DSC 35

LUDWIK fltYDE

sprawiają, że odczuwamy go jako utwór realistyczny. Łatwiej nam natomiast określać negatywnie, wskazać te czynniki, które psują w nas złudzenie obcowania z bezpośrednio daną rzeczywistością. Weźmy np. omówioną już nowelę Perzyńskiego Blizna. Czytamy w niej:

Staruszek ów by) bezdzietnym dziwakiem, milionerem; zaopiekował się panem Kazimierzem i delikatność swoją posunął do tego stopnia, że od razu umarł pozostawiając panu Kazimierzowi cały swój majątek^u.

Fałsz tej sytuacji od razu odczuwamy, tłumaczy się jej irytująca sza-blonowość „liter ackością" (np. Perzyński, oczywiście, świadomie wprowadza ten „irrealizm“ dla spotęgowania końcowego efektu; widoczny jest' ten świadomy zamysł w ironicznym zwrocie: „delikatność swoją posunął:, do tego stopnia, że od razu umarł").

Drugim czynnikiem irrealizmu Blizny jest jej wyraźny mechanizm „powtórzeniowy", a tam, gdzie występuje wyraźny mechanizm konstrukcji, natychmiast odczuwamy życiową nieprawdę. Tak np. w Śmierci urzędnika Czechowa wrażea» realizmu utrzymuje się dzięki starannemu zróżnicowaniu odruchów gen®*.' rala (zob. wyżej), ale zakończenie, w którym gradacja stanu psychicznego Czerwiakowa przechodzi w wyraźną groteskę, wrażenie to niweczy. ]H Irzykowski, zwracając uwagę w Watce o treść na ramowy charakter noweli Kleista Das Erdbeben in Chili (zob. wyżej), nazwał tę formę fu łukową, dodając przy tym, że sama dla siebie nie posiada ona żadnej wań-tości; dopiero włączony w nią ośrodek, „miąższ" opowieści nadaje sens artystyczny. Istnieją jednak nowele, w klórych stosunek się odwra ca)y „miąższ", ośrodek, miazga fabularna służy jedynie do uwydjB nienia efektownego „łuku“ (mogą to być ramy, powtórzenia lub grać I na tym właśnie polega czysta forma w nowelistyce. Nadzwyczaj int« sująoe przykłady utworów tego typu znajdują się pośród humflg I nych opowiadań znakomitego nowelisty amerykańskiego, Henryce [Omówimy tutaj dwa reprezentatywne utwory tego pisarza, z któryś men opiera się w konstrukcji na zasadzie gradacji, drugi zaś — na |dzie powtórzenia.

Dwie historyjki Komedia gapiów i Ślub łączą się bezpośrednio, wjSJ Izie je dwojga ludzi, Williama Pry i Violetty Seymour. Spotkali si|>] przyglądając się jakiejś przewróconej szkapie, poznali, gapiąc się na pożar, zaręczyli przy analogicznej okazji. I oto miał odbyć lub. Ale w decydującym momencie narzeczeni znikli, przepadli, lało się, że „idąc za głosem przyzwyczajenia, William Pry i leymour przyłączyli się do zabawy gapiów. Nie mogli oprzeć się irtej chęci, pragnęli popatrzeć na samych siebie jako narz

fi W PertTńikl. Cudoit-nc dziać ko. Warszawa jUHHg •. 360

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
68078 pic 11 07 011227 114 LUDWIK FHYDE sprawiają, że odczuwamy go jako utwór realistyczny. Łatwiej
DSC35 186    _    11, Rynki czynników produkcji Tabela Tl 4- Mam
DSC35 (2) ^ Drgania mechaniczne są zjawiskiem fizycznym obserwowanym w dziedzinie czasu jako ruch u
DSC
35 Chemiczne środki bojowe cd.: Ad. 3 Neutralizacja środków paraliżujgcychL^ jako pochodne kwasó
poetyka023 Mimo to nierzadko ramy utworu bywają że pojawiają się jako utwór w utworze (obraz w obraz
pic 11 06 281218 kich samych zasadach jak wszyscy mieszkańcy) sprawiła, że używa on - dla wyrażenia
str 35 Makroskopowe własności materii a jej budowa mikroskopowaZadanie 11.8 (0-2). Wahadło sekundowe
pic 11 07 012027 318 ANIELA ŁEMPICKA i głucha publiczność sprawiły, że wielki krzyk Konrada pozosta
DSC?35 Polikrystaliczny diament Polikrystaliczny diament (PCD) - wykazuje największą twardość ze wsz
DSC
35 17 15 13 11 9 7 5 3 1 Liczba o podzielna przez 13 + 4 o. 11 9 7 5 3 1 pow, mo„w. *** o Na
DSC03 (6) Współczynnik dynamiczny dla mostow drogowych Oblicza się go ze wzoru; 1,35-0,005 L .. 1,3
DSC35 (11) » Choroba jest dziedziczona autosomainie dominująco » FAP w 80% spowodowana jest mutacja
DSC35 ^ ‘ — r " Religia za pomocą obu tych metod rozpatrywana implikuje, że człowiek nie bierz
DSC35 Unikanie kontaktu •    ze zmianami opryszczkowymi w ostrej fazie zakażenia] •

więcej podobnych podstron