IMAG0110

Wprowadzenie: przekład - język - literatura

zatem nigdy po prostu „operatywny” czy też „informatywny” (Stolze 2008:226); co więcej, także dzielenie tekstów na literackie i nieliterackie traci w tym kontekście sens.

W przeciwieństwie do zaprezentowanych powyżej badaczy autorka kolejnego tekstu, Radegundis Stolze, konsekwentnie buduje swą hermeneutyczną teorię translacji w żywym dialogu z innymi paradygmatami nauki o przekładzie. Dzięki temu udąje się jej spojrzeć z zewnątrz na dorobek hermeneutyki przekładu i zwrócić uwagę na jej słabości i niedostatki. Stolze z pewnością uczyniła wiele, by w przeważąjącej mierze speku-latywną hermeneutyczną refleksję nad przekładem sprowadzić do lingwistycznego konkretu. Kluczową rolę w tym kontekście odegrała jej monografia Hermeneutisches Uber-setzen („Przekład hermeneutyczny"), w któręj, wychodząc z założenia, że tłumaczenie jest „działaniem w domenie języka”, podjęła się opisu lingwistycznych kategorii determinujących decyzje translatorskie (Stolze 1992:15). Wyróżniła przy tym, po pierwsze, wa-runkujące rozumienie tekstów „kategorie recepcji” (tematyka, semantyka i leksyka) oraz, po drugie, „kategorie produkcji” (pragmatyka i stylistyka), które muszą być uwzględnione w procesie formułowania przekładu. Zaprezentowane w niniejszej antologii rozważania Radegundis Stolze na temat ewolucyjnego charakteru procesu tłumaczeniowego wchodzą w zakres wstępnej części Hermeneutisches Ubersetzen i odnoszą się do ogólnych zasad procesu formułowania przekładu, w którym tłumacz usiłuje tak zwerbalizować zrozumiany przez siebie komunikat, by powstała optymalna zgodność sensu między tekstami oryginału i przekładu (Stolze 1992:61). Tłumaczenie jawi się w tym świetle jako ciągły proces ukierunkowanej na zgodność optymalizacji, której obecność widać w „udanym, dokładnym, całościowym przekładzie tekstu” (w niniejszym tomie s. 352). Przy czym ważnym zadaniem tłumacza tekstów literackich jest ocalenie ich nieokreśloności, otwartości, wieloznaczności, tak aby cechy te mogły być przedmiotem doświadczenia interpretacyjnego odbiorcy przekładu. Stąd nąjkrótsza formuła przekładu literackiego, ujęta w pojęciu „odtworzonego doświadczenia” (Stolze 1992:226).

Hermeneutyczną część antologii zamyka esej Paradygmat przekładu Paula Ricoeura, jednego z nąjwybitnięjszych przedstawicieli współczesnej hermeneutyki filozoficznej. Podobnie jak u Hansa-Georga Gadamera, również u Ricoeura filozofia przekładu bezpośrednio wynika z przyjętej przezeń filozofii interpretacji. Celem interpretacji jest przyswojenie, dialektycznie związane z dystansem, z obcością tekstu. Przyswojenie nie jest wtym kontekście odszukaniem intencji autora i przyłączeniem się do nięj, lecz „pojmowaniem przez dystans i na dystans” (Ricoeur 1989b: 243). Interpretacja przekracza dystans historyczno-kulturowy, gdy aktualizuje znaczenie tekstu dla obecnego czytelnika, skła-niąjąc go do odpowiedzi na nie (Ricoeur 1989c: 277). Podobnie rzecz się ma z przekładem - zdarzeniem interpretacyjnym, wpisanym w dialektykę obcego iswojego.

Według Ricoeura każde tłumaczenie jest wpewnej mierze dialogiem z tym, co obce, więcęj nawet - jest swego rodząju gościnnością wobec obcego (Keamey2004: xvii).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMAG0100 21 Wprowadzenie: przekład - język - literatura /unio dziełu z kontekstem kulturowym i strat
IMAG0102 23 Wprowadzenie: przekład - język - literatura wcześniejsza werąja 1980), wychodząc od poję
IMAG0104 Wprowadzenie: przekład - język - literatura 25 osiągnięcia w opisie praktyki tłumaczeniowej
IMAG0114 Wprowadzenie: przekład - język - literatura 35 kultura zostaje „przetłumaczona”. W takim pr
IMAG0116 Wprowadzenie: przekład - język - literatura 37 ju dziedziny. Na fali zwrotu kulturowego nąj
IMAG0108 VpnW5Q2&hie: przekład - język - literatura 29 nia, stwierdza on, że „tłumacz musi w sob
IMAG0112 31 Tęj5WffWWW? JJJMIdd - język - literatura autorek, jak Annie Brissett czy Rosemary Arrojo
282 (34) 282 Część V A zatem? Najpierw od podstaw przymiotnikowych (czy też zaimkowych} typu )tutł-.
Bez nazwy4 (7) 86 Szkice z filozofii literatury nia w stosunku do rzeczywistego świata czy też do cz
nie preferował literatów młodopolskich, którzy po prostu uchodzili za współczesnych, by w latach
IMAG0126 31 Suptementaga kwasem foliowym u kobiet w wieku rozrodczym ma na celu A-zapobiegame powsta
img002 (64) m Gramatyka Cechą charakterystyczną języka czeskiego jest podział na język literacki, pi
Wstęp Program „Polski język i literatura” został opracowany zgodnie z wymogami Prawa o wykształceniu
WPROWADZENIE I SYSTEMATYKA PODRĘCZNIKA Nauka prawa nigdy nie jest prostym zadaniem dla studentów ucz
page0328 320    Serbowie — Serbski język i literatura Serbowie. Przed osiedleniem się
page0329 321Serbski język i literatura w nim trzy narzecza podrzędne: hercegowińskie w Bośuii i Herc
page0508 500Rumuni — Rumnński język i literatura w Serbii i Macedonii południowej. Ogół ludności ple

więcej podobnych podstron