GK (62)

Rys. 72. Porównywanie ilości mleka

może przelejesz z powrotem? Potem poleca przelać mleko z drugiej małej butelki do dużej. Teraz jest tyle samo mleka w obu dużych butelkach. Można więc zbadać skutki następnej zmiany. Dziecko przelewa mleko z butelki do 3 szklanek tak, aby w każdej było trochę mleka. I znowu pojawia się problem: czy tu i tu jest tyle samo mleka? (rys. 73).

Rys. 73. Porównywanie ilości mleka po kolejnej zmianie

Na koniec tej serii eksperymentów dziecko przelewa mleko z drugiej butelki do trzech następnych szklanek i znowu porównuje. Jeżeli dziecko nie jest znudzone doświadczeniami, można powtórzyć całą serię.

Po jakimś czasie należy zorganizować podobną serię ćwiczeń. Przygotować kolekcję naczyń (3 lub 4 pary) o kontrastowym kształcie. Wlać mleko do jednej pary naczyń tak, aby było „po równo”. Potem przelewać z jednego naczynia do innego z innej pary. Porównywać i znowu sprowadzić do równości przelewając z drugiego naczynia do tego drugiego z drugiej pary itd. W trakcie takich eksperymentów dziecko musi mieć możliwość porównywania naczyń i przelewania w innej kolejności, niż to przewidział dorosły.

Przyjęcie u misia. Dla dzieci młodszych, tych w klasie zerowej, możną organizować taką zabawę. Dorosły zaczyna opowiadać: Miś postanowił zaprosić na swoje urodziny kotkę Panterkę i jej dwoje kociąt, lalkę Malgorzatkę i jej przyjaciela Kubusia... Kogo by jeszcze zaprosić? Zastanawia się miś... Zwykle dzieci podejmują wątek i wyliczają następnych uczestników przyjęcia. Za-

stanu wiają się nad potrawami i napojami, a kiedy jadłospis jest gotowy — razem z dorosłym przygotowują potrawy... Jest to okazja do dzielenia całości na określoną liczbę części, formowania »różności« z jednakowych kawałków, przelewania płynu do małych naczyń, przyporządkowania jeden do jednego w trakcie nakrywania do stołu itp.

Tego rodzaju zabawy znajdują się w repertuarze każdego dziecka. Udział dorosłego nada zabawie szczególnie atrakcyjną formę. A co najważniejsze, umiejętnie postawione pytania spowodują, że dziecko skupi swą uwagę na następujących czynnościach: dzielenie i mieszczenie, przekształcanie i przywracanie poprzedniego kształtu, przyporządkowywanie na różne sposoby i liczenie. Określi je słownie i zastanowi się nad uzyskanymi efektami. Nie bez znaczenia jest także to, że te intelektualne czynności będą »otulone ciepłymi emocjami«.

16.12. Różnicowanie zmian zachodzących w czasie Wprowadzenie do pomiaru czasu

Różnicowanie i ocena tego typu zmian są dla dzieci bardzo trudne. Wynika to zapewne z różnic indywidualnych odczuwania przemijania. Zasadnicze znaczenie ma tutaj stan emocji. Czas dłuży się nieznośnie i „wlecze się” każda minuta, jeżeli człowiek na coś czeka. A jeżeli jest czymś naprawdę zainteresowany, to wydaje mu się, że czas płynie niezwykle szybko. Na dodatek nie sposób cofnąć minionych chwil, aby jeszcze raz określić to, co się działo i zbadać, jak długo to trwało. Czas wypełniony jest zdarzeniami i na nich skupia się uwagę, zaś upływ czasu, przemijanie, znajduje się na peryferiach spostrzeżeń. Prawdopodobnie dlatego kompetencje intelektualne w zakresie określania zmian zachodzących w czasie i obiektywnej oceny czasu pojawiają się u dzieci stosunkowo późno.

M. Kielar-Turska (1989, s. 78 — 79) na podstawie badań stwierdza, że orientacja dzieci przedszkolnych w relacjach czasowych jest jeszcze niewielka. W jej badaniach dzieci wysłuchały opowiadania, a potem wyjaśniały relacje pomiędzy omawianymi zdarzeniami — pomiędzy tym, co działo się w przeszłości, będzie w przyszłości i jest w teraźniejszości. Okazało się, że czterolatki potrafią zestawić w czasie, najwyżej dwa zdarzenia. Potem kompetencje rosną i starsze dzieci ujmują już chronologicznie 6 do 8 zdarzeń. Jednak nadal trudno im ustalać bardziej złożone relacje (jutro, wczoraj, przedwczoraj itp.) zdarzeń w czasie.

W porządkowaniu zdarzeń kierują się bowiem subiektywnymi odczuciami. Stosunkowo wcześnie są jednak zdolne do określania rozróżnień kontrastowych, np. lato — zima, rano — wieczór. Trudniej im spostrzec mniej ostre różnice i ustalić np. ciąg rano-południe-wieczór.

Taki intuicyjny sposób ujmowania czasu jest charakterystyczny dla przed-operacyjnego poziomu rozumowania. Zdaniem J. Piageta i B. Inhelder (1967,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
36 (77) Rys. 72 Wiednie zbliżenie miejsca tworzenia szwu do przyszywanego zamka. Półstopka wraz z li
P1110756 (2) Rys. 72 Z uwagi na ruchomy stół ładowarki, który może wychylać się na boki, łańcuch prz
skanuj0034 (62) Tabela 72 Tezy pedagogiki czasu wolnego Tabel a Tezy Charakterystyka W Narastanie
Slajd15 (21) Mocowanie w podtrzymkach. Rys. 4.72. Wałek zamocowany w kłach przy użyciu podtrzymki $t
img153 (6) Rys. 72. Zwijadlo do sznurka latawca Przy pewnej wprawie można wykonać lądowanie rakiety
skanuj0056 (30) Rys. 22. Porównanie uczenia się skomasowanego (6 sek. przerwa między próbami) z ucze
img011 11 1. Wprowadzenie Rys. 1.1. Wprowadzony do komputera obraz może być rozważany jako podlegają
img013 13 1. Wprowadzenie Rys. 1.3. Przykładem obiektu podlegającego rozpoznawaniu może być pokazany
P1000948 (3) Pórównanlo składu mleka kobiecego, sztucznego I krowiego Składniki 1 ■ 1 Mleko ko

więcej podobnych podstron