DSC74

90 5. Teoretyczne podstawy ekonomicznych decyzji prodn^j.

Powyższą formulę można przekształcić do postaci:

~dK Pk

P_LdL

dy dy dK _ ~dL Pk Pl

Na tej podstawie można stwierdzić, że optymalna metoda produkcji (czyli t& która pozwala przedsiębiorcy osiągnąć maksymalny zysk) charakteryzuje się rr że relacja produkcyjności marginalnej danego czynnika produkcji do jego cenyjs jednakowa dla wszystkich czynników' produkcji. Jeśli lewa strona równaniabęfe mniejsza niż prawa, to oznacza to, że producent wydając ostatnią złotówkę nan kup materiału, osiągnie mniejszy przyrost produkcji, niż gdyby wydał tę zlotóik na zakup pracy ludzkiej. Tym samym ten sam przyrost produkcji osiągnie taę zwiększając nakłady pracy, a nie kapitału, i dlatego dążąc do optymalizacji swojego wyboru, powinien więcej środków przeznaczyć na zakup pracy, a nie kapitała.

Podsumowując, można stwierdzić, że na wybór optymalnej metody prodnbj wpływ ma marginalna produkcyjność czynników produkcji i ich ceny. Im te czynnik produkcji jest wydajniejszy i tańszy, w tym większym zakresie powiną być stosow any w produkcji. Wiadomo jednak, że nie można dowolnie łączyć i sobą czynników' produkcji. W danym okresie dysponuje się tylko ograniczona'radzą o sposobie łączenia np. pracy i kapitału. Ta wiedza jest również czynnika wpływającym istotnie na wybór metody produkcji. Zmianę wiedzy o metodsi produkcji można ogólnie nazwać postępem technicznym.

5.6. Produkcyjność i mobilność czynników produkcji

Popyt na czynniki produkcji jest wynikiem decyzji producentów, którzy w a leżności od potrzeb produkcyjnych kupują odpowiednie ilości czynnika pracy kapitału, ziemi itp. Konkretny wariant czynnika produkcji jest charakteryzowani m.in. przez jego produkcyjność i mobilność.

Produkcyjność to miara efektywności, z jaką są wywarzane dobra i usługi Wskazuje ona na relacje między nakładami a wynikami i związana jest z wydajnością nakładów: pracy, ziemi i kapitału. Produkcyjność przeciętna czynnika produkcji jest wyrażona wielkością produkcji, jaką można wytworzyć, zużywają jednostkę danego czynnika. Z kolei produkcyjność marginalna wskazuje, o ik wzrośnie wielkość produkcji w wyniku zwiększenia zużycia danego czynni*

o kolejną jednostkę, jeżeli w obu przypadkach zużycie innych czynników produkcji pozostanie niezmienione, na ustalonym poziomie. Jeżeli więc przez y oznaczymy wielkość produkcji pewnego produktu w jednostkach naturalnych (sztukach, metrach, kilogramach itp.), a przez r, - ilość (również w jednostkach naturalnych) i-tego czynnika produkcji potrzebnego do wytworzenia produktu w ilości y, to produkcyjność przeciętna g_p będzie dana następującym wzorem:

a produkcyjność marginalna

• dy

Krzywe przedstawiające typowy przebieg funkcji produkcyjności przeciętnej i marginalnej i-tego czynnika przy ustalonym zużyciu innych czynników produkcji przedstawiono na rysunku 5.10. Ten typowy przebieg wynika po pierwsze z tego, że zakłada się, iż na ogół wzrost zużycia każdego pojedynczego czynnika produkcji przy niezmienionym zużyciu pozostałych czynników musi dawać wzrost produkcji, a więc ponieważ y rośnie monotonicznie wraz ze wzrostem r. to produkcyjność krańcowa g' jest zawsze dodatnia. Ponadto z obserwacji realnych procesów produkcji wynika, że na ogół przy zużywaniu małych ilości czynnika produkcji wzrost zużycia czynnika o jednostkę powoduje coraz większe przyrosty wielkości produkcji, a dopiero po przekroczeniu pewnego poziomu zużycia tego czynnika dalsze przyrosty jego zużycia powodują coraz mniejsze przyrosty wielkości produkcji.

Rysunek 5.10. Produkcyjność przeciętna i marginalna /-tego czynnika przy ustalonym zużyciu innych czynników produkcji