ekonomika (10)

U NOcjocc bodart transportowych w naukach ffcanomicznydi

rawoju nauk ekonomicznych, kiedy rue każda praca była uważana za produk-tyją i za tworzącą warto# dodaną, Obecnie jest przesądzone, iż wszelkie do-brn, w tym również usługi, mają wartość, jeżeli służą zaspokojeniu ludzkich p₀. trwb. łbgląd taki wywodzi się z pracy C. Mengera (1871) zatytułowanej Gmhtot kr ManrtsduflsUhrt (Zasady ekonomii). Twierdził on, że jeżeli musi być pokonana odległo# przestrzenna, aby mogło dojść do zaspokojenia ludz. kich potrzeb, czy to o charakterze produkcyjnym, czy też konsumpcyjnym, to transport również ma zdolność zaspokajania tych potrzeb i jest pewnym dobrem. Dotyczy to zarówno przewozów osób, jak i ładunków⁷. Każda działalność gospodarcza, lub gospodarstwo domowe, ma swoje miejsce w przestrzeni, jest elementem tej przestrzeni. Elementami przestrzeni są także dobra, które są po. trzebne do zaspokojenia potrzeb. Mogą one być umiejscowione w różnych pań. stwach, regionach, czy miastach. Przestrzeń powoduje rozdzielenie poszczególnych należących do niej elementów określoną odległością, która musi być pokonana przez osobę, chcącą zaspokoić swoją potrzebę, lub też przez towar, który dana osoba chce nabyć. Transport zwiększa użyteczność dóbr poprzez ich prze-nwesame w przestrzeni.

Również w poglądach K. Marksa można znaleźć odniesienia do produkcyjnego charakteru transportu. Ewolucję poglądów różnych szkól ekonomicznych na temat produkcyjności poszczególnych działów gospodarki można zaobserwować na rys. 13.

Zagadnienia ekonomiczne dotyczące poszczególnych dziedzin życia gospodarczego muszą być rozpatrywane oddzielnie, z uwzględnieniem ich specyfiki. Najistotniejszą cechą produkcji transportowej, wpływającą na specyfikę tego działu gospodarki, jest jej przestrzenny charakter. Aby móc przeanalizować różne zjawiska gospodarcze występujące w konkretnym dziale gospodarki, gromadzi się fakty, dokonuje ich opisu, klasyfikacji, a następnie przeprowadza się uogólnienia oraz określa związki między poszczególnymi zjawiskami. Na takiej podstawie są też formułowane prawidłowości występujące w transporcie.

W ramach ekonomiki transportu wykształciły się ekonomiki gałęziowe. Ekonomiki gałęziowe badają zjawiska gospodarcze w poszczególnych gałęziach transportu i w przedsiębiorstwach transportowych. W transporcie występują następujące ekonomiki gałęziowe: ekonomika transportu samochodowego, ekonomika transportu kolejowego, ekonomika transportu lotniczego, ekonomika transportu morskiego, ekonomika żeglugi śródlądowej, ekonomika komunikacji miejskiej. Z kolei z ekonomik gałęziowych biorą swoje podstawy technologie i specjalizacje, np. technologia transportu kolejowego*.

Ekonomiści stworzyli kilka modeli powiązań między ekonomią ogólną, ekonomiką transportu a ekonomikami gałęziowymi, jednakże pod względem merytorycznym za najwłaściwszy można uznać model dwustronnych wzajemnych powiązań i oddziaływań (rys. 1.4)*.

Ekonomika transportu

Ekonomika transportu przekazuje ogólne prawa ekonomiczne, uwzględniające specyfikę transportu, do ekonomik gałęziowych, skąd otrzymuje się szczegóły praktyczne, na podstawie których można ustalić pewne prawidłowości występujące w całej branży.

\ Ekonomiki gałęziowe

Ryt. 1.4. Model dwustronnych wzajemnych powiązań

Źródło: opracowanie własne na podst W. Grzywacz, J. Burnewkr. Ekonomika transportu. WKL, Warszawa 1989, s. 13.

¹ AMbtaat transport wonomks. Red. V B Polok, K. Heertje. Bgar, Chcltenham 2001, s. 4.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ekonomika (160) 318 9 Kmity w trirupoMr 9.10. Koszty świadczenia usługi transportowej i koszty zasp
ekonomika (162) 10. Ceny usług transportowych 10. Ceny usług transportowych 10.1. Podstawy teorii c
img183 (10) UJ N O o co o tr TRANSPORT MORSKI
skanuj0074 Rys. 10.26. Schemat wywiewania, transportu i depozycji pyłu lessowego na przykładzie cent
Sytuacja zdrowotna w Polsce Co 10-ty dorosły człowiek nie wykonuje żadnych badań kontrolnych. Tylko
81324 strona (10) ty (w środkowej górnej jej części), w odległości 1 mm jeden od drugiego. Kożdy odc
5. 6. 7. 8. 9. 10 11 12 usługi transportowe przy użyciu 1 pojazdu usługi
Rys105 Rys. 10.1. Stosowany w starożytności sposób transportu kolumn walcowych
Rys106 Rys. 10.2. Stosowany w starożytności sposób transportu kolumn prostopadłościennych
pow<!duc    i ogólną cyiaym wzrostem środków obiciowych (owej świata, a 10*ty mies
10 1. STRUKTURY ALGEBRAICZNE I ICH TRANSPORT spełniająca warunki domkniętościW ; MP*k,)cP. Homomorfi
4.10.5.    Dokumenty na materiałach transparentnych (kalki, pergaminy, folie) będą ta
DSC08896 ■ ok. 10 ty s. osób profilaktycznie zażywa antybiotyki przez następne 60 dni
DSC08896 ■ ok. 10 ty s. osób profilaktycznie zażywa antybiotyki przez następne 60 dni
DSC34 Rys. V.10. Schemat klasycznego układu transportu pneumatycznego z urządzeniem separującym. Gg
138,139 138 138 Rys. 10.26. Schemat wywiewania, transportu i depozycji pyłu lessowego na przykładzie
img072 (10) ty l iPV

więcej podobnych podstron