IMAG0243 (4)
40 JĘZYK POLSKI LXXVII I
Problem przewagi składniowej jednego z dwóch konkurujących ze sobą w jakimś wyrażeniu wyrazów jest — okazuje się — problemem dosyć rozległym i na pewno wartym pełniejszego opracowania.
Dopisek Redakcji1
Powyższe argumenty na rzecz zmiany obowiązującej zasady pisania wyrażeń przed pól godziną i po pół godzinie przedstawił prof. Bogusław Kreja na posiedzeniu Komisji Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN w dniu 20 maja 1996 r. Spotkały się one m.in. z następującymi kontrargumentami:
1. Forma pól współtworzy potencjalnie wyrazy złożone w połączeniu z wszystkimi rzeczownikami (nie wyłączając nawet imion własnych). Konstrukcje takie zgodnie z zasadami ortografii piszemy łącznie bez względu na to, czy mają za sobą długą historię, czy też właśnie zostały doraźnie utworzone, a więc np. póldziecko i pólkom-puter. Tak więc nawet gdyby wyrazu półgodzina użył ktoś dziś po raz pierwszy, powinien napisać go łącznie. Wprawdzie struktury półgodzina i póldziecko nie są semantycznie identyczne (półgodzina to '0,5 godziny’, a póldziecko to 'niezupełnie dziecko’), ale w ortografii dla uproszczenia staramy się takich różnic nie uwzględniać.
2. Jednym z kryteriów wyróżniania wyrazów w strumieniu dźwięków mowy jest możliwość wstawienia dodatkowego elementu w wątpliwym miejscu podziału. Kryterium to ujawnia też różnicę między strukturami po + pięciu+godzinach i po + pół+godzinie. Możemy powiedzieć np. bądź po + długich + pięciu + godzinach, bądź po + pięciu+długich + godzinach, ale tylko po+długiej+pól+godzinie (ewentualne po + pół + długiej+godzinie znaczy co innego).
3. Jeżeli zdania typu Tymi upiornymi półgodzinami mieliśmy zatruty cały urlop są poprawne, to konstrukcja pól+godzina ma liczbę mnogą.
Po dyskusji Komisja uznała proponowaną przez prof. B. Kreję pisownię po pól godzinie i przed pól godziną za dopuszczalną oboczność wobec dotychczas i nadal obowiązującej pisowni: za pól godziny, ale po półgodzinie i przed półgodziną (tak też te wyrażenia nakazuje pisać Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego, Warszawa 1996).
PS. Wyraz półgodzina ma swoje hasło w opartym m.in. na współczesnych tekstach prasowych najnowszym słowniku języka polskiego pod red. Bogusława Dunaja.
Zob. też w tym numerze s. 78 Komunikaty Komisji Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMAG0241 (4) 38 JĘZYK POLSKI LXXVII 1 Na dowód tego, że nieodmienność liczebnika może być przyc
IMAG0290 (4) 34 JĘZYK POLSKI LXXVII
IMAG0242 (4) LXXVI1 1 JĘZYK POLSKI 39 ćnierćgodzina, tak jak nie ma też i nie było rzeczowników
IMAG0292 (5) 36 JĘZYK POLSKI LXXVli j czytamy: «2 i 4 przyp. Półkwadransa, 3 braknie, 6 Pólkwad
IMAG0293 (6) LXXVU I JĘZYK POLSKI 37 ułomny w tym sensie, że — owa upólgodzlnan — pojawia się (
104D57 18 JĘZYK POLSKIUXX ba więc uciec się do arbitralnych ustaleń, ze względu na niemożność znalez
18. Podział składnika A pomiędzy 2 niemieszające się ze sobą fazy fl i f2(składnik
napędy i sterowanie Rys. 2. Obszary rozwoju problematyki inteligentnych budynków są zbyt słabo ze so
Problem rozwlekłości informacyjnej przesłanie wiadomości niesie ze sobą maksimum ilości informacji -
IMAG0289 (6) LXXVII i JĘZYK POLSKI 33 pojawiła się — po raz pierwszy! — w słowniku (tzw ) warszawski
2009 12 12;40;31 Język Polski w Szkole IV-VI” R. X, nr 3Propozycja ćwiczeń Zamieszczone niżej ćwicz
2009 12 12;40;31 Język Polski w Szkole IV-VI” R. X, nr 3Propozycja ćwiczeń Zamieszczone niżej ćwicz
IMAG0291 (4) D£XV1I 1 JĘZYK POLSKI 35 „p. a) na -e: polkomecie eine kleine Weiber-cornettc*. p
Język polski -Sprawdziany kompetencji - kl. 1 gimnazjum TEST 3 SKŁADNIA1. Wskaż po
Język polski -Sprawdziany kompetencji - kl. 1 gimnazjum TEST 4 SKŁADNIA 1. Przekształć zdania pojedy
polski Je/yk polsk język kldSJ Streszczenia Problematyko Analiza
i JĘZYK POLSKIopracowali i:LEKTUR ILYLSZK.Y KOZIOŁ Streszczenia. Problemat yka u t
więcej podobnych podstron