DSCF0783

158

4.2 Półprzewodnikowe elementy i układy elektroniczne

Rys. 1. Współczynniki korekcyjne parametrów czwómikowych tranzystora H_el

Ponieważ tranzystor ma trzy elektrody (zaciski), to w modelu czwórnikowym jeden z tych zacisków należy jednocześnie do obwodu wejściowego i wyjściowego. Zależnie od tego, który z zacisków tranzystora jest zaciskiem wspólnym, to mówimy o konfiguracji ze wspólnym emiterem, wspólnym kolektorem lub wspólną bazą.

Jeżeli tranzystor pracuje w konfiguracji wspólnego emitera, to parametry czwómikowe mają w indeksie dodatkową literę e. Parametry czwómikowe możliwe są do wyznaczenia z charakterystyk tranzystora. Dla przykładu z charakterystyki wyjściowej dla stałej wartości napięcia l/_CE, można wyznaczyć współczynnik /?_11ez zależności:

/7n_e = AI/be IIq.

Wartości parametrów czwómikowych zależą od wyboru punktu pracy tranzystora.

Jeśli punkt pracy tranzystora różni się od punktu pracy, dla którego zdefiniowano wartości parametrów typu h, to możliwe jest skorygowanie tych parametrów przez przemnożenie ich wartości przez współczynniki korekcyjne H_eh względnie H_eu, odczytane z odpowiednich wykresów korekcyjnych (rys. 1).

Tab. 1. Parametry czwómikowe tranzystora w konfiguracji wspólnego emitera

Schemat czwómikowy tranzystora

!q b

— -

-1»-

ll/ee

^.....j

Parametr	Definicja	Warunki wyznaczenia parametru
Zwarciowa [ impedancja wejściowa	. _ AĆ/be	Uce - const
Rozwarciowy współczynnik oddziaływania : wstecznego	. _ AC/be ^h'*>- AU_ce	l_Q = const
Zwarciowy współczynnik wzmocnienia prądowego	h - A^C ^h21e-~w	U ce - const
Rozwarciowa admitancja wyjściowa	h - ^h22e Tlfe	l_B = const

h’ = h • H_ei • H_eu

h - parametr czwómikowy w nominalnym punkcie pracy

h' - parametr czwómikowy w rzeczywistym

punkcie pracy

H_ei - prądowy współczynnik korekcyjny dla rzeczywistej wartości prądu kolektora /c

Heu - napięciowy współczynnik korekcyjny

dla rzeczywistej wartości napięcia 1/ce

Przykład:

Wyznaczyć rzeczywistą wartość zwarciowej rezystancji wejściowej h’_11e tranzystora w jego rzeczywistym punkcie pracy określonym przez napięcie kolektor-emiter l/_CE = 5 V i prąd kolektora /_c = 0,5 mA. Znana jest wartość parametru b_11e = 4,5 kQ w nominalnym punkcie pracy tranzystora określonym przez napięcie kolektor-emiter l/_CE = 5V i prąd kolektora /c = 2 mA.

Rozwiązanie:

Ponieważ wartości napięć kolektor-emiter są identyczne w punktach pracy: nominalnym i rzeczywistym, to wartość współczynnika korekcyjnego H_Ugu = 1. Z rys. 1 dla wartości /_c = 0,5 mA możemy odczytać wartość współczynnika korekcyjnego H_UeJ - 3,2. Stąd h*n. - h_ue • H_11e/ • H_11eo = 4,5 kQ • 3,2 • 1 =14,4 kQ.