%» ''A

*tl_C •

mb ^tc% ,

®uie

TąU

^ ?j

^,s>4‘

^{r ,a}^ At*

th ,_m-

|£?S

'" «a#w

^ns'^na^jVąt]

QKMlVVdl btcilót «t

fcft

WĘ

0*

W'

%

W

■    nic o dystansie dzielącym dwie osoby, dla których zmienna X przyjmuje różno

■    wartości. Jeżeli traktujemy zmienną „wzrost” jako porządkową, to skoro mamy H jana o wzroście 180 cm i Piotra o wzroście 150 cm, jedyne co możemy stwierdzić

| toto, iż Jan jest wyższy od Piotra. Inaczej, że Janowi zmienna „wzrost” przysługuje I w większym stopniu niż Piotrowi. Większość zmiennych psychologicznych to, co I najwyżej, zmienne porządkowe.

Zmienne interwałowe pozwalają już na stwierdzanie o ile natężenie zmiennej X dla obiektu A jest większe (mniejsze) od natężenia zmiennej dla obiektu B. i Możemy zatem powiedzieć, iż temperatura ciała A równa 40°C jest większa o 10⁹C [od temperatury ciała B równej 30°C. Zmienne operacjonalizowane za pomocą stan-[daryzowanych skal testowych (np. II) można traktować jako zmienne interwałowe (na ten temat patrz rozdz. 18.).

Zmienne stosunkowe (ilorazowe) pozwalają dodatkowo na stwierdzenie, że natężenie zmiennej X dla obiektu A jest k razy większe niż natężenie tej zmiennej dla obiektu B. Jeżeli porównujemy ze sobą dwie osoby pod względem wieku, to możemy powiedzieć nie tylko, że jedna osoba jest starsza od drugiej, że jest starsza I o tyle to a tyle lat, ale jeszcze możemy powiedzieć, że jest starsza np. 2 razy. Jest Itak, gdyż zmienna „wiek” jest zmienną ilorazową. Zmienną ilorazową jest też np. was reakcji

Bardzo ważne jest zdawanie sobie sprawy z tego, z jakiego typu zmiennymi mamy do czynienia w badaniu empirycznym. Po wyłonieniu wszystkich zmiennych i ich zdefiniowaniu badacz musi określić ich typ. Musi zdecydować, jako jakiego typu będzie je traktował. To, że dana zmienna jest de facto zmienną ilorazową, jak Tin. „wiek", nie oznacza, iż jako taka będzie występowała w badaniu. Z różnych powodów badacz może ją potraktować jako zmienną nominalną, dyehotomiczną wyróżniając dwie klasy osób: ..wiek równy i poniżej 25 lal życia” i „wiek powyżej p lat żyda”.

Zmienne interwałowe i zmienne iłcrazowe to zmienne ilościowe.

Wrócimy jeszcze do tego zagadnienia przy omawianiu problemu operacjona-iizaeji zmiennych. W rozdz. 10. i ! 1. przy przedstawianiu różnych współczynników korelacji i testów istotności respektuję przedstawiany tu podział skal pomiarowych bpor. tys. 143 oraz 13,1, 11.2).

Więcej informacji na temat kiasyfkaru skal pomiarowych wg Siemensa /siny dar Czytelnik u Choynowskiego <19~la> i Biaiocka ■ 1975 — pod kątem zastosowań tecftnik statystycznych! — ze ograniczę się tylko do prac dostępnych w j. puisłun

; Zmiamt—rrirrif i Bifrakzat. kiit^fiLarJi laiewch

łamu tect pnedmura naszego ^tmrtłmiŁ taoie związiu z ranynt. -atusn*

WMKC

nazwę zmemej tautsum. rang rtruwii ■