IMAG0082

bokich Chomsky’ego i gier językowych Wittgensteina. To zaś w równoznaczne z kapitulacją metody lingwistyczno-analitycznej gdyż oznacza sięgnięcie do „nienaukowej” procedury interpretacji która stanowi zabieg hermeneutyczny, postulowany, przez tradycyjny nurt przekladoznawstwa filozoficznego.

Eksponowana w teorii Levy’ego metoda iluzjonistyczna lub jej alternatywa, deziluzja, to nowe szaty pojęciowe dla Schleiermache-rowskich kierunków poruszania dzieła lub odbiorcy.

Nowoczesna szkoła Studiów Przekładoznawczych (Translation Studies), postulująca badania empiiyczne nad materiałem konkretnych, funkcjonujących w kulturach tłumaczeń i ustalanie tym sposobem rządzących przekładem norm historycznych (Even-Zohar, Touiy) z góry zakłada, że nonny te mogą być dyktowane głównie przez kulturę wyjściową lub głównie przez kulturę docelową, co sprowadza się w gruncie rzeczy do powielenia formuły Schleiermachera: chodzi

0    normy poruszające czytelnika, lub normy poruszające dzieło.

W swoim artykule O istocie języka Jakobson (1989) zwraca uwagę na reprodukcjonizm odkryć naukowych w dziedzinie językoznawstwa, co brzmi w kontekście jego wywodów jak zarzut ignorancji. Tymczasem reprodukcjonizm jako fenomen właściwy rzeczywistości zarówno materialnej, jak i spirytualnej, ma zapewne swe źródło i uzasadnienie w kreatywnej ciągłości bytu transcendentnego

1    reflektującej go myśli ludzkiej; w każdym ich momencie zawarta jest pełnia generującej je historii.

13. Impuls kosmopolityczny

Wiele tomów poświęcono uprawianym w przekładoznawstwie studiom nad realiami kulturowymi, których znajomość stanowi dla przekładowcy niezbędny warunek rzetelnego uprawiania zawodu (Witte 2000). Autoizy chętnie przytaczają błędy translatorskie, wynikające z niedostatecznej kompetencji kulturowej tłumacza. W wywodach tych brakuje jednak jednego - bardzo istotnego moim zdaniem | aspektu, jakim jest kosmopolityczny charakter świadomości tłumacza. 1    a

Od tłumacza wymaga się zaawansowanego profesjonalizmu, do którego należy nieustanne obcowanie z kulturami odnośnych języków. Zakładanie, że tłumacz w jednakowym stopniu partycypuje w każdej z nich, byłoby bezpodstawnym idealizowaniem: w rzeczywistości tłumaczy osoba o ścisłej przynależności do jednej z kultur, lub przynajmniej zdominowana przez taką przynależność. Z drugiej jednak strony identyfikowanie się tłumacza z jedną kulturą, jako własną, nie ma charakteru kulturowej izolacji, gdyż towarzyszy mu z konieczności otwartość na tę drugą. Stan świadomości międzykulturowej czynnych tłumaczy mógłby — moim zdaniem - stanowić interesujący obszar interdyscyplinarnie zorientowanych penetracji badawczych. W związku z faktem, iż tłumacz pozostaje pod ciągłym, uwarunkowanym zawodowo wpływem bodźców obcej kultury, nie do końca jest on w stanie wstawić się w położenie swego potencjalnego odbiorcy, laika. Jego świadomość posiada zróżnicowany i zmienny stopień rozszerzenia o kulturę oryginału, który jest trudny do uchwycenia i zapewne tylko częściowo uświadamiany.

Poza tym kompetencja kulturowa, podobnie zresztą, jak i kompetencja językowa, jest niewątpliwie stanem przejściowym, ciągle się zmieniającym, i to zarówno na lepsze - poprzez przyrost doświadczenia i wiedzy, jak i na gorsze — poprzez ubytki tych walorów. Ten drugi przypadek ma miejsce np. wówczas, gdy tłumacz z jakiegoś powodu traci możliwość bezpośredniego kontaktu z obcą kulturą, bądź nie nadąża za zmianami, jakie zachodzą w jej realiach. Może on wówczas projektować do powstającego tekstu własną nieadekwatną do dynamicznej rzeczywistości, wiedzę.

Tak, jak kompetencję językową można mierzyć badając błędy w performancji (Tarone 1988), taki poziom kompetencji kulturowej tłumacza można by badać przy pomocy przypadków nieadekwatno-ści kulturowej jego przekładów.

151

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cia oświecenia. Skoro przyczyną choroby jest atakowanie granic języka (granic gier językowych), to n
IMAG0018 2. B «»*>■■ pomi czcA: DMnlh iU. 2.05 3. tO o,y *,70 i 1- a-i Z ,4B S 2-*a 1 20.1.78 I
IMAG1317 Wybrane podejścia aksjologiczne i teoretyczne w pracy socjal (kognitywnych) i emocjonalnych
0000034880 000060 56Gumno.Gwiazda. od pola same stodoły bez ogrodzenia są, to zaś ogrodzenie ciągnie
img039 39 czyli
JĘZYKÓW OBCYCH Studium Języków Obcych to jednostka międzywydziałowa, zapewniająca studentom naukę
page0049 WROŃSKIEGO ŻYCIE 1 PRACE. 89 czy „względnej*. To zaś przeciwieństwo i ta neutralizacja wyni
page0245 Charakter poety. 239 przekształcili w idealizm akosmiczny. Na to zaś, jakoby wierzył w bogó
ingarden16 36 36 dej warstwio-dzieła literackiegoTW warstwie brzmień językowych^ zachodu to w szczeg

więcej podobnych podstron