Foto0648
Rffóiitał \
SPOSOBY MYŚLENIA O BEZPIECZEŃSTWIE W LITERATURZE NAUKOWEJ
I, Kilka refleksji o bezpieczeństwie w perspektywie historycznej
Rozważania na temat bezpieczeństwa spotykamy już w starożytności. Najczęściej pojawiały się one w dziełach filozofów* Np, znane do dziś dzieło Platona zatytułowane Pqństwp}0 zawiera przemyślenia dotyczące tego, co współcześnie nazywa się bezpieczeństwem narodowym i bezpieczeństwem pań* stwa. Platon zastanawiał się w nich nad istotą bezpieczeństwa i jego uwarun* kowaniami. Dostrzegał on już wówczas, że dla bezpieczeństwa człowieka i grup społecznych bardzo ważne znaczenie mają: dobre decyzje, zdrowe zmysły i zdrowe ciało, ale także powodzenie, sława I dostatek. Niektóre z tych spostrzeżeń zachowują swoją aktualność do dziś.
Inny starożytny filozof, Arystoteles w rozważaniach o bezpieczeństwie zwracał głównie uwagę na znaczenie przyczyn (uwarunkowań) bezpieczeństwa, podkreślając szczególnie dwie grupy tych przyczyn. Były to: a/ uwarunkowania zewnętrzne („budulcowe" i formalne) zależne od otoczenia, oraz
b/ przyczyny wewnętrzne - zależne od rzeczy i podmiotu11.
Ten sposób myślenia o bezpieczeństwie we współczesnej literaturze przedmiotu wyraża się przy pomocy terminów: bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne. Warto jednak zauważyć, że wraz z rozprzestrzenianiem się zjawiska globalizacji i otwieraniem granic państwowych (przykład Unii Europejskiej) pojęcia bezpieczeństwo wewnętrzne i bezpieczeństwo zewnętrzne nabierają współcześnie nieco innego niż kiedyś znaczenia, a w przyszłości być może nawet będą one dezaktualizować się, Wróćmy jednak do czasów starożytnych.
Wspomniany już Arystoteles*2 zwracał także uwagę na wartości jako warunek bezpieczeństwa. Chodziło mu o takie ponadczasowe wartości, jak sprawiedliwość i przyjaźń. Jego zdaniem ta pierwsza wartość - sprcrwiedliwość -mole być traktowana jako warunek zaistnienia drugiej, czyli przyjaźni. Bez obu
113111 M|| 1 \ j 2, warszawa łasa.
raju&Kffiral 1997, s. 2 os
; w Answre»e>, En-ką Wwswma I9$f
tytóh t^nnikśw w din^gij gcrapiktywię :gi^§9wąj; jggj malw
/n$kakujłu?@ ®j||i wplawań się 10, g@ jgi w §tai$^Hn@igi twracano uwagi na dwa pdsiaw^w© diiś a§p@ki^ bggpigGggółUwsi bs§0MSińsłwj obiek' tvwt\e l subiektowie- @h@giai w§p|g?iśhi§ terminy te gMd kajamy §ię t p§w-hą amvmeaiiteifg@ uwortegp 1, liidlft który wphal je bardziej «?e?eaółwwo, te jedna* określenia bezpieczeństwo ubiekftwne i swiekuwne mężna znaleźć już w praeaeh stareżyinego filozofa * gpikiirai W roawa^aniaeh dowapyeh beapie@MiVa(wa zwracał on uwagę na takie eeehy p?łowieka( jak mądrość, }iwęi\\H)śA sprawiedliwi i przyjemność Podkreśla) on takie potwbę zbliża-nia się do ludzi o takich ccohacli. zwracając jednocześnie uwagę na konieczność unikania ludzi „złych"1 2 3.
Pomimo, ze już w starożytności stelcy zwracali uwagę na znaczenie dla bezpieczeństwa takich cech człowieka, jak; przezorność sprawiedliwość etycz-ność 1 umiar, to ich przesłanie ciągle zachowuje swoja aktualność. Być może nawet na początku XXI wieku ozłowiek coraz wyraźniej uświadamia sobie ich znaczenie, o czym mógł świadczyć przebieg dyskusji na tzw. konferencji klimatycznej. która odbyła się w Poznaniu pod koniec 2008 roku .
