DSC 32

111

..Nie wiedzieli, że za dwadzieścia minut mają umrzeć i dlatego |etc.]", .nic wiedzieli, że za piętnaście minut mają umrzeć, więc |itd.]“. Ten zwrot powtarza się kilkakrotnie co do słowa, oczywista z jednym wariantem („za dwadzieścia minut", „za piętnaście minut", „za dziesięć" itd.) W noweli Wandy Melcer mamy już daleko posunięty proces, który można by nazwać (niezręcznie!) konstruktywizacją. Dominanta utworu z właściwej historii przenosi się na schemat kompozycyjny, który z podrzędnego czynnika ujednolicającego urasta do roli centralnego ośrodka.

Ostateczne konsekwencje z wprowadzenia powtórzeń do konstrukcji nowelistycznej wyciągną] Włodzimierz Perzyński w noweli Blizna. Opowiada nam w niej o pechowym młodzieńcu, który — nie miał na dłoni linii szczęścia. Po wielu nieszczęściach miał już założyć stryczek na szyję, gdy nagle zjawił się bogaty staruszek, usynowił go i — rychło umarł, zapisawszy mu naturalnie cały majątek. A stało się tak dlatego, że poprzednio bohater stłukł butelkę i skaleczył się w rękę i „blizna, która mu zrobiła się na dłoni — wypadła najzupełniej na miejscu linii szczęścia i los pomylił się widocznie. Los często się tak myli". W Bliźnie absurdalna — i jako absurd potraktowana przez autora historia zyskuje sens (czysto artystyczny, formalny) dzięki niezwykłej konstrukcji, wyzyskującej techniczny chwyt „powtórzenia". Na początku mamy wzmiankę, że bohater nie posiada linii szczęścia — koniec koresponduje z początkiem i ze środkowym epizodem (skaleczenie w rękę). W ten sposób Perzyński przezwyciężył „historię", „osnowę", „treść" na rzecz czystej, artystycznej konstrukcji, konstrukcji powtórzeniowej.

Odrębnie niż powtórzenie potraktujemy drugą metodę nowelistycznego ujęcia, gradację. Jest to właściwie powtórzenie z wariantem, o tyk* jednak ważne, że obejmuje (w naszym rozumieniu) elementy wyżej zorganizowane, a więc nie słowa czy zdania, lecz rozwinięte momenty, sceny etc. Znaczenie, jakie może mieć gradacja w budowie noweli, uwidacznia doskonale krótkie opowiadanie Kraszewskiego Profesor Milczek. Utwór tc-n wprost zadziwia niezwykle pomysłowym i zręcznym ujęciem tematu, które nadaje mu w pełni charakter „układu zamkniętego", „organizmu". Bohater noweli pragnie napisać dzieło historyczne, poświęca temu całe życie, ale materiał, który ma do opanowania, coraz bardziej rozrasta się. rozszerza, zmusza do coraz dalszych prac przygotowawczych. tak że w rezultacie kończy się na niczym. W ujęciu Kraszewskiego historia ta

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanowanie0045 168 Harold Pinter MEG Panie Goldberg? GOŁDBERG Tak? MEG Nie wiedziałam, że to pański
64823 pic 11 06 011756 1D3 TEUN A. VAN DIJK ze p zakłada, że słuchacz nie chce nie wiedzieć, że p,
SEKRETY CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM 5 ŻABA I ŻUK Mała żabka nad strumykiem napotkała żuka. Nie wiedzi
Sierotka Marysia kolorowanka (16) Gospodarz nie wiedział, co za czary odmieniły jego życie. Nie do
024 6 Mała żabka nad strumykiem napotkała żuka. Nie wiedziała, że ten żuczek żony sobie szukał. Czem
CCF20090523017 tif KARL R. POPPER żyć — można nie wiedzieć, że utworzyło się liczby nieparzyste i p
CCF20090701014 ROZMOWY Z DIABŁEM wszystko boli, nawet takie miejsca, co wcale nie wiedziałem, że je
tragizm24 32 Tragizm «Konrada Wallenroda» i wątpić nie powinieneś, że ambicja nigdy miejsca w sercac
4 (980) 867 Listy do Eumenid najzimniejszą. Nie wiedziałem, że żywienie się wodą może tak być wystar
Seniorze, nie masz HIV ... na pewno? połowa chorych naAlDS na Mazowszu wcześniej nie wiedziała, że j
DSC
41 bardzo wąskim, toteż wielu pedagogów uważa je za niekompletne Dzieje się tak dlatego, że plan
P1010528 obok mogiły jego ojca. Nie wiedziałam, że jest właśnie tam, ale rozpoznałam go od razu ~ te
Kosmatek szuka mieszkania c się. - Nie gniewaj się na mnie. Ja nie wiedziałem, że tu ktoś mieszka...
480116B979223377087868340081 n fft OJCIEC OCZEKIWAŁ SYNÓW ORAZ CHLEBA NIE WIEDZIAŁ ŻE ZASZLI PO CHLE

więcej podobnych podstron