DSC79
itorech rozdziałach następujące tematy: 1. Racjonalność i nie-ejooalność, 2. Nurninosum, 3. Składniki nnminosum, A. Poczu-żo się jest .stworzonym (Das Krcalurgejiihl) jako odblask minosum w samopoczuciu, 4. B. Mysterium treinendum, tna-taticum, ancrgeticum, 5. Mysterium, „coś c likiem innego", nam, paradoks, antynomia, 0. NununosiLin w hymnach, 7. C. tcirons, 8. Potworność, 9. Odpowiedniki, 10. D. Sanctum jako *to>ć nurninosum, augustum, 11. Co to znaczy lii acjonalność? Środki ekspresyjne nurninosum, 13. Nurninosum w Starym lamencie, 14. Nurninosum w Nowym Testamencie, 15. JVu-9$um u Lutra, 16. Rozwinięcia, 17. Świętość jako kategoria iori, cy. I, 18. Jej historyczne wystąpienia, 19. Momenty su-ości, 20. Świętość jako kategoria a priori, cz. II, 21. Świętość zjawisko, 22. Dywinacja w protochrześcijaństwie, 23. Dywi-a we współczesnym chrześcijaństwie, 24. Religijne u priori toria.
dnolomowe uzupełnienie z 1923 roku porusza w dwudziestu iu rozdziałach takie konkretne zagadnienia historyczne, jak jdy Chryzostoma, numinozalne* pradźwięki, poglądy na * „coś całkiem innego" Augustyna, poglądy Zinzendorfa, Ruskina i Parkera, Lutra, stosunek mistyka do wiary, próżnia w architekturze islamu, nurninosum w poglądach buddyjskich, w poglądach mistrza Eckhardta, w dogmatyce chrześcijańskiej, poglądy religioznawcze Wundta. Jest to wydobycie idei świętości z różnych cywilizacji i różnych poglądów. Charakterystyczne, że taki materiał historyczny nie jest potraktowany dowodowo, lecz jedynie ilustracyjnie. Pojęcie świętości jest czymś wcześniejszym; nie zostało wyindukowane z historii, lecz może się doskonalej lub słabiej przebijać w konkretnych religiach i u poszczególnych myślicieli religijnych. Jeśli się przebija niewyraźnie, tym gorzej dla konkretu. Całkiem po heglowsku. W skrajnym przypadku mogłoby wcale nie ujawniać się w historii; wtedy znaczyłoby, że ludność jeszcze nie wzniosła się do prawdziwej religijności, która mimo to bytuje jakoś poza empirią.
* Tak staram się oddać po polsku —- bardzo niedoskonale — termin ottowski numinos, przymiotnik pochodny od rzeczownika da? Numinusc.
to WM/ftko derivativa od łacińskiego numen — bóstwo. Numenicznyni nazwałbym coś wprost odnoszące się do bóstwa, numinoznlnym — coś odnoszące się do nurninotum, do czegoś boskiego.
Z samego przeglądu uszeregowania materiału w Dos
i w uzupełnieniu widać jak na dłoni metod*; spekulacyjno-de-dukeyjną. Mamy zresztą przyznanie się do niej e.rpressis oerbis:
„Idea świętości jest najistotniejsza, ona włośnie daje nam skalę j>ozwalającą zmierzyć, o ile dana szczegółowo* religia wychodzi naprzeciw tej idei albo też nic wychodzi”.
Historię religii traktuje autor drugorzędnie, pomocniczo, ilustracyjnie. Nie protestował przeciwko wydaniu uzupełnień osobno, tak jak się wydaje tomy dodatkowych, uzupełniających reprodukcji. Główne dzieło nie potrzebuje przeglądania się w rzeczywistości historycznej. Rzeczywistość ma się w nim przeglądać i oceniać według stopnia dopasowania do zwierciadła. Stosunek konkretnych, historycznych religii do zanalizowania idei świętości ma się jak stosunek przedmiotu mierzonego do wyccchowanego liniału.
Jakim to wycechowanym liniałem pragnie marburski uczony (Daa Heilige przyniosło mu profesurę zwyczajną teologii systematycznej na reprezentacyjnym uniwersytecie luterańskim w Marburgu nad Laną) mierzyć wierzenia świata? Wyjaśnia to uważne spojrzenie na tytuły paragrafów jego dzieła. Od początku do paragrafu 15 przewija się neologizm :jium i nos u;n (das Numinose), dalej świętość jako kategoria a priori, kilkakrotnie napotykamy termin; „irracjonalność” (Das trrationale). Cała książka służy wyjaśnieniu i psychologicznemu pogłębieniu tych trzech naczelnych pojęć: nurninosum, aprioryczna świętość i religijna irracjonalność, a nadto, już drugoplanowo dywinacja.
Podkreślenie irracjonalności, tj. niezależności religii od rozumowania, uzasadniania, toku wywodów i l^nsekweńĆjTnTyślenia pojęciowego, nie stanowi bynajmniej- novum wprowadzonego przez Rudolfa Otto do religioznawstwa protestanckiego. Przykładem był tu sam Luter ze swoim pojęciem niezbadanej i wymykającej się rozumowi łaski, która wspiera wybranych, innych pomija. Ojciec teologii protestanckiej, Schleiermacher, stawia całą roligię pod znakiem uczucia, Fries powoływał się wręcz na odczucie czy przeczucie (Ahndung). Nikt jednak tak spokojnie, metodycznie i racjonalnie nie przeprowadził kampanii na rzecz irracjonalizmu w religii. Das Heilige wychodzi od fundamentalnego rozważania o wtórności, karykaturalności, niedoskonała ści
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0055 3 Zakres tematyczny: MURARSTWO W tym rozdziale omówione są następujące tematy: Rodzaje
ksi ¬ki studia 5 294 Rozdział 18 genów i genotypów nie zmieni się w następnych pokoleniach, o ile ni
43143 rozdział35 jego zachowanie w pewnej sytuacji. Ale zakres sytuacji, w jakich człowiek może się
Obraz Zakres tematyczny: W tym rozdziale omówione są następujące tematy: Technologia betonu Deskowa
Nawiązujemy dyskusji na następujące tematy: Czy moGna unikn&ę stresów (nie) ? (trzeba się na nie
PwTiR022 42 Rozdział 2 następować w bardzo różnych formach. Charakteru usługi hotelarskiej nie traci
łj jjiu j. j w amiunniWiA u/jAUMŁIjU 201 * z 30 o tyle zajmujący, o ile rozdzierający. Łzami go czyt
łj jjiu j. j w amiunniWiA u/jAUMŁIjU 201 * z 30 o tyle zajmujący, o ile rozdzierający. Łzami go czyt
łj jjiu j. j w amiunniWiA u/jAUMŁIjU 201 * z 30 o tyle zajmujący, o ile rozdzierający. Łzami go czyt
img017 68 Rozdział 3 Współpraca z firmą e-rekrutacyjną nie polega tylko na umieszczeniu swojego ogło
Kwas zas1291 568
leszczynski logos9 ły się jednakowo racjonalizacji, nie wszystkie wykazywały zainteresowanie głębszy
skanuj0114 (18) Rozdział 4.7 — chroni ekosystemy poprzez nie przekraczanie krytycz
więcej podobnych podstron