia wyprowadzonego ze znideł objawionych^-35. Czy to znaczy, że pisarka lekceważyła stamtąd płynące wzorce i intuicje miłosierdzia lub mało na ich temat wiedziała, czy jedynie nie i uważała za słuszne roztrząsać ich w odczycie o charakterze naukowym? Trudno oczywiście na to pytanie odpowiedzieć z całą pewnością, ale raczej należy opo- j wiedzieć się za opcją drugą. A to z powodu lektury Prusa: każdy, kto pamięta runiczna reakcję klubowiczów na wywód o pauperyzmie, rozpoczynający się w Pałacu i ruderze dosłownie od Adama i Ewy, z wyeksponowanymi elementami światopoglądu religijnego (P IX. 40), decyzję przemilczeń uznać musi za taktycznie usprawiedliwioną.

Próba pełnej charakterystyki „teologii miłosierdzia” u Orzeszkowej jest, co trzeba na samym początku wyraźnie zaznaczyć, skazana na klęskę w studium rak krótkim i przeglądowym. Aby ukazać ją w sposób odpowiedni, należałoby urzede wszystkim rozpatrzyć ewolucję wątków miłosierdzia w kontekście ewolucji reiigjjności pisarki. W porównaniu z życiem duchowym innych pozytywistów P życiu wewnętrznym Orzeszkowej wiadomo relatywnie dużo dzięki zachowanej jpisfolografii oraz dzięki niedawnemu odczytaniu Dni, zapisków ważnych dla późniejszych lat jej życia. Dotychczasowe studia nad religijnością pisarki w pewnym jedynie stopniu zwracały uwagę na powyżej wskazane zagadnienia³⁶.

Potrzebna jest zatem osobna, przypuszczalnie wcale niemała, rozprawa o „miłosierdziu według Orzeszkowej". Z rozrzuconych po wielu tomach powieści

³⁴ jl Sztachet sta, Czar i zaldęde Sienkiewicza, Białystok 2001, s. 27 nn.

³⁸ F. Fateński w liście do K. Estreichera pisał: „Wyjść nie mogłem z podziwu, jak tam ona, kunsztownie przez półtorej godziny w podobnym przedmiocie prawiąc, o idei chrześcijańskiej ani wzmianki nie zrobiła'^-. Cyt. 23:1. Wiśniewska, (komentarz edytorski do:| E. Orzeszkowa, Publicystyka społeczna, i wyb. i wstęp G. Borkowska, oprać. I. Wiśniewska. Warszawa 2005. s. 115. Faleński pisze dalej, że *’ odczycie pisarki pojawiły się jednak aluzje i insynuacje co do wypaczenia idei miłosierdzia przez instytucje chrześcijańskie.

Ł Fita. Eliza Orzeszkowa w poszukiwaniu rełtgii, (wt( Pruhłemałji-a religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Świadectwa poszukiwań, pod red. S. Fity, Lublin 1993, s. 55-98; J, Tomkowski. Barok - gotyk - relipa serca, jw-.j tegoż. Woj pozytywizm. Warszawa 1993, s. 315-339.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunków cywilnoprawnych
20 Nr 3KOMUNIKATY Przychylając się do prośby naszej redakcji, Dyrektor PUWF i PW pismem Nr 095—5 Pra
12 Biologia Molekularna Rośli się największym zakresem dynamicznym, więc doskonale nadają się do ana
page0126 PLATON.1 24 ręczył za owe 30 min, na które mistrz siebie skazywał, gdyby sędziowie przychyl
2. Przewodniczący, po wysłuchaniu protokolanta, może przychylić się do wniosku i polecić sprostowani
Dlaczego warto chodzić na siłownię? Powodów, dla których warto wybrać się do fitness klubu jest całe
§ 4. Przychylając się do wniosku sąd może uznać za ujawnione dow ody wymienione
280 (15) z przygotowania się do obserwacji, a następnie z pomiarów wraz 7 obliczeniami i wykreślenie
Kosmatek szuka mieszkania e więc i sam wybrałem się do lasu, bo w lesie jest zaciszniej, a na polu w
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH630 I 614 przychyla się do pierwszego obozu. Ki,o ma słuszność, jodyni
bywa, przychodziło się do odpowiedniej komisji, czy raczej do jakiegoś prezesa z prośbą o mieszkanie
ORTOFANEK0 07 Naszej pani spodobał się pomysł, dyrekcja wyraziła zgodę, więc mogliśmy brać się do
18 Teresa Słaby Warto odnieść się do słów prof. Bogdana Suchodolskiego, który w swojej książce
Dlaczego warto przygotować się do matury z Akademią Zdrowia?
FizykaII32201 316 Roztrząsając zrównanie 12 1 — =---(II), a r a    ’ przychodzi się
IMG585 (3) 272 (De)Konstrukcje kobiecości przychylny stosunek do marksizmu. Uważa raczej, że należy
f Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się do przechov.~.~.. ar.ia środków na rachunku or

więcej podobnych podstron