ebook Typy Broni i Uzbrojenia2 Samolot mysliwski Jak 3 Page

Jedną z ostatnich wersji samolotu Jak-1 byt całkowicie metalowy samolot Jak-1 z silnikiem WK-IOł

0 mocy 1100 KM, na którym uzyskano prędkość 745 km/h. W IMS r. produkowana była także w malej serii wersja Jak-ZDP (Plerechwstczlk) z silnikiem WK-lt o mocy 1450 KM.

W 1*45 r. A. Jakowlew projektuje samolot Jak-S z silnklem gwiazdowym ASz-tZ o mocy 1330 KM. Samolot osiągał prędkość lotu 700 km/h, lecz nie został przyjęty do produkcji seryjnej. Samolot byt uzbrojony w 3 zsynchronizowane działka SzWAK.

W 1045 r. biuro konstrukcyjne A. Jakowlewa podejmuje sie projektu samolotu szkolnego na bazie samolotu Jak-ZU z silnikiem ASz-21 o mocy 700 KM, w układzie gwiazdy, o chłodzeniu powietrzem. W celach badawczych przebudowany został myśliwiec Jak-ZU. lecz próby przeprowadzone w NIIWWS wykazały niskie parametry nowego dwumiejscowego samolotu szkolnego. Biuro dostało polecenie przekonstruowania samolotu i w wyniku prac w 1945 r. powstaje wersja szkolna, oznaczona Jako Jak-11. Wersja ta była przez szereg lat używana do szkolenia pilotów wojskowych we wszystkich państwach socjalistycznych.

Obok prac nad samolotem szkolnym A. Jakowlew na życzenie Józela Stalina podejmuje pracą nad projektem samolotu myśliwskiego o napędzie odrzutowym. Testy przeprowadzone w NIIWWS na zdobycznym sprzęcie niemieckim wykazały celowość podjęcia prac nad konstrukcją samolotów z nowym napędem. W początkowej fazie samoloty miały być projektowane z zespołem napędowym złożonym ze zdobycznych niemieckich turbinowych silników odrzutowych Jurno-0048 o ciągu 8,8 kN (900 kG). Do prac nad samolotami myśliwskimi przystąpiły Jako pierwsze biura konstrukcyjne A. Jakowlewa i A. Mikojana. A. Jakowlew przyjął zasadę. iż nowy samolot z nowym 1 nie znanym napędem powinien mało różnić się od samolotu z napędem tłokowym. Bowiem przystosowanie pilota do nowego sprzętu winno następować powoli, a nie skokowo. Jak to usiłowano zrobić w Niemczech z miernymi efektami. Podstawą nowego samolotu miał stać się znany samolot Jak-ZU. Prace adaptacyjne powierzył A. Jakowlew Jewgienijowi Adlerowi. Dodatkową zaletą przejęcia znanych 1 wypróbowanych podzespołów było znaczne skrócenie procesu produkcyjnego. Zmianie uległa Jedynie przednia część samolotu Jak-ZU oraz wyposażenie

1 osłona kabiny pilota. Budowę prototypu samolotu, oznaczonego Jako Jak-15. zakończono Jesienią 1945 r. i poddano go dmuchaniom w tunelu aerodynamicznym. w celu zbadania wpływu gazów spalinowych z silnika na pokrycie sklejkowe tylnej części kadłuba. Wyniki dmuchań wykazały konieczność zastosowania osłony ze stall żaroodpornej na dolną część kadłuba, najbardziej narażoną na działanie gazów spalinowych. Pierwszy lot samolotu odbył się r 24 kwietnia 1946 r. Samolot pilotowany przez Michała Iwanowa wykonał krąg nad lotniskiem i wylądował. Opinia pilota była pozytywna. Tego samego dnia dokonano też oblotu samolotu konkurencyjnego MiG-9. zbudowanego przez zespół A. Mikojana. Badania w locie wykazały, iż układ podwozia dwukołowego z kółkiem ogonowym należy zmienić ze względu na spalanie kółka ogonowego przez gazy spalinowe. Samoloty pierwszej serii, wykonanej w ciągu trzech miesięcy na defiladę z okazji rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, budowane były w układzie z kółkiem ogonowym, wykonanym ze stali, lecz w dalszych seriach zastosowano podwozie trójkołowe. Publiczne pokazy samolotów odrzutowych Jak-15 i MtG-9 odbyły się ostatecznie w dniu Święta Lotnictwa ZSRR 18 sierpnia 1948 r. (prototypy). a maszyn seryjnych 1 maja 1947 r.

Samolot Jak-15 stanowił naturalny pomost między samolotem tłokowym a odrzutowym 1 pozwolił na szybkie przeszkolenie personelu latającego 1 oswojenie go z nowym napędem. Produkcja seryjna podjęta zoatała w maju 1947 r. 1 trwała przez okres trzech lat. Następcą samolotu Jak-lS został kolejny całkowicie Już metalowy samolot Jak-17, na którym uzyskano większą prędkość lotu.

