DSC04226 (2)

XLIV FABUŁA I HISTORIA

wielkość ducha, patriotyzm, duma szlachecka, duch poświęcenia się za ojczyznę. Dwoistość, łącząca to, co jest i to, co być powinno, .realność i ducha.

Podobnie jak ogólne cechy ma portret dawnego Polaka, synkretyczna jest wizja konfederacji. Mało ważna ^;wydaje -słę— chronologia, miejsca wydarzeń mogą-ulegać zmianom: istotna jest prawda całością

B^TioawązannrHo^idei dawnośca idawnego Polaka w dalszych pie^aradrpOematu pojawl~sięTiostalgiczna tęsknota za _T jawną” dioóby^słyini^apośti'ofę („Dawna oj-f£yzno moja... o jak trudno Zakochanemu w twej śmiertelnej twarzy Zapomnieć [...]”), otwierającą pieśń VIII [B].

Inny to sposób kształtowania wizji przeszłości, podobnie jak inna od stereotypów romantycznego myślenia była polska prahistoria w Balladynie i Lilii Wenedzie. Przeciwstawiona patriotycznej ckliwości i patosowi prawda spojrzenia ironicznego.

Narodowy mit — przeszłość i konfederacja jako jej bohaterski epizod — jest piękny, bo przypomina dawną suwerenną ojczyznę; toteż poeta

wraca w przeszłość narodową, zachwyca się historią jako tematem. Zwraca uwagę słuchacza na estetyczny walor grzebania w oiczvznv— ji^ołąch'\    nnrnriir była i jest iragir.7na a jednak gtobmve~rmtry-

— tamten umarły świat przemienia się pod piórem poety w żywe i świeże twory fantazji. [...] Przeszłość jako pole poetyckiej igraszki, fantazji⁴⁴.

Piękne i idealizowane są, i wchodzą w obręb legendy nie tylko cnoty bohaterów i uroda pejzażu. W Beniowskim wszystko, co konstytuowało dawną Polskę, ojczyznę niegdyś suwerennie ist-niejącą, podlegało mitologizacji,^4,4wszystko zdawało się równie zachwycające, cała „dawność” Polaków.

S. Treugutt, op. cii._t s. 180.

Dlaczego więc igraszka, dlaczego estetyczne czy emocjami objaśniane wtręty zaraź są ironicznie kontrowane, rozbijane drwiną autotematyczną, szybkim przeskokiem ku innemu tematowi? Bo drwina chroni przed przesytem patosu, pozwala przeniknąć poza wyidealizowany zewnętrzny pozór, docierać bliżej prawdy. Takie było założenie romantycznej ironii, tak spełniało się także w pojmowaniu historii.

W szkicach najpóźniejszych, powstających już w czasie kształtowania się mistycznej historiozofii Słowackiego, wstępem do kolejnej wersji poematu miała stać się liryczna i piękna Iliada barska\ tu mitologizacja poszła najdalej; barszczanie, dawni rycerze bez skazy, mieli stanowić dla przyszłych pokoleń wzorzec prostych, patriotycznych i chrześcijańskich cnót.

fcgzotyzm. Nie tylko ujęcie tema Lu historycznego, barskiej konfederaci ma w Beniowskim charakter synkretyczny; podołanie z egzotyzmem.

W VII pieśni bohater dociera naJKjynL. do Bakczysaraju, jest

wśród TatarowL-i- na -dworze tureckiego.....„khana!’. Słowackiego

wyraźnie tu poniosła wena, gdyż zamiast planowanego pierwotnie zamknięcia krymskich przygód bohatera w jednej pieśni (zob. plan poematu — s. 167), epizod krymski rozrósł się na pieśni cztery.

.....Słowacki na    tło^na

^pojawią sie tam pan Beniowski, to żartobliwe odwołanie dó'" SoneIovinćFvmskich Mickiewicza.. Góry ^maia._wszvstkie kształt monetowi’ (VII 448), a dalej pojawiaj ąsig nazwy, przez Sonety

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSCN7599 X1IV FABUŁA I HISTORIA wielkość ducha, patriotyzm, duma szlachecka, duch poświęcenia się za
DSC04216 (6) XXVIII FABUŁA I HISTORIA Zarazj?J^Bblik.ao)f -tomu .Słowacki zaczai pisać ciąg dalszy,
DSC04217 (6) XXX FABUŁA I HISTORIA Na dziwną dwoistość tytułowego bohatera zwracał uwagę Treugutt: n
DSC04218 (4) XXXII FABUŁA 1 HISTORIA hhfffrii^^^0r70TriTTtitrryrmy^b r7ynnu’ hnłiatftmw igkiej konfe
DSC04219 (4) XXXIV FABUŁA I HISTORIA upoetyzowaną powieść taką, „Jak dawny, długi, lity pas Polaka”
DSC04220 (4) XXXVI FABUŁA 1 HISTORIA _n^acmł^turecka — «sala7lil^wajr^eranirft-axui^D tyczny Jóżef b
DSC04221 (6) XXXVIII FABUŁA I HISTORIA jpspeytflwan^ nie jest istotna-JPoeta ukazuje wizję konfedera
DSC04222 (4) XL FABUŁA I HISTORIA aż wiosną 1771, poimany przez wnjslra Bran?ckiegoT przenosząc ziiw
DSC04223 (4) XL FABUŁA 1 HISTORIA XL FABUŁA 1 HISTORIA aż wiosną 1771, pojmany przez wojska Branicki
DSC04224 (4) xm FABUŁA I HISTORIA Wernyhora podlegał w Beniawskim poduhneLowoliicji, Został a prowa
DSC04225 (4) XLVI FABUŁA I HISTORIA ufrwfllonc w pamięci czytelników: góra Kikineis. Czatyrdah.
14 Historia życiem pisana... cem", bo dziewczyny nie oglądały się za chłopcami w brudnych, robo
IMGW96 (2) XLIV WĄTKI HISTORYCZNEGO TEMATU sprawę ideologicznej interpretacji procesu historycznego
XXXII FABUŁA 1 HISTORIA XXXII FABUŁA 1 HISTORIA Obrazu historii,^wydarzeń historycznych, czynów
FABUŁA 1 HISTORIA I XUI Wsnyhwa podlegał w Bcitiopkiin podobne^wlucA 2otui wprowadzony dopiero w pie

więcej podobnych podstron