Przechodząc do czasów nowożytnych warto zauważyć, że np, Monteskiusz podkreślał szczególną rolę przyjaznych stosunków między ludśmf i poszanowania prawa4 jako warunków bezpieczeństwa. Zwracał na to uwagę także P. Holbach5 6. To dzięki przestrzeganiu prawa mogą być chronione takie wartości, jak wolność I własność. Ta ostatnia wartość, ożyli własność, była również przedmiotem zainteresowania T. Hobbesa . Jednak - zdaniem tego myśliciela - mówiąc o bezpieczeństwie nie można zapominać o tym, że wiążą się z nim takie kategorie, jak: nieufność, sława iniezdrowa" rywalizaęja omz wojna i bogactwo. Czy można powiedzieć, że na początku III Millenium znaczenie tych pojęć dla wielu osób i grup społecznych, n może nawet dla całych państw i społeczeństw straciło swoją aktualność? Pytanie to wydaje się reto-lyczne. Jeśli tak, to prawdopodobnie przyczynia się to | między Innymi | do powstawania wielu konfliktów wewnętrznych i międzynarodowych, rozwiązywanych nierzadko w sposób siłowy. Dostrzegał to już przed laty E. Kant7, dlatego zwracał on uwagę na rolę takich wartości, jak: pokój, prawo i moralność,
11D. Frei, Sjclicrticii. Grundfragen der Wcltpolilik, Verlog W. Kohlhammcr, Siuttgard 1977.
R, Rosa, Filozofia bezpieczeństwa, Warszawa 1995.
11W grudniu 2008 roku w Poznaniu odbywała się międzynarodowa konferencja poświęcona po> pokiwaniu sposobów ograniczenia emisji COjdo atmosfery.
'‘Ch-L- Monte*)icu, O duchu praw. Warszawa i957.
|| p,0. łjulbach, System przyrody czyli prawa świata fizycznego i moralnego, Warszawa |957.
'* f. Hohbos, 1-cwiataO' czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Warszawa 1954. s. IÓHHt
if i. pyl O wiecznym pokoiu &uys niozoilczny. Wrocław 1992; Wieczny pokój. Warszawa.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Marcin Sieńczyk Załącznik 2 Do niedawna w literaturze naukowej opisano zaledwie kilka przykładów
nim sposób myślenia jest naukowo uprawniony, skoro praca zespołów zorganizowanych jest - jak wiadomo
Ekonomika turystyki R Łazarek (66) 5.3. Właściwości popytu turystycznego W literaturze naukowej z
Zdjęcia 0130 ■ Mampulacjajest to działanie mające na celu wpłynięcie na sposob myślenia i / lub zach
skanuj0024 (142) 4. Naukowe podstawy prawnej ochrony przyrody114 w literaturze naukowej. Tb człowiek
IMG@52 (2) Wpływ Internetu na głębię i sposób myślenia Mózg ma dwa rodzaje pamięci: krótkotrwałą - p
pCena numeru 25 groszuCftnip* 16str. „Republiki", 8 str. Dodatku Literacko-• Naukowego i 8str.d
126 Filozofia Hegla i jej dziewiętnastowieczna recepcja — w odróżnieniu od sposobu myślenia
312 WDODZIMIEBZ SOŁOWIEW. jak do ich sposobu myślenia trafie, mnie wyzyskać wypadki, na pozór mało
IMG48 (6) Sposoby pomiaru wilgotności Można wyróżnić kilka głównych zasad pomiaru wilgotności powie
IMGD07 Jacek Szmatka II Przyjrzyjmy się temu. w jaki sposób zwykło się w literaturze socjologicznej
page0138 — 124 wym i jedynie skutecznym środkiem idealnego sposobu myślenia w szerokich warstwach lu
page0149 — 135 — uciecha zmysłowa staje się zarazem uciechą duchową i obudzą szlachetny sposób myśle
NYCZ16 Nowe prądy filozofii na Zachodzie, od paru lat musujące w literaturze naukowej i przenikające
więcej podobnych podstron