DSC 40
PROBLEM NOWELI lit)
poddaje Ich psychologicznej czy jakiejkolwiek sekcji, Jak obserwator, Jego środkiem artystycznym nie Jest ani urywany [sprunpha/t|, nie powiązany nar-lacyjnle dialog, ani wybujały liryzm ISing-sano-lyrismus], ani tym bardziej filozofujący lub morallzujący referat
Opowiadanie jest to „równomiernie postępujące, wewnętrzne sprawozdanie z procesu, który, chociaż leża] w najbliższej przeszłości, dla narratora jest już procesem zamkniętym"so. W późniejszych latach zwraca uwagę znamienny artykuł Edwarda Berenda Zum Problem der „Darstellung" in der Erzdhlungai. Berend, jak by nawiązując do Wassermanna, przeciwstawia „przedstawieniu", polegającemu na przenoszeniu do opowiadania dramatycznej techniki kreślenia sytuacji za sytuacją — czystą sztukę narracyjną, rządzącą się własnymi prawami i mającą swoiste zadania do spełnienia. Niezadługo później te zadania i prawa określił w specjalnej rozprawie Erich Evert **; wyprowadza on epikę z ustnego opowiadania (w dosłownym sensie wyrazu) i z tego punktu widzenia wyznacza jej charakter wartości, możliwości i granice.
1 wreszcie przed dwoma miesiącami ukazało się wielkie dzieło Roberta Petscha Wesen und Formen der Erzahlkunst (1934)**. Ta monografia sztuki narracyjnej stanowi jak by ostatnie ogniwo długiego łańcucha wysiłków i prac teoretyków, którzy przezwyciężając przesąd o niższości epiki w stosunku do dramatu starają się dotrzeć do odrębnej istoty i odrębnego sensu sztuki narracyjnej. Petach stanowczo rozprawia się z formami mieszanymi (epicko dramatycznymi), przewartościowuje całe romanso-pisarstwo niemieckie ostatniej doby, przeciwstawiając czołowym przedstawicielom ekspresjonizmu i nowej rzeczowości reprezentanta klasycznej, czystej sztuki opowiadania, Hermana Hehra.
Ten przełom w poglądach na epikę ma również decydujące znaczenie dla ukształtowania się poglądu na nowelę w dzisiejszej teorii literatury. Hans Franek w swojej Deutsche Erzahlkunst stwierdza, że nowela nowoczesna przy dużym pogłębieniu i wysubtelnieniu ma swą piętę achilleso-wą w — rozwiązaniu. Zakończenie noweli jest i musi być sztuczne, rozwiązujące fabułę w efekcie czysto konstrukcyjnym, abstrakcyjnym Franek stwierdza, że
w odrzuceniu problemów, osobliwych faktów, jako materiału nowelistycznej w obawie przed „konstrukcyjnością" IKonstmierung] i przesadą, wyraża ś
"Franek, op. cit., s. 15.
** E. Berend, Zum Problem der „Darstellung" in der Erzihlung. derm nisch-romanische Monatschrift, 1927, s. 222—233
“ E. Everth. Die Kurut der Erzahlung Zeitschrift fUr Asthet und allgemeine Kunstwissenschaft. 1926. [Od wydawcy: takie artykułu w tym piśmie w ogóle brak Jest natomiast, na s 129—140, praca o non pt Meyera rpiseher Sprachstil.)
■ R Petsch, Wesen und Formen der Erzahlkunst. Halle 1934
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
DSC 34 PROBLEM NOWELI 113 gatunku literackiego. Po rozbidu „idealnego schematu" noweli psycholo
DSC 26 PROBLEM NOWELI 105 Lem rozpad jednolitej formy nowelistycznej. „Jedność przeżycia", „mom
DSC 28 PROBLEM NOWELI 107 rozsadziło naznaczone granice. W tej sytuacji Heyse uznał, że właściwym sp
DSC 30 PROBLEM NOWELI 109 ihard Weise ") ma charakter przeżytku i szablonu. Dopiero pisarze obd
DSC 38 PROBLEM NOWELI 117 PROBLEM NOWELI 117 5 Jak już zaznaczyliśmy, prawodawca i kodyfikator nowel
DSC 42 PROBLEM NOWELI 121 mowali się teorią i techniką swojej ,fhort-story“ nader gruntownie i
DSC 44 (2) PROBLEM NOWELI ioj jako zespołu, układu elementów; tym samym jako główn
DSC 46 (2) PROBLEM NOWELI M Wzrost tendencji realistycznych był czynnikiem wzmagającym popyt i podaż
DSC 48 (2) PROBLEM NOWELI 07 nowel dawnego typu są Gawędy niemieckich uchodźców Goethego. Ci niemiec
DSC 50 (2) PROBLEM NOWELI 9» Rozumowanie to jest sugestywne, ale niezupełnie przekonywająoe. Formułu
DSC 52 (2) PROBLEM NOWELI 93 do skrajności dawna i potężna tradycja literacka, sięgająca czasów roma
DSC?40 ą;7 roku, dokonał ogromnej pracy, chociaż poza czterema wię-cmi dziełami bibliografia jego ob
DSC80 Pikowanie się w organizacji--_____--— „ości ich rozwiązywania zarówno przez kierownika, jak i
DSC40 LXVIII .PRÓCHNO* — POWIEŚĆ MITÓW ongiś „nowej siły*1). Tak samo jak Agni wypiera w powieści B
DSC 51 (2) 94 LUDWIK FRYDE Ponieważ problem noweli jest przede wszystkim problemem kompoty cyjnym, a
DSC 54 (2) LUDWIK FRYDE PROBLEM NOWELI Uwagi wstępne Kiedy przed 25 laty profesor Konstanty Wojcie
DSC98 1 amorficzne (fylllty). z uwagi na ich różna :i od ich Koleiny problem może stanowić wystęPow
DSC40 (6) PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY REKLAMY Dodawano, żc aktywność ta nic będzie związana z jakimko
więcej podobnych podstron