WERSJE ROZWOJOWE

I-ż* (1*40 r.) — prototyp samolotu myśliwskiego

0 konstrukcji mieszanej. Kadłub wykonany w formie kratownicy z rur stalowych oprofilowany układem drewnianych żeber i podłużnie, kryty był w przedniej części profilowanymi, odejmowanymi blachami duralowyml, a w tylnej płótnem. Płat niedztelony konstrukcji drewnianej kryty sklejką. Stateczniki konstrukcji drewnianej kryte były także sklejką. Lotki metalowe typu Frise kryte płótnem, analogiczną konstrukcję miały stery. Klapy metalowe typu Schrenk. Podwozie chowane w locie składało się z kół głównych i kółka ogonowego. Napęd samolotu stanowił silnik M-101P o mocy 1050 KM, dwunastocyllndrowy w układzie ,,V”, chłodzony cieczą. Silnik napędzał metalowe trój-łopatowe śmigło o zmiennym skoku WiSZ-SI. Uzbrojenie składało się z działka SzWAK kal. 20 mm, strzelającego przez kanał w wale silnika, oraz z dwu karabinów maszynowych SzKAS kal. 7,82 mm z zapasem 375 naboi na karabin oraz 120 naboi na działko. Przewidywano także możliwość podwieszenia pod skrzydła sześciu niekierowanych pocisków rakietowych RS-82 kal. 82 mm lub dwu bomb FAB-loo.

Jak-1 (1941 r.) — produkowana seryjnie ulepszona wersja 1-28 ze zredukowaną masą. Konstrukcja

1 uzbrojenie, analogiczne jak w samolocie 1-28. z tym iż kolo ogonowe było stale.

Jak-lM (1942 r.) — zmodyfikowany myśliwiec Jak-1. o obniżonej tylnej części kadłuba 1 kabinie krytej osłoną kroplową. Zmieniona była także konstrukcja płata, w której zastosowano duralowe dźwigary. Napęd stanowił silnik M-10SPF o mocy 1280 KM napędzający śmigło trójlopatowe o zmiennym skoku WISZ-10S SW. Uzbrojenie składało się z działka SzWAK kal. 20 mm 1 Jednego zsynchronizowanego karabinu maszynowego BS kal. 12,7 mm. Spotykane były także wersje z uzbrojeniem analogicznym, jak w samolocie Jak-1 lub też z działkiem SzWAK i dwoma zsynchronizowanymi karabinami maszynowymi BS.

Jak-Z (1943 r.) — kolejna modyfikacja samolotu Jak-lM, w której zmniejszono masę własną, rozpiętość płata, a tym samym 1 Jego powierzchnie oraz poprawiono własności aerodynamiczne konstrukcji.

Jak-ZU (1944 r.) — wersja rozwojowa samolotu Jak-Z z nowym silnikiem M-107A o mocy 1850 KM. Uzbrojenie składało się z dwu zsynchronizowanych działek SzWAK lub B 20S kal. 20 mm z zapasem 120 naboi na działko. Zastosowano także śmigło WtSZ-107. Samolot Jak-ZU miał szkielet o konstrukcji metalowej, a kryty był sklejką oklejaną płótnem.

Jak-ZP (1944 r.) — właściwie samolot Jak-ZU, na którym zastosowano uzbrojenie złożone z trzech działek B 20S.

Jak-ZPD (1944 r.) — budowana w malej serii wersja samolotu Jak-ZU z silnikiem WK-108 o mocy 1480 KM. Uzbrojenie 1 konstrukcja Jak w samolocie Jak-ZU.

Jak-ZTK (1944 r.) — samolot Jak-ZU, na którym zastosowano turbosprężarkę TStAM w celu poprawienia własności samolotu na pułapie przekraczającym 5000 m. Był to egzemplarz doświadczalny, prawdopodobnie nieuzbrojony. Cechą charakterystyczną tego samolotu było umieszczenie rur wydechowych prawego bloku cylindrów na górze przodu kadłuba. Sprężarkę umieszczono z prawej strony. Samolot nie był budowany seryjnie.

Jak ZR (1945 r.) — samolot Jak-3U, na którym zabudowano pomocniczy silnik rakietowy RD-1XI o ciągu 2,9 kN (300 kG). Zastosowanie silnika pomocniczego miało poprawić własności samolotu na dużej wysokości. Samolot wykonał 21 lotów testowych, po czym zaniechano dalszych prób.

Jak-ZT (1945 r.) — samolot Jak-ZU, na którym zastosowano uzbrojenie złożone z działka NS-Z1 kal. 37 mm i dwu zsynchronizowanych działek B 20S. Samolot budowany w malej serii.