DSCF4563

W.łijił mtlpa prjefl telewlrettm ItyibilfitiJ w <iwrt (r fHp Iri/Hi* cwohi tfnrf Czy telewizja jtti dla IdlotówIOi/n/ymtoifiunimmeliu/e/hifirfi/fi/ywMOiC

świadomy swojej poznawcze} roli (por. np. Edelman 1998, Da masło 2000, 2002, Gnllup 1970}. Samoświadomy podmlol potrafi poddać analizie jakiś problem, nierzadki> z czyste) chęci poznawania, bez większego znaczenia przystosowawczego, kierowany jedynie głodem epłstcmlcznym [por. Pisula 2003]. Innymi słowy, Istota samoświadoma zdolna jest do namysłu nad wybranym problemem.

Kultura tekstu, czy ściślej, druku, była jednocześnie kulturę namysłu, gdzie stawiano nacisk na silę I zasadność argumentacji. Postulowany przez Postmnna utopijny niestety odwrót w stronę XVIII stulecia stanowi jednocześnie tęsknotę za czasem, kiedy człowiek najpełniej korzystał z danych mu narzędzi umysłowych, w tym również z własnej samoświadomości, Przeciwieństwem kultury namysłu byłaby zatem kultura nałogu - kultura, której kształt nic sprzyja (bądź nic wymaga) pełnej aktywacji dostępnego nam umysłowego Instrumentarium. Istoty, które nie sg w pełni samośwla-dome do nawigacji w swoim otoczeniu, w tym także otoczeniu kulturowym, stosuję w mniejszym stopniu hierarchię norm l wartości, w większym zaś hierarchię nagród I kar. Skutki takiej strategii dla ludzkiego zachowania nie sę rezultatem odwoływania się do treści indywidualnej pamięci, ale raczej działania konkretnego bodźca. Przypomina to nieco sytuację ślimaka z rodzaju Aplysia. To łagodne stworzenie ź.yjęce w cieplejszych mowach ukochali zoopsycho-lodzy, ponieważ bardzo łatwo daje się warunkować na podobnych zasadach, co pamiętny pies Pawłowa. Choć mózgApłysili ze swoję „zawrotną" liczbę dziesięciu tysięcy neuronów z powodzeniem mieści się na łepku od szpilki, nie oznacza to, że ślimak nic jest zdolny przejawiać całkiem złożonych zachowań. Mikroskopijny mózg Aplysiipotrafi się uczyć [por. Macphall 2002}. Akwarium, w którym ślimak beztrosko sobie pływał, wstrętni uczeni podłączyli do prądu. Zawsze przed zaserwowaniem stworzeniu małego elektrycznego „kopniaka" rozpylano w wodzie, łatwą przez niego do wykrycia, nietoksyczną substancję chemiczną. Po kilkunastu takich próbach oszczędzono biedakowi kopania prądem i poprzestano na rozpuszczaniu chemicznego zwiastuna. Okazało się, że niemal bezmózgl