Geografia turyzmu 8

7. Kuch turystyczny

:>ao

160

Hyc. 22. Wpływ sytuacji politycznej na przyjazdy turystów zagranicznych do Sri Lanki w latach 1966* IW .1

1966 1970 1980 1990

:oo

400

oo

odwiedziło 5 min turystów zagranicznych, a w 1994 r., w związku z wojną W niedalekiej Bośni i Hercegowinie i nie rozwiązanym konfliktem z Serbami w Kra-jinie i w Sławonii, jedynie 67 000 turystów. Mimo zakończenia działań wojennych w nadmorskiej części Chorwacji, niepewna sytuacja polityczna w byłej Jugosławii sprawia, że np. w Dalmacji ruch turystyczny jest daleki od osiągnięcia stanu sprzed 199] r. |Wiluś, Włodarczyk 1996].

Również Bułgaria może posłużyć za przykład kraju, w którym trudności gospodarczo i niezbyt jasna sytuacja polityczna (częste zmiany rządów) stały się powodem gwałtownego załamania napływu zagranicznych turystów. Tylko w ciągu •I lal (I9KK 1992) liczba wszystkich przyjeżdżających do Bułgarii zmniejszyła si$ o I/,’, liczba zagranicznych turystów spadła o 1/3, a liczba udzielonych noclegów uległa ograniczeniu o 1/4. Mimo znacznego wzrostu liczby odwiedzających i tu-lyslow w latach 1993-1994, w 1995 r. nastąpiło kolejne załamanie się zagranicznej turystyki przyjazdowej, co dało się odczuć również w następnych latach [Bachva-rov 1997, I999J. Do głównych powodów kłopotów, jakie przeżywa sektor turystyczny w Bułgarii - obok kryzysu gospodarczego i niedokończonej restrukturyzacji usług turystycznych - należy również zmiana roli tego kraju na europejskim tynku turystycznym. Do końca lat osiemdziesiątych Bułgaria pełniła rolę ważnego regionu turystycznego dla krajów socjalistycznych Europy Środkowo-Wschodniej, Było to w dużym stopniu spowodowane ograniczeniami paszportowymi i limitami dewizowymi obowiązującymi w Polsce, Czechosłowacji, Niemieckiej Republice Demokratycznej i w Związku Radzieckim, które sprawiały, że zamiast nad Morze Śródziemne do Włoch, Grecji, Turcji i Hiszpanii, obywatele wymienionych wcześniej krajów mogli korzystać jedynie z. wyjazdów do Bułgarii, Rumunii, Jugosławii, ezy leź na czarnomorskie wybrzeże Krymu i Kaukazu,

Przykładem regionu, gdzie na wielkość ruchu Uiiyslyczncgo bardzo istotny wpływ ma sytuacja polityczna, jest od lut Hllakl Wschód, Nierozstrzygnięty konflikt izraelsko-arabski sprawiał, że przez niemal cały e/u* po II wojnie światowej region ten był rzadko odwiedzimy przez luryalrtw tfMizu pielgrzymami udającymi sii,¹ do miejsc świętych islamu w Aiabtt Saudyjskiej ora/, pielgrzymami odwiedza picy mi Izrael). Dopiero lala osienul/icMijte przyniosły wyraźny wzrost w ruchu lurystycznym, przede wszystkim do Egiptu, Izraela i Jordanii. Tendencja ta utrzymuje się do chwili obecnej z pewnym regresem w 1991 r., co było spowodowane wojną z Irakiem o Kuwejt (w roku tym np. liczba turystów z Europy do Jordanii zmniejszyła się o 1/2). Fala zamachów terrorystycznych przeciwko zagranicznym turystom w Egipcie, jak również niespokojna sytuacja w Izraelu i na terenach Au-lonomii Palestyńskiej, mogą spowodować ponowne zmniejszenie się ruchu turystycznego na Bliskim Wschodzie⁶. Innym przykładem, jak wydarzenia polityczne mogą wpływać na rozwój lub stagnację gospodarki turystycznej, jest sytuacja na pograniczu Izraela oraz Egiptu i Jordanii. Po podpisaniu w październiku 1994 r. układu pokojowego Izrael-Jordania, rząd izraelski ogłosił plan utworzenia strefy turystycznej Akaba-Ejlat-Taba, co korespondowało z planami egipskimi z 1993 r. (projekt Rwiera) zbudowania na odcinku wybrzeża Zatoki Akaba od Nuweiba do Taba około 33 000 pokoi hotelowych, jak również z podobnymi planami jor-dańskimi [Meyer 1996, 82]. Jednak, jak pokazały następne lata, wygranie wybo rów parlamentarnych w Izraelu przez partie prawicowe spowodowało wstrzymanie dalszych prac nad utworzeniem transgranicznej strefy turystycznej nad Morzem ( zerwonym.

Tabela 38. Zmiany w przyjazdach turystów zagranicznych do Jordanii w latach 1989-1993

Liczba turystów

Lata	Bliski Wschód i Egipt	inne kraje Azji	Europa	Ameryka Północna i Południową	pozostałe regiony świata	razem
1989	•Ty^:;T940;,_:;_:;	150	127	TTYY 48	12	2 278
1990	2 075	391	117 •	"...	12	2 633
1991	1963	175	58	24	8	2228
1992	V... ^862		:y72L;h:	39	12	3 243
1993	2 677	205	: isi	51	14	3 099

Źródło: opracowano na podstawie Z.A.N. Hawantdeh [1994],

Przykłady Tajlandii, Rwandy, Polinezji Francuskiej, Chorwacji itp. wskazują, w jak dużym stopniu kierunki przemieszczeń turystycznych są uzależnione od sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno-militarnej. Czynnikiem zakłócającym rozwój turystyki mogą być również klęski żywiołowe (np. powodzie, huragany, silne mrozy), jak również awarie technologiczne (np. awarie reaktorów jądrowych, katastrofy zbiornikowców). Krajem Oceanii, w którym w ostatnich latach nastąpiło

⁽¹ Wyraźny zwłą/rk między zamachami terrorystycznymi a zmniejszeniem się rudni luryslycz nego został dowiedziony po eksplozji bomby na pokładzie samolotu leeiicego mul szkockim mi asie czkietn Lookcrble (Wlflkw Miylnnla) w grudniu l‘J8K r. |0’Harc. Harrelt IW4. 